Þjóðmál - 01.09.2012, Side 40

Þjóðmál haust 2012 39
En ekki má gleyma þeim tveimur heims-álfum sem lítið ber á í alheims pólitík-
inni en eru þó engu að síður vax andi veldi:
Suður-Ameríku og Afríku sunnan Sahara .
Þarna eru lönd sem eru á góðri þróunar-
braut, t .d . Suður-Afríka, Brasilía, Argentína,
Chile o .fl . sem gjarnan mundu þiggja að-
stoð og sam starf um ýmis öryggismálefni .
Þar ætti Atlantshafs bandalagið að vera
reiðu búið til að bjóða aðstoð og samvinnu
sem væri sniðin að þörfum þessara ríkja .
Næstu skref
Það er nokkuð ljóst að öll löndin á Balkanskaga munu fyrr eða síðar ganga
í Atlantshafsbandalagið . Löndin í Kákasus
og fyrir botni Miðjarðarhafs eiga á brattan
að sækja . Mörg vildu gjarnan njóta verndar
Atlantshafsbandalagsins, en að sama skapi
er hætta á að þau kunni að draga bandalagið
inn í staðbundin ófriðarátök . Fyrr í þessari
grein var bent á að ríkin, sem eiga í samstarfi
við Atlantshafsbandalagið, njóta ekki varn-
ar samtryggingar aðildarríkjanna 28 og
þannig mun það verða áfram . Hugsum
okkur að samstarfsríki æsi nágranna sinn
svo að hinn síðarnefndi beiti hervaldi og
hinn fyrrnefndi, sem uppnáminu kom
af stað, ætli svo að kalla á aðstoð Atlants-
hafsbandalagsins . Slíkt gæti orðið stór-
vandamál fyrir Atlantshafsbandalagið . Tök-
um tvö raunveruleg dæmi . Georgíumenn
reita Rússa til reiði, sem síðan senda inn
herlið . Myndi Atlantshafsbandalagið vera
reiðubúið til að taka upp hanskann fyrir
Georgíumenn og fara í stríð? Eða Palestína .
Hugsum okkur að Palestínumenn kasti
steini í ísraelskan hermann sem slasast .
Hermennirnir svara með byssukúlum og
fella nokkur palestínsk ungmenni eins
og hefur gerst . Í hefndarskyni skýtur
Hamaz því eldflaugum á Ísrael og óbreyttir
borgarar láta lífið í Ísrael . Ísrael svarar með
loftárás á Gaza og hvað svo? Hvorum ætti
Atlantshafsbandalagið að hjálpa? Ekki er
því líklegt að Atlantshafsbandalagið verði
stækkað út fyrir Evrópu og Norður-Ameríku
í fyrirsjáanlegri framtíð .
Kapp er best með forsjá í samskiptum
fólks á öllum sviðum og stækkun og hvers
kyns samvinna/samstarf af hálfu Atlants-
hafsbandalagsins við önnur ríki þarf að
vera vandlega ígrundað . Í fyrsta lagi þarf
að hafa í huga að áframhaldandi öryggi
aðildarríkjanna raskist ekki . Í öðru lagi þarf
að gæta þess að festast ekki í botnlausum
vandamálum annarra eins og t .d . í Afghan-
istan . Síðast en ekki síst er svo að aðstoða
þær þjóðir heims sem vilja í reynd frið-
samlega samvinnu í stað innantóms orða-
gjálfurs um samstarf eins og stundum gerist
á vettvangi stórra fjölþjóðastofnana svo sem
Sameinuðu þjóðanna . Óhætt er að fullyrða
að Atlantshafsbandalagið nú á tímum er
stórbreytt stofnun frá því sem var fyrir 20
árum, við lok „kalda stríðsins“ . Nafnið
er óbreytt og tilgangurinn er sá sami, að
tryggja öryggi aðildarríkjanna — jafnvel
með kjarnorkuvopnum í ýtrustu neyð
— en aðferðafræðin hefur tekið miklum
breytingum .
Óhætt er að fullyrða að Atlantshafsbandalagið nú
á tímum er stórbreytt stofnun frá
því sem var fyrir 20 árum, við lok
„kalda stríðsins“ . Nafnið er óbreytt
og tilgangurinn er sá sami, að
tryggja öryggi aðildarríkjanna —
jafnvel með kjarnorkuvopnum í
ýtrustu neyð — en aðferðafræðin
hefur tekið miklum breytingum .