Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2002, Blaðsíða 156

Sigurður Arni Þórðarson
5. Reyna að víkja til sem flestra texta, eða leggja til grundvallar eða hlið-
sjónar: „Þar sem því verður við komið eru ein eða fleiri predikanir lagð-
ar til grundvallar og aðrir textar hafðir til hliðsjónar“ (bls. 23);
6. Vísa til sögulegra aðstæðna þar sem við á (bls. 23) textar greindir (bls.
23);
7. Rekja efnistök og röksemdafærslu Lúthers (bls. 23);
8. Spyrja og svara: Hvaða guðfræðihefð styðst Lúther við? (bls. 23);
9. Greina: Hvaða hefðum hafnar Lúther? (bls. 23);
10. Komast að: Hvaða nýjungar setur Lúther fram? (bls. 23);
11. Kynna helstu strauma í Lúthersrannsóknum til að skýra tiltekna áherslu-
þætti (23).
Af þessu sést að viðfangið er gríðarlegt og umfangið stórkostlegt. Leiðarlýs-
ing sem þessi er ekki skrifuð við leiðarlok, heldur hefur Sigurjón Ámi vænt-
anlega ákvarðað við upphaf hvert hann vildi. En lesanda, sem vanur er
vinnuháttum amerísks fræðasamhengis, sýnist ekki hafa mátt vera öllu stutt-
aralegri lýsing á efnistökum, afmörkun efnis og efnisskipan. Aðferðafræði-
kaflinn er eiginlega varla meira ein og hálf blaðsíða, þótt ofurlítið fljóti með
á blaðsíðunum á undan og eftir. Þetta eitt vekur kvíða um, að verkefnið sé of
víðfeðmt, margflókið og vanti einn fókus.
Viðfangsefni vísindarits verður að vera nægilega þröngt til að hægt sé að
gera því viðunandi skil, en nægilega vítt til að sýna mikilvægi og tengsl við
aðra þætti þess máls, sem greina á og fjalla um. Þetta getur talist meginregla
við samningu doktorsritgerðar, sem fullnægja skal að geta talist „monograf-
ía“ í venjulegri merkingu.
Þrír sjálfbœrir meginbálkar?
Þegar ritið er skoðað í heild kemur í ljós að það er eiginlega í þremur meg-
inbálkum, sem deilast síðan í smærri einingar eða klasa.
Annar hlutinn, um kristsfræði Lúthers (kaflar 6-10; bls. 235-376), stend-
ur ágætlega sem samstæðileg heild og er sannfærandi lesning. Sigurjón Árni
segir, að kristsfræðin sé sem mósaíkmynd og rekur mál í samræmi við það
(bls. 237). Fjallað er um meginþætti og ágætlega kerfisbundið um hugmynd-
ir Lúthers um einstök atriði og einnig í ljósi kenningarsögunnar. Sigurjón
Árni segir þennan bálk vera hinn umfangsmesta (bls. 25), þótt ekki sé hann
nema liðlega hálfdrættingur formálans í umfangi! Sigurjón Árni gerir grein
fyrir þeim arfi, sem Lúther stóð í (6. kaflinn) og sýnir síðan hvernig Lúther
túlkaði sjálfur holdtekju orðsins (7. og 8. kafli) sem og dauða Jesú Krists og
merkingu þess dauða (friðþæging, 9. kafli). Bálkurinn endar síðan með um-
154