Jökull - 01.12.1992, Blaðsíða 83

JÖKLABREYTINGAR 1930-1960, 1960-1990 og 1990-1991
Oddur Sigurðsson
Orkustofnun
Grensásvegi 9,108 Reykjavík
yfirlit
Haustið 1991 var brugðið máli á jökulsporð á 42
stöðum. Á 5 stöðum komu aðstæður í veg fyrir beina
mælingu. Á 9 stöðum hafði jökull gengið fram, staðið
1 stað á 2 stöðum, en hopað á 24.
Veturinn 1990-1991 var talsvert úrkomusamur
einkum um vestanvert landið. Sumarið 1991 var all-
hlýtt og bráðnuðu því jöklar vel þetta ár. Öskuslæða
frá Heklugosinu í janúar þetta ár jók enn á bráðnun,
einkum um miðbik landsins.
Snœfellsjökull gengur enn fram en Drangajökull
hopar og er það í engu frábrugðið því sem verið hefur
undanfarna áratugi. Sólheimajökull skríður enn fram
en hægt og hikandi. Vatnajökull hopar víðast hvar
með þeirri merku undantekningu að Skeiðarárjökull
hljóp fram meira en dæmi eru til síðan mælingar hóf-
ust þar. Jöklar í Öræfum hopa nú flestir en þó gekk
Svínafellsjökull fram um nokkra metra.
athugasemdir og viðaukar
snæfellsjökull
Hallsteinn Haraldsson segir Hyrningsjökul þykkna
enn „en mér virðist jökullinn hafi lækkað þegar kemur
lengra upp eftir Hyrningsdalnum." Og „Hjarnskaflar
undanfarinna ára við jökulinn hafa að mestu horfið í
sumar“ á Jökulhálsi.
DRANGAJÖKULL
í Kaldalóni - Bréf Indriða Aðalsteinssonar á
Skjaldfönn frá 4. nóvember er á þessa leið: „Síðasti
vetur var mildur og snjóléttur en stórviðrasamur. Vor
alkomið í síðustu viku í apríl, gott, áfallalaust en of
þurrt. Rættist þó úr með úrhelli 3. júlí, svo sprettu
var borgið. Sumarið einmunagott, bjartviðri og hitar
svo naumast hafðist undan að bjarga heyjum undan
sólinni. Há í legu undir haust á öllum túnum.
Berjaspretta geipileg og trjávöxtur, svo og annar
jarðargróður og allar ár og ósar fullar af fiski, einkum
eldislaxi. Haustveðrátta framhald af sumrinu til 3.
október og dilkar svo vænir að ekki sást munur hvort
einn gekk undir ánni eða þrír.
Jökull blásvartur og grátt leikinn fyrir Lón- og dal-
botni hér strax í ágúst, mikil þynning á skriðjökuls-
leifum í Kaldalóni og „jökull“ í Selá í Skjaldfannardal
fer þverrandi með ári hverju.
Togarasjómenn segja, að af miðum að sjá séu Borg-
irnar að rísa meira og meira úr jöklinum með hverju
ári og þeir sem farið hafa um hájökulinn undanfarin ár,
segja frá nýjum sprungusvæðum þar sem hlýturannað
tveggja að benda til þynningar eða jarðhita.
Óvera eftir af Skjaldfönn ca. 1 1/2 m að þykkt, sem
er glöggt dæmi um hlýindin þar sem fannleifar hinna
tveggja snjóþungu næstliðnu vetra voru afarmiklar í
vor. Hafa þær valdið verulegum gróðurskemmdum og
víða svört flög þar sem áður var vel gróið berjalyng,
jafnvel fjalldrapi sem þolir ekki hörkufrost ef hann
laufgast ekki fyrr en seint í september eða fyrri part
október. Mun gróður í kring um þessar snjóakistur
í brúnum móti suðri verða lengi að ná sér eftir þá
kaffæringu.
Rjúpnastofn hér á greinilegri uppleið, enda sumar-
ið bæði mönnum og málleysingjum vafalaust eitt hið
allrabesta á öldinni".
Reykjarfjarðarjökull - Guðfinnur Jakobsson tekur
undir með Indriða á Skjaldfönn og segir sumarið 1991
með afbrigðum gott og gróskumikið.
Leirufjarðarjökull - Sólberg Jónsson lýsir einnig
JÖKULL, No. 42, 1992 81