Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2002, Blaðsíða 110

Agústa Þorbergsdóttir
(55) Ég mun biðja föðurinn og hann mun gefa yður annan hjálpara.82
Ég mun biðja Guð og Guð mun gefa ykkur annan huggara.83
Lokaorð
í þessari grein hefur verið glímt við spuminguna: Er biblíumál karlamál? Til
þess að leita svara hefur verið athugað hvemig málfræðilegt kyn er notað í
báðum tölum og í öllum persónum og dæmi tekin bæði úr Biblíunni og úr
samanburðarefni.
Hvað varðar orðin faðir og sonur í Gamla testamentinu má sjá breyting-
ar í þeirri þýðingu sem nú er unnið að miðað við biblíuþýðinguna frá 1981.
I bréfum Páls postula er ávarpið brœður algengt og er vert að benda á að
fleirtala gríska orðsins sem þar er notað (óc5eX.cþÓQ) er tvíræð og getur þýtt
bæði bræður og systkini. Avallt verður að hafa í huga að Biblían var skrifuð
í þjóðfélagi þar sem karlaveldi ríkti. Þáttur kvenna er að miklu leyti
skoðaður út frá sambandi þeirra við karlmenn, þær em mæður, systur og
dætur. Hvort sem frumtextinn endurspeglar fordóma feðraveldis eða jafn-
réttisviðhorf á þýðingin á að leitast við að koma upprunalegum boðskap
Biblíunnar til skila.
Astæða er til að gæta að því hvaða kyn er notað í 1. og 2. persónu
fleirtölu. Þar útilokar karlkyn konur:
(56) Fögnum og verum glaðir.
Standið stöðugir.
Ef gera á ráð fyrir konum og körlum er eðlilegra að nota hvorugkyn:
(57) Fögnum og verum glöð.
Standið stööug.
Sú skoðun hefur komið fram hjá kvennaguðfræðingum að þegar velja þarf á
milli sjónarmiða málfræði og jafnréttis velji þeir jafnréttið.84 í dæmum (56)
og (57) hafa engar málfræðireglur verið brotnar en hins vegar er eðlilegra að
nota hvorugkyn þegar um er að ræða blandaðan hóp karla og kvenna.
Öðm máji gegnir um 3. persónu. Þar er í íslensku notað karlkyn - ekki
hvomgkyn - þegar visað er til til beggja kynja:
82 Biblían 1981, Jh 14.16.
83 Vinkonur og vinir Jesú, Jh 14.16.
84 Arnfríður Guðmundsdóttir 2001:93; Auður Eir Vilhjálmsdóttir 2001:15.
108