Fréttablaðið - 03.12.2016, Blaðsíða 28

V ið eigum að varð-veita myrkrið,“ segir Sævar Helgi Braga-son stjörnuskoðari sem segir miður að langstærsti hluti
náttúrunnar sé óðum að hverfa
sjónum. Lýsing í borgum og bæjum
sé orðin svo mikil að við skynjum
ekki lengur samband okkar við
náttúruna og heiminn. Honum er
umhugað um þetta persónulega
samband mannsins við stjörnurnar.
Hann hefur gefið út bókina Stjörnu-
skoðun fyrir alla fjölskylduna sem
fjallar um næturhimininn og það
helsta sem sést með berum augum.
„Við höfum myrkur og það þarf
ekki að fara langt til að losna við
ljósmengunina. Í Evrópu er orðið
ómögulegt að sjá Vetrarbrautina á
mörgum stöðum. Það eru gríðar-
leg verðmæti fólgin í ósnortnum
nætur himni og mikil gæði. Því þetta
persónulega samband skiptir máli,
að við finnum að við erum hluti
af heiminum, finnum fyrir smæð
okkar. Það eru allt of margir sem
horfa aldrei upp,“ segir Sævar.
Eins og ástfanginn maður
Landsmenn þekkja Sævar af góðu
einu, nefnilega því þegar hann stóð
fyrir því að öll grunnskólabörn á
Íslandi fengu sérstök gleraugu til
að geta fylgst með sólmyrkvanum
í mars 2015. Hann gerði það af
hugsjón. Hann er drifinn áfram af
ástríðu um að miðla áfram undrum
alheimsins. „Ég hef svo rosalega þörf
fyrir að segja öðrum frá því sem mér
finnst skemmtilegt. Þegar maður er
ástfanginn, þá langar mann helst að
öskra það og segja öllum heiminum
frá því. Mér líður svolítið þannig
þegar ég er að læra eitthvað nýtt
sem mér finnst ótrúlega merkilegt.
„Þegar maður er ástfanginn, þá langar mann helst að öskra það og segja öllum heiminum frá því. Mér líður svolítið þannig þegar ég er að læra eitthvað nýtt,“ segir Sævar Helgi. Fréttablaðið/EyÞór
Hvað hefur túbusjónvarp að gera með upphaf alheimsins? Og hvers
vegna getur stjörnufræði verið byltingarafl og gert okkur auðmjúk?
Stjörnuskoðarinn Sævar Helgi Bragason segir okkur hvers vegna.
Hann vill endurvekja með manninum persónulegt samband hans
við stjörnurnar. Varðveitum myrkrið, segir hann, því aðeins þannig
sjáum við og skynjum tengsl okkar við heiminn.
Þá langar mig að hlaupa út á götu og
hrista fólk og spyrja það: Finnst þér
þetta ekki merkilegt?
Það er svo ótrúlega margt áhuga-
vert og merkilegt í kringum okkur.
Mér finnst sorglegt þegar forvitnin
í fólki deyr. Þá fer fólk á mis við svo
margt.“
Fróðleiksfúst barn
Sævar hefur alveg hreint ótrúlega
mikið fyrir stafni. Hann er ritstjóri
Stjörnufræðivefsins, formaður
Stjörnuskoðunarfélags Seltjarnar-
ness, kennari í MR, pistlahöfundur
í útvarpi og sjónvarpi. Hann heim-
sækir skóla, leiðbeinir ferða-
mönnum og leiðsögumönnum um
norðurljós og stjörnur.
Vænst þykir honum um það hlut-
verk að tala um stjörnurnar við
skólabörn. Sjálfur var hann dreymið
barn og einkunnirnar ekki alltaf
háar.
„Mér fannst fátt jafnskemmtilegt
og að horfa upp í himininn þegar ég
var lítill. Þegar ég var fimm ára og
gekk í skóla á morgnana, þá horfði
ég nú eiginlega meira upp í himin-
inn en fram fyrir mig. Fannst him-
inninn svo fallegur og spennandi
og vildi fá að vita hvað hann hefði
að geyma.
Það var eiginlega enginn sem gat
gefið mér almennileg svör. Ein fyrsta
bókin sem ég vildi taka á bókasafn-
inu var stjörnufræðibók. En mér
var ráðlagt af kennaranum að taka
eitthvað einfaldara. Ég kunni ekki
að lesa þá. Svo þegar ég hafði aldur
til og var nógu góður í að lesa þá
drakk ég í mig stjörnufræðibækur.
Allt sem tengist náttúrunni hefur
mér fundist alltaf ótrúlega spenn-
andi og heillandi. Jöklarnir, skýin,
dýrin og lífið og allt saman. En
þrátt fyrir fróðleiksfýsnina þá fékk
ég ekki endilega góðar einkunnir.
Alls ekki,“ segir Sævar og hlær. „Því
ég lærði bara það sem mér fannst
skemmtilegt og sinnti hinu nánast
eiginlega ekki neitt.“
Sofandi í gegnum lífið
Hann hefur sterka skoðun á því að
fólk eigi að undrast og vera forvitið.
Ungir sem gamlir. „Allt of margir
fara sofandi í gegnum lífið. Það er
kannski ástæðan fyrir því að mér
finnst það sem ég geri mikilvægt.
Ég vil vekja fólk. Ég trúi því statt og
stöðugt að heimurinn verði betri ef
við höfum meiri þekkingu á honum.
Ef við víkkum hugann, gerum hann
víðsýnni. Þá erum við líka betur í
stakk búin til að taka erfiðar ákvarð-
anir. Við eigum auðveldara með að
skipta um skoðun þegar ný þekking
verður til. Ég trúi því að allir hafi
hæfileika á einhverju sviði, sem þeir
þurfi að finna og glæða lífi. Stundum
fáum við ekki nógu góð tækifæri og
þurfum að berjast. En maður upp-
sker eins og maður sáir. Mér leiðist
keppni, mér leiðast einkunnir og
mótun samfélagsins. Reynum að
hafa gaman af þessu,“ segir hann.
„Ástríðan, þegar þér tekst að glæða
hana, þá fleytir hún þér ansi langt.“
breytir heiminum fyrir soninn
Sævar er einstæður faðir. Hann á sex
ára son og bókin nýútkomna er til-
einkuð honum. „Sonur minn veitir
mér innblástur. Hann er að verða
sex ára, hann á afmæli á gamlársdag.
Hann er mjög forvitinn og mikill
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
Allt of mArgir fArA
SofAndi í gegnum lífið.
ÞAð er kAnnSki áStæð-
An fyrir Því Að mér
finnSt ÞAð Sem ég geri
mikilvægt.
3 . d e s e m b e r 2 0 1 6 L A U G A r d A G U r28 h e L G i n ∙ F r É T T A b L A ð i ð
0
3
-1
2
-2
0
1
6

0
4
:0
7
F
B
1
2
0
s
_
P
1
0
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
9
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
2
0
s
_
P
0
2
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
B
8
B
-8
1
C
C
1
B
8
B
-8
0
9
0
1
B
8
B
-7
F
5
4
1
B
8
B
-7
E
1
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
1
2
0
s
_
2
_
1
2
_
2
0
1
6
C
M
Y
K