Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2002, Page 154

Sigurður Arni Þórðarson
með er þessi bók vonarbréf til framtíðar. íslendingar eiga nú bók um ýmsa
rannsóknarsöguþætti um Lúther og ítarlega umQöllun um einstök atriði í
guðfræði siðbótarmannsins.
Blær, áferð og klasar
Stíll, blær og áferð eru ekki aðalatriði þegar doktorsritgerð er samin, en
skipta máli hvað varðar notkunargildi í bráð og lengd sem og ánægju lesand-
ans. Ritstíllinn er stórmynstraður og sjaldan litað með hnittni eða kímni.
Höfundur verður ekki vændur um að gjósa fögnuði sínum yfir lesendur.
Gleðin er fremur á dýptina og birtist með hægð. Ef hægt er að orðbinda
skynjun þess sem les sig upp eftir björgunum væri e.t.v. hægt að segja að í
bókinni sé fólgin einhver aldakímni og vitund um samhengi tíma. Stíllinn er
fremur þurr og skýrslukenndur. Lesandi þarf því að hafa fýrir að vinna sig
að blæ, vinnuhætti og rithætti höfundar. Slíkt hefur nú svo sem þekkst í
heimi mikilla fræða og verður því ekki kvartað stórum.
Einkenni bókarinnar Guðfræði Marteins Lúthers er, að hún er sem skrif-
uð í klösum eða lotum. Gríðarlegir bálkar einkenna stílinn. Hvert lagþykkn-
ið er lagt á annað svo af verður gríðarlegt stál, sem ekki er beinlínis árenni-
legt. Þó framvinda sé í bókinni er samt alltaf hægt að greina tengsl við ann-
að efni hennar. Það er hægt að nálgast ritið eins og tölvuteikningu sem snúa
má á skjánum og skoða frá nýjum og nýjum sjónarhól. Og það er innrím í
öllu verkinu því sömu stefin eða klasarnir koma við sögu í umfjöllun Lúth-
ers sjálfs. Því er skiljanlegt að endurtekningar séu tíðar í þesari bók og Sig-
urjón Árni er sér meðvitaður um það einkenni og hefur sér vörn í aðferð
Lúthers sjálfs. Og svo var það ákveðið val að birta svo marga texta Lúthers.
Það eitt fjölgar endurtekningum. Vert er að geta þess sérstaklega að mikill
fengur er að vönduðum þýðingum Sigurjóns Árna á hinum Qölmörgu text-
um Lúthers. Með þessum þýðingum fá íslenskir lesendur skyndilega innsýn
í afar Qölbreytilegan heim siðbótarmannsins og næmari sýn á viðfangsefni
og tjáningarmátt hans og líf.
Guðfrœðisöguleg yfirlit og útúrdúrar
Áberandi er ákveðni Sigurjóns að fjalla um flest sem gæti skipt efnið máli.
Það er því ensýklópedísk eða guðfræðisöguleg tilhneiging í þessu riti. Bóka-
útdrættir eru ótrúlega margir sem og bókalýsingar á Lúthersinnblásnum eða
greinandi ritum. í því er greind fjölbreytileg áhrifasaga Lúthers og því er hér
komin merkilegur inngangur á íslensku um veigamikla þætti þýskrar guð-
fræði. Með bók Sigurjóns er hægt að læra margt um dogmusögu fýrri tíðar
einnig. Bókin er því sem aukageta sögulegt yfirlit um guðfræðisögu og ekki
152