Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2002, Síða 168

Gunnlaugur A. Jónsson
þeim átökum sem átt hafa sér stað í Landinu helga á liðnum mánuðum svo
og í árásum á samkunduhús gyðinga í Evrópu og einkum í Frakklandi.
Bo Johnson leggur á það áherslu að af kristnum sjónarhóli hljóti menn að
fordæma sérhverja tegund antísemitisma. Hann nefnir líka að hjá Lúther
finnist ummæli slíkrar tegundar sem ekki sé unnt að samræma Biblíunni og
ekki verði með nokkru móti tekið undir af kristnum grunni.
Þess er enginn kostur í ritdómi sem þessum að nefna nema fáein atriði
sem drepið er á í þessari innihaldsríku bók. Hér er til dæmis fjallað um
kristniboð meðal gyðinga, spurninguna um „gyðingkristna kirkju“ og ótal
margt annað. Óhjákvæmilegt er líka að áhugasamur lesandi sakni einhvers.
Hér er til dæmis ekkert minnst á baráttu játningakirkjunnar þýsku gegn nas-
ismanum en þess ber að geta að frásögnin af hinum voveiflegu atburðum síð-
ari heimsstyrjaldarinnar, einhverjum skelfilegustu atburðum sem mannkyns-
sagan kann frá að greina, er einungis mjög ágripskennd. En enginn skortur
er heldur á ritum um það efni. Þess er þó getið hér - eins og sjálfsagt hlýtur
að teljast í bók um þetta efni - að oft lögðu kristnir menn líf sitt í hættu til
að bjarga gyðingum. Þannig tókst að bjarga miklum meirihluta danskra gyð-
inga yfir til Svíþjóðar.
En í heildina er það ótrúlega mikið af þýðingarmiklu efni sem höfundur
hefur komið fyrir í bók sem er ekki lengri en þessi.
í allri þeirri öfgafullu og á stundum hatursfullu umræðu um gyðinga og
trú þeirra sem tröllriðið hefur Qölmiðlum undanfarna mánuði er sérlega kær-
komið á fá í hendur jafn málefnalega og sanngjarna umQöllun og hér um
ræðir. Hér er um að ræða bók sem byggir á traustri þekkingu höfundarins,
ást hans á viðfangsefninu og óvenjulegum hæfileika til að koma niðurstöð-
unum til skila á læsilegan og aðgengilegan hátt.
Gunnlaugur A. Jónsson
Dr. Sigurbjörn Einarsson,
Um Landið hér. Orð krossins við aldahvörf.
Skálholtsútgáfan, Reykjavík 2001.
Það er óumdeilt að Sigurbjörn Einarsson biskup var áhrifamesti prédikari ís-
lensku kirkjunnar á 20. öld og raunar þyrfti líklega að fara allt aftur til Jóns
Vídalíns (1666-1720) til að finna hliðstæð áhrif þó svo að vissulega sé slík-
ur samanburður erfiður og um leið hlýtur maður að minnast áhrifamikilla
166