Þjóðmál - 01.12.2010, Qupperneq 84

82 Þjóðmál VETUR 2010
þýðu bandalagið starfaði á sínum tíma, að
fórna andstöðu við nána þátttöku Íslands í
sam starfi við Evrópusambandið til að halda
völd um í ríkisstjórn eða öðlast þau . Þetta
hefði til dæmis gerst eftir þingkosningar
1991, þegar Ólafur Ragnar Grímsson og
Svav ar Gestsson, ráðherrar Alþýðubanda-
lagsins, hefðu boðið Jóni Baldvini Hanni-
bals syni stól forsætisráðherra, þrátt fyrir
ein dreg inn vilja hans til að Ísland yrði aðili
að evrópska efnahagssvæðinu (EES) . Þeim
félög um hefði verið sama um EES svo
framarlega sem þeir héldu ráðherravöldum .
Þeir hefðu meira að segja gert Jóni Baldvini
þetta tilboð um stól forsætisráðherra í þriggja
flokka stjórn með framsóknarmönnum, án
þess að hafa fyrir því að kynna Steingrími
Her manns syni, sitjandi forsætisráðherra,
hugmynd sína .
Þessi frásögn flaug mér í hug eftir
lestur bókarinnar Möðruvallahreyfingin –
baráttusaga eftir Elías Snæland Jónsson . Þar
er lýst stjórnmálabaráttu sem er í orði háð
um málefni en snýst um völd .
Undir því yfirskini að mestu skipti að
halda Sjálfstæðisflokknum frá völdum
sneru þeir Ólafur Ragnar Grímsson og
Bald ur Óskarsson sér til Eysteins Jónssonar,
þáverandi formanns Framsóknarflokksins,
á við reisnarárunum, 12 ára valdatíma Sjálf-
stæðis flokks og Alþýðuflokks á sjöunda
áratug síðustu aldar, og sammæltust við
hann um að leiða Framsóknarflokkinn til
vinstri og þreifa fyrir sér um samstarf við
aðra flokka .
Eysteini þótti greinilega spennandi að
kynnast áhuga og framagirni Ólafs Ragnars .
Hann birtist eins og vonargeisli í flokki, sem
var að tapa tilgangi sínum með auknu frelsi í
verslun og viðskiptum . Samvinnuhreyfingin
og Samband íslenskra samvinnufélaga (SÍS)
var þá bakhjarl flokksins . Samvinnuskólinn
á Bifröst einskonar þjálfunarbúðir fyrir þá
sem tengdu flokk og fyrirtæki, hugsjónir
og fjármál . Ólafur Ragnar vildi blása lífi
í hugsjónirnar en Baldur hóf störf í þágu
SÍS .
Baldur Óskarsson átti uppruna innan
Framsóknarflokksins í Vík í Mýrdal, gekk
í skólann á Bifröst, fór síðan í tveggja ára
framhaldsnám á vegum SÍS og kynntist þá
náið innviðum hreyfingarinnar . Hann var
þannig þjálfaður til forystuhlutverks hjá
henni . Þegar honum var hins vegar boðið
að gerast framkvæmdastjóri fulltrúaráðs
fram sóknarmanna í Reykjavík valdi hann
stjórnmálaafskipti í stað kaupsýslu, þótt
hann nyti jafnan góðs af tengslum við SÍS
við erindrekstur sinn .
Haustið 1965 spurði Kristján Bene-
diktsson, framkvæmdastjóri Tímans, Baldur,
hvort hann þekkti ekki einhvern ungan
mann sem gæti tekið að sér þingfréttaritun
fyrir Tímann í hlutastarfi . Baldur benti á
Ólaf Ragnar . „Kristján spurði strax hvort
Ólafur þessi væri í Framsóknarflokknum,
en fékk það svar að svo væri ekki; hins
vegar væri hann mjög efnilegur og líklegur
til afreka og þetta starf góð leið til að fá
hann til starfa fyrir flokkinn . Það létti
yfir Kristjáni þegar hann heyrði að ungi
maðurinn væri systursonur Hjartar Hjartar,
framkvæmdastjóra Skipadeildar SÍS, og eftir
að hafa ráðfært sig við formann flokksins
[Eystein] fól hann Baldri að hafa samband
við Ólaf Ragnar .“ (Bls . 76 .)
Ólafur Ragnar og Baldur sórust í fóst-
bræðralag . Ólafur Ragnar gekk í Fram-
sóknarflokkinn árið 1966, tók að skrifa þar
pólitískar vakningar- og hvatningargreinar
auk þess sem hann fékk inni með
þætti í ríkisútvarpinu sem þóttu svo
flokkspólitískir, að meirihluti útvarpsráðs
vildi ekki við þá una . Var í mars 1967 tekin
ákvörðun um taka fyrir þáttagerð Ólafs
Ragnars enda væri hann „launaður erind reki
Framsóknarflokksins og því ekki treyst andi
til að stjórna þáttum í Ríkisútvarpinu“ .