Orð og tunga - 01.06.2006, Síða 153

Orðabókar- og rannsóknarverkefni
151
skipuð Ástu Svavarsdóttur, Eiríki Rögnvaldssyni og Kristínu Bjarna-
dóttur starfar með verkefnisstjóra.
Sigrún Helgadóttir
Rannsókn á aðkomuorðum í Norðurlandamálum
Um nokkurra ára skeið hefur verið í gangi samanburðarrannsókn á
nýlegum aðkomuorðum í Norðurlandamálum (Moderne importord i
spraka i Norden), sem nær til íslensku, dönsku, norsku, sænsku,
finnsku, finnlandssænsku og færeysku. Meginmarkmið hennar er að
skoða tiltekna þætti sem varða aðkomuorð og bera þá saman í málun-
um sjö. Með aðkomuorðum er átt við öll orð sem eiga uppruna í öðrum
málum og koma fyrir í norrænu textasamhengi, allt frá fullaðlöguð-
um tökuorðum til erlendra orða sem bregður fyrir í textunum; nýleg
merkir í rannsókninni orð sem hafa borist í Norðurlandamálin eftir
seinni heimsstyrjöld (ca. 1945 eða síðar). Á þessu tímabili er fyrst og
fremst um ensk áhrif að ræða og gildir það jafnt um öll málin.
Rannsóknin skiptist í þrjá meginhluta: rannsókn á notkun aðkomu-
orða, umfjöllun um opinbera málstefnu gagnvart aðkomuorðum og
rannsókn á viðhorfialmennings til aðkomuorða. Þeir skiptast síðan flest-
ir í rannsóknarþætti eins og sýnt er á eftirfarandi skýringarmynd:
Nýleg aðkomuorð I Norðurlandamálum
Opinber Vlðhorf
stefna
E-l E-ll E-lll
Skoðana- Vifltals- Viflbragfls-
könnun könnun könnun
Notkunarhlutinn skiptist í þrennt. í fyrsta lagi (A) var kannaður hlut-
fallslegur fjöldi aðkomuorða í dagblaðatextum á tungumálunum sjö
(blöð frá 1975 og 2000). í öðru lagi (B) var rannsökuð aðlögun aðkomu-
Notkun
rítmáli
i talmáli