Þjóðmál - 01.12.2010, Síða 53

Þjóðmál VETUR 2010 51
átt sér stað ef Ísland hefði verið innan
Evrópu sambandsins . Þá hefði forræðið
í þeim efnum ekki legið hjá íslenzkum
stjórnvöldum heldur sambandinu sem
hefði þá alfarið séð um að semja um málið
við Norðmenn og Færeyinga og þá með
heildarhagsmuni þess að leiðarljósi en ekki
hagsmuni okkar Íslendinga sérstaklega
eða yfir höfuð . Evrópusambandið hefði
þá einfaldlega ákveðið hvaða aflaheimildir
féllu okkur í skaut .
Utan Evrópusambandsins höfum við Ís-
lendingar í krafti fullveldisins frelsi til þess
að semja um fiskveiðimál, líkt og skipt-
ingu deilistofna sem flakka á milli efna-
hagslögsaga, við önnur ríki út frá okkar
eigin hagsmunum . Um 30% af útflutn-
ingsverðmætum sjávarafurða hafa á undan-
förnum árum komið til vegna slíkra veiða .
Ef Ísland gengi í Evrópu sam bandið færðist
réttur okkar til þess að semja um slík mál
til Brussel og sama er að segja til dæmis
um gerð fríverzlunarsamninga og aðra
viðskipta samninga .
Við inngöngu í Evrópusambandið féllu
allir slíkir samningar sem við hefðum þegar
gert úr gildi og við tækju samningar sem
sam bandið hefði gert . Þannig er ekki víst
hvort samningur, sem við kunnum að gera
vegna makríldeilunnar, muni gilda áfram ef
Ísland gengi í sambandið, samningar sem
vafalítið verða miklu hagstæðari fyrir okkur,
náist þeir, en þau kjör sem ráðamenn þess
hafa viljað úthluta okkur . Í öllu falli er ljóst
að við inngöngu í Evrópusambandið yrði
ákvörð unarvaldið í þeim efnum eftirleiðis
í Brussel .
Yfirráðin yfir auðlindinni
Umræðan um inngöngu í Evrópu sam-bandið hér á landi á liðnum árum
hefur mikið snúist um yfirráðin yfir auðlind-
um Íslands og þá einkum þeim sem finnast í
hafinu í kringum landið sem eðlilegt er . Ekki
þarf að fara mörgum orðum um það hversu
gríðarlegir hagsmunir eru þar að veði fyrir
okkur Íslendinga . Sjávarútvegur hefur um
áratugaskeið og jafnvel mun lengur verið
undirstaðan fyrir efnahagslíf þjóðarinnar og
leikið lykilhlutverk í skapa þau lífsgæði sem
þjóðin hefur notið á liðnum árum .
Hins vegar hefur gætt ákveðins mis skiln-
ings þegar rætt hefur verið um yfirráðin
yfi r auðlindum Íslands í þessu sambandi .
Marg ir þeir sem eru hlynntir inngöngu í
Evrópu sambandið hafa þannig fullyrt að
við Ís lendingar myndum áfram halda þess-
um yfir ráðum og kosið að orða það þannig
að sambandið myndi ekki taka auðlindirnar
af okkur . Það er enda alveg rétt . Evrópu-
sam bandið mun ekki slá eign sinni á þessar
auð lindir . Slíkt hefur sambandið enda aldrei
gert .
Það sem málið snýrt um er pólitískt og
lagalegt vald yfir auðlindum landsins og
þá sér í lagi í sjávarútvegi . Þetta vald ligg-
ur í dag hjá íslenzkum stjórnvöldum en
færðist til Brussel í miklum mæli ef af inn-
göngu Íslands í Evrópusambandið yrði . Í
sjávarútvegsmálum hefði sambandið í raun
full yfirráð yfir sjávarútvegsmálum okkar
Íslendinga . Þau yfirráð eru niðurnegld í
Stjórn arskrá Evrópusambandsins (Lissa-
bon-sáttmálanum) . Síðasta orðið í sjávarút-
vegs málum yrði alltaf þar .
Við inngöngu Íslands í Evrópusam band ið
væru það stofnanir þess sem eftirleiðis tækju
ákvarðanir um það hversu mikið mætti
veiða í íslenzku efnahagslögsögunni (sem
framvegis yrði aðeins hluti af efnahagslög-
sögu sambandsins), hvar mætti veiða,
hvenær mætti veiða, hvaða tegundir, með
hvernig veiðarfærum og svo framvegis . Síðast
en ekki sízt hverjir mættu veiða á mið un um
í kringum landið . Evrópusambandinu væri
algerlega í sjálfsvald sett hvaða reglum það
færi eftir í þeim efnum .