Skírnir - 01.09.1991, Qupperneq 173

SKÍRNIR
ENGINN SNÝR AFTUR FRÁ DAUÐUM
435
söknuði og löngun á horfinn heim þar sem andleg og trúarleg gildi
ríkja.
Aðferð Eliots við að koma þessu til skila er annars vegar að
bregða upp ljóslifandi myndum af umhverfi og hugarástandi
Prufrocks, hins vegar að nota bókmenntalegar vísanir til að gefa til
kynna hvers eðlis þær hugsjónir eru sem Prufrock þráir að stefna
að - en veit um leið að það mun aldrei takast.
J. Alfred Prufrock - nafnið eitt vekur upp mynd af manni sem
stundar einhvers konar settleg viðskipti eða lögfræðistörf, miðaldra
piparsveinn sem kemur uppábúinn í teboð hjá betra fólkinu í
Boston þar sem frúrnar flögra um sali og halda uppi innantómu
samkvæmishjali um menningarmálin. Prufrock ætti að réttu lagi að
falla eins og flís við rass inn í samkvæmi af þessu tagi - en gerir
það ekki. Honum finnst hann gersamlega utanveltu í þessum félags-
skap vegna þess að hann býr yfir einhverju djúpu og merkilegu sem
vonlaust er að koma þessu fólki í skilning um - meðal annars vegna
þess að hann veit ekkert alltof vel sjálfur hvað það er. Auk þess er
hann gagntekinn ótta við að fólkið sem hann umgengst negli hann
niður með hversdagslegum frösum um hvað hann sé orðinn
horaður og hálfsköllóttur og á allan hátt ómögulegur.
I þessum lítilmótlega heimi hrærist Prufrock og finnst hann
endurtaka sama hégómann í sífellu, mæla líf sitt í teskeiðatali. En
honum finnst hann ekki heldur eiga þarna heima að réttu lagi,
sífellt er einhver ógnarstór spurning (sem hann veit ekki nákvæm-
lega hver er) að ásækja hann. Kannski er þetta spurning Hamlets,
að vera eða ekki að vera; hvað eftir annað spyr Prufrock sig hvort
hann þori að takast á við lífið á einhverjum allt öðrum og alvarlegri
forsendum en gefnar eru í heiminum sem hann hrærist í, og
ævinlega víkur hann sér undan og kýs áframhaldandi dauðalíf.
Prufrock tekur að vísu skýrt fram að hann sé enginn Hamlet og
það hafi aldrei staðið til. Hann langar hinsvegar sárlega til að sjá
sjálfan sig í gervi prinsins, en verður að sætta sig við þann auma
kost að klæðast fíflsbúningi Pólóníusar.
Aðra bókmenntalega tilvísun notar Eliot til að lýsa löngun
Prufrocks til að taka af skarið, gera eitthvað afgerandi, þegar
Prufrock spyr sjálfan sig hvort það hefði verið ómaksins vert