Þjóðmál - 01.12.2012, Blaðsíða 49

48 Þjóðmál VETUR 2012
Í lokaniðurstöðu sérfræðinga Fen eyja -nefnd arinnar segir að finnska stjórnar -
skrá in frá 1999 sé í flestu í samræmi við
lýð ræðis leg viðmið Evrópuríkja . Sér fræð-
ing arnir telja að meginmarkmið stjórn-
ar skrár bót anna (e . constitutional reform)
hafi náðst þ .e .a .s . að styrkja þing festa
stjórnskipun (e . enhance the parlia-
mentary character of the regime) . Þó svo
að einhverjar umorðanir mann réttinda-
ákvæða stjórnarskrárinn ar gætu talist
æskilegar sé ekkert út á al menn ákvæði og
lagatúlkanir á þessu sviði að setja og hvort
tveggja í góðu samræmi við al þjóðlega
sáttmála og viðmið . Reyndin sýndi að
ákvæði mannréttindasáttmála væru tekin
framar almennum ákvæðum lands réttar .
Ekki væri úr vegi að binda slíka venju
lögum .
Í niðurstöðum Feneyjanefndarinnar er
bæði lagst gegn því að hreyft sé við völdum
forseta og breytingum á því að hann sé
kosinn beinni almennri kosningu . Ekki telja
sérfræðingarnir heldur þörf á nýjum lögum
um þjóðaratkvæðagreiðslur en taka það
fram að breytingar á áðurnefndum atriðum
snúist um pólitískan vilja . Sérfræðingar
nefndarinnar ítreka að samkvæmt evrópskri
stjórnskipunarhefð verði ekki gerð krafa um
að komið verði á stjórnskipunardómstól
en telja þó æskilegt að auka möguleika á
að hægt verði að leita úrskurðar um það
hvort almenn lög samræmist ákvæðum
stjórnarskrárinnar .
Eins og lesanda má ljóst vera er þessi samantekt á áliti Feneyjanefndar-
innar langt í frá tæmandi en ætti þó að gefa
nokkra mynd af því hvernig sérfræðingar
nefndarinnar nálgast viðfangsefni sitt .
Þótt ekki verði fullyrt með neinni vissu
um það hver verði niðurstaða sérfræðinga
Feneyjanefndarinnar sem fengnir verða til
að meta frumvarp til stjórnskipunar laga
um stjórnarskrá lýðveldisins Íslands má
ætla að aðferðafræði þeirra og nálgun verði
svipuð og í því áliti nefndarinnar sem hér
hefur verið fjallað um . Með það í huga má
telja verulegar líkur á því að sérfræðingar
nefndarinnar leggi mat á ákvæð um
núgildandi stjórnarskrár lýð veld isins Ís-
lands til grundvallar þegar breytingar-
tillög ur meirihluta stjórn skipunar- og
eft ir lits nefndar verða vegnar og metnar
á mæli kvarða evrópskr ar stjórnskipunar-
hefðar . Í ljósi þess má reikna með að ekki
verði síður litið til þess stjórnskip unar-
lega stöðu g leika sem Íslendingar hafa
búið við á lýð veldis tímanum og þeirrar
breiðu sam stöðu sem oftast hefur ríkt um
breyt ingar á lýðveldis stjórnar skránni en
til þeirra róttæku tillagna að nýrri stjórn-
ar skrá sem lagðar voru fyrir Alþingi í
byrjun vetrar .