Jökull - 01.12.1992, Qupperneq 76

1. mynd. Leifar af Hamarslóni séð-
ar til SA úr lofti 31. júlí 1989. Hér
er lónið tvískipt þar sem áður var eitt
lón miklu stærra milli jökulsporðanna.
Hjallar og strandlínur þess sjást greini-
lega. Ljósm./Photo. Oddur Sigurðsson.
-Aerial photograph (July 31, 1989) of
remnants ofice dammed marginal lake
that was tapped at least a year earlier
since there are no ice blocks on the lake
bed.
Guðjón Ólafsson oddviti í Vestur-Eyjafjallahreppi
segir að þar sé jöklafýla árvisst fyrirbrigði og er hún
oftast tengd hlaupum úr Fremri-Emstruá.
JÖKULGILSLÓN?; JÖKULSÁ Á SÓLHEIMASANDI
Smáhlaup hafa komið í Jökulsá á Sólheimasandi
(Fúlalæk) í flestum sumrum og skilið eftir sig jaka-
hröngl um sandana. Sennilegt er að afrennsli Jök-
ulgils stíflist á stundum og ræsist síðan fram án þess
að verulegt lón nái að myndast og því hlaupin lítil.
HULD UFJALLALÓN; KATLA; MÚLAKVÍSL
Sagnir komust á kreik um hlaup í Múlakvísl síðla
í ágúst 1986, m.a. vegna megnrar jöklafýlu. Þann 29.
ágúst 1986 skoðaði einn höfunda jökulinn úr lofti, og
sást þá lægð í hann á Kötluslóðum með leysingavatns-
polli. Snjórinn var áberandi dekkri norðan við pollinn
en engar sprungur var að sjá þar um kring. Þann 24.
október 1986 tilkynnti ferðamaður Helga Bjömssyni,
að megn brennisteinslykt væri af Múlakvísl við brúna
og vöxtur í ánni.
Gylfi Júlíusson hjá Vegagerðinni í Vík skráði hjá
séróvanalegavatnavexti í Múlakvísl 8.-12. ágúst 1988.
Ekki var tiltakanlegahlýttþessa daga en mikil úrkoma
8. ágúst á Suðurlandi gæti skýrt þetta hlaup.
VATNAJÖKULL
ÓÞEKKT LÓN; BÁLKÁ
Bálká heitir á sem kemur undan Bárðarbungu í
þrem kvíslum og rennur úr Vonarskarði í Köldukvísl.
Hjálmar Þórðarson, verkfræðingur á Verkfræðistofu
Sigurðar Thoroddsen, og Sigurður Páll Ásólfsson,
vatnamælingamaður hjá Landsvirkjun, telja að mið-
kvíslin hlaupi árvisst í kringum ágústbyrjun. Þetta eru
smá hlaup en þó svo stór að þeirra hefur orðið vart á
vatnshæðarsíritum í Sauðafellslóni.
HAMARSLÓN; HVÍTALÓN; KALDAKVÍSL
A loftmyndum sem tiltækareru frá árunum 1983-
1986 er ekki að sjá neinar breytingar á Hamarslóni
eða Hvítalóni, sem eru í Hamarskrika við vestanverð-
an Vatnajökul. Hinn 19. júlí 1989 uppgötvastað tæmst
hafði úr báðum lónunum. Ur vatnshæðarmæli Lands-
virkjunar í Sauðafellslóni sést að myndarlegt hlaup
hafi komið í Köldukvísl 8.-12. ágúst 1988. Eftir
bráðabirgðaútreikningum hefur heildarrúmmál hlaup-
vatnsins verið um 11 G1 (milljónirrúmmetra). Senni-
lega er það Hamarslón, sem hefur hlaupið þá, því að
19. júlí 1989 var nánast enga jaka að sjá í lónstæðinu
(sjá 1. mynd). Hlýtur lónið því að hafa tæmst sumarið
74 JÖKULL, No. 42, 1992