Þjóðmál - 01.12.2006, Side 55
Þjóðmál VETUR 2006 53
Stjórnmálaátök. á. Íslandi. og. víðar. eftir.fall. sameignarstefnunnar. hafa. hverfzt.
töluvert.um.auðlindanýtingu ..Á.Íslandi.eru.
helztu.náttúrulegu.auðlindirnar.fiskimiðin,.
hreint. vatn,. jarðvarminn.og.orka. fallvatn-
anna .. Löngum. hefur. loftmengun. verið.
fylgifiskur.nýtingar.orkulinda .. Í.fjölmiðla-
umræðunni.ber.talsvert.á.þeirri.skoðun,.að.
stóriðjan. sé. ósjálfbær. og. valdi. óbætanlegu.
tjóni.á.umhverfinu ..Hér.verður.sýnt.fram.á,.
að. sá.málflutningur. er. rangur ..Umhverfis-
mál. í. svo.nefndum.þróuðum.ríkjum,. sem.
að.kjarna.til.eru.Vesturlönd,.Ástralía,.Nýja-
Sjáland.og.Japan,.hafa.ekki.verið.í.betra.lagi.
en. núna. síðan. iðnvæðing. hófst. í. þessum.
löndum .. Það. má. jafnvel. fara. enn. lengra.
aftur. í. tímann,. þegar. um. þéttbýlisstaði. er.
að.ræða ..Hér.er.ákveðið.lögmál.á.ferðinni,.
sem.nauðsynlegt.er.að.gera.sér.grein.fyrir.til.
að.skilja.þróun.umhverfismála.í.heiminum ..
Í. því. felst. að. mengun. eykst. fyrst. í. stað.
með. aukinni. framleiðslu. og. þjóðartekjum.
á. hvern. íbúa,. en. síðan. dregur. úr. mengun.
með.enn.auknum.þjóðartekjum,.þar.til.að.
hún.verður.í.raun.hverfandi.við.um.30.þús-
und.Bandaríkjadali.á.íbúa ..
Samkvæmt. Alþjóðabankanum. hafa.
gæði. andrúmslofts. í. OECD-löndunum.
aukizt. gríðarlega. frá. árinu. 1970 .. Þessi.
góðu. tíðindi. spanna. enn. ekki. stórborgir.
þriðja. heimsins,. þar. sem. er. mikið. magn.
smáagna. (svifryks). í. andrúmsloftinu. eða.
um.400.µg/m3.(míkrogrömm.á.rúmmetra) ..
Þetta.er.hátt.yfir.leyfilegu.hámarki.50–100.
µg/m3. ,. sem. Alþjóða. heilbrigðisstofnunin.
setur ..Hér.má. skjóta. inn,. að. á.kyrrum.og.
þurrum.vetrardegi.tífaldast.styrkur.svifryks.
í.Reykjavík.og. skýzt.upp. í.400.µg/m3.við.
umferðaræðar,. þegar. umferðin. er. mest ..
Sýnir.þetta.nauðsyn.þess.að.draga.stórlega.
úr.notkun.nagladekkja.innanbæjar .
Í. einni. af. skýrslum. Alþjóðabankans.
(1992:41).kemur.fram,.að.styrkur.smáagna.
í. andrúmslofti. nær. hámarki. við. árlegar.
þjóðartekjur,. sem.nema.um.3 .000.Banda-
ríkjadölum. á. íbúa .. Við. meiri. hækkun.
þjóðartekna.tekur.að.draga.úr.menguninni,.
og. við. tíföldun. þessara. tekna. er. mengun.
umhverfis. að. jafnaði. orðin. svipuð.og.hún.
var. við. upphaf. iðnvæðingar. samkvæmt.
rannsóknum.Alþjóðabankans ..
Þessa.niðurstöðu.er.hægt.að.heimfæra.upp.
á.Ísland ..Þjóðartekjur.á.mann.á.ári.nema.hér.
tæplega. 50 .000. Bandaríkjadölum .. Flúor. í.
gróðri. í. kringum. álverið. í. Straumsvík. er.
svipaður.að. styrk.og.árið.1969,.upphafsár.
Bjarni.Jónsson
Mengun,.hagvöxtur.og.
gróðurhúsaáhrif
4-rett-2006.indd 53 12/8/06 1:40:40 AM