Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2002, Qupperneq 130

Gunnlaugur A. Jónsson
á nýstárlegan hátt með listaverki sínu. (2) Þá þykir mér ástæða til að benda
á að rannsóknir þær sem hér um ræðir þjóna „pedagógískum“ eða kennslu-
fræðilegum tilgangi. Ég hef meðal nemenda minna orðið þess áþreifanlega
var ekki síður en á sjálfum mér að textarnir fá nýja vídd og festast betur í
minni ef ekki er sniðgengið síðari tíma notkun þeirra og túlkun, svo sem í
kvikmyndum. (3) Forvitnileg eða nýstárleg notkun eða túlkun biblíulegra
texta í kvikmyndum getur vakið upp nýjar spurningar í huga ritskýrenda.
Um þetta get ég sjálfur vitnað þar sem ég sá 55. sálm Saltarans í alveg nýju
ljósi eftir að hafa horft á kvikmyndina Dúfnavængir (Wings of the Dove) þar
sem sálmurinn kemur við sögu. Ritskýring mín á þeim sálmi varð m.ö.o.
verulega önnur eftir að hafa horft á myndina og opnaði myndin fyrir þann
möguleika í huga mér að kona kynni að vera höfundur sálmsins.21 (4)
Áhrifasagan og þ.m.t. könnun á áhrifum ritningarinnar í kvikmyndum er til
þess fallin að vekja athygli okkar á hinu einstaka valdi textans til að lifna að
nýju við nýjar aðstæður. (5) Áhrifasagan er líka til þess fallin að sýna okkur
fram á ýmsar ómeðvitaðar forsendur okkar. Hvort sem við erum úr lúth-
ersku, kaþólsku eða gyðinglegu umhverfi þá er ljóst að við höfum í uppeldi
okkar meðtekið ýmis áhrif textanna úr umræddu trúarsamfélagi.
Ég vil ljúka þessari grein á að vitna í og taka undir orð enska biblíufræð-
ingins John Sawyer í hinu athyglisverða riti hans The Fifth Gospel. Isaiah in
the History of Christianity. Þar heldur hann því fram að þróun biblíufræð-
innar síðastliðin ár hafi leitt til þess að nú sé tími til kominn að snúa sönn-
unarbyrðinni við á þann veg að þeir sem vilja útiloka áhrifasögu biblíutext-
anna úr skýringaritum við Ritninguna verði að útskýra og verja þá ákvörðun
sína í stað þess einfaldlega að sniðganga áhrifasöguna eins og venja hefur
verið fram til þessa.22
21 Gunnlaugur A. Jónsson 2000, „Psaltaren i kulturen. Verkningshistoriens betydelse for exegetiken."
Svensk exegetisk ársbok 65, s. 143-152.
22 J.F.A. Sawyer 1996, The Fifth Gospel. Isaiah in the History of Christianity. Cambridge, s. 245.
128