Félagsbréf - 01.12.1961, Blaðsíða 48

Félagsbréf - 01.12.1961, Blaðsíða 48
Sósíalrealismi og saínaðarmennska í Sovétríkjunum EFTIR FRANgOIS FETJÖ Pasternak-máliS, Dúdintsev-málið og sú staðreynd, uð rússnesk kvikmyndalist siglir nú hraðbyri upp úr þeim öldudal, sem hún hefur lengi legið í, voru fyrstu einkenni, sem gáfu til kynna, að breytingar höfðu orðið í undlegu lifi þjóðarinnar eftir dauða Stalíns. En menn héldu allt fram að þessu, að hér væri aðeins um einstök frávik að ræða og hin opinbera liststefna stjórnarinnar, sósíalrealisminn, sem var orðin að magnaðri kreddukenningu í höndum Idanoffs, væri ennþá við lýði. Nú sýna þær miklu ritdeilur, sem háðar eru í rússneskum tímaritum og blöðum, að því fer víðs fjarri. Ágreiningur mikill er risinn út af sósíalrealismanum. Frangois Fetjö 51 árs gamall Ungverji, sem búsettur hefur verið í Frakklandi síðan 1938 og þykir manna fróðastur um Austurveldin, gerir hér grein fyrir byltingu þeirri, sem gerð hefur verið gegn sósíalrealismanum í Ráðstjórnarríkjunum. Fetjö hefur skrifað fjöldann allan af bók- um, sem fjalla um ólíkustu efni. Meðal þekktustu verka hans eru Saga byltinganna 1848, Heinrich Heine og Guð og Gyðingar hans. Grein sú, er fer hér á eftir, birtist í franska vikublaðinu L’Express hinn 19. jan. síðastliðinn. Tm þessar mundir er allt að gjörbreytast í menningarlifi sovézkra borg- ara. Listamenn á ýmsum sviðum víkja nú smásaman frá hinni opin- beru liststefnu ríkisstjórnarinnar, sósíalrealismanum. Þótt skáld, rithöf- undar, kvikmyndamenn, málarar og arkitektar rísi að vísu ekki opinberlega gegn andlegri einokun kommúnistaflokksins, þá leita þeir engu að síður að nýjum tjáningarleiðum, sem losa þá undan ritskoðun og stuðla að því, að þeir segja skilið við safnaðarmennsku (konformisma), er sett hefur mjög svip sinn á andlegt líf þjóðarinnar allt frá dögum Stalíns. Almenningur í Sovétríkjunum fylgist með þessum deilum af svo miklum áhuga, að það birtist varla svo lista- og bókmenntatímarit, að ekki sé minnzt á þetta mikla deilumál. Og nú orðið aðhyllast stjórnarvöldin hlut- leysisstefnu í þessum efnum þvert ofan í óskir sósíalrealista. Leiðtogi þeirra (þ.e. sósíalrealista) er Kolshetoff, höfundur sannsögulegs verks, sem hann kallar Yershoff-brœðurna. Þótt listamannshæfileikar hans
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72

x

Félagsbréf

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Félagsbréf
https://timarit.is/publication/1060

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.