Orð og tunga - 01.06.2015, Blaðsíða 26

Orð og tunga - 01.06.2015, Blaðsíða 26
14 Orð og tunga Sveinn Sölvason, praised in an obituary for having been "not snob- bish in his writings" ("eingi sundrgiorda madr í ritom sínom") and sympathetic towards the language used by "sensible men" in his time (Jón Jónsson 1791:20-21),13 has received many negative comments for his liberal approach, as well as for his style and language in general, beginning with Rasmus Chr. Rask in 1810 (Rask 1888:85, quoted in many works). Halldór Hermannsson (1919:22) even counted Sveinn Sölvason among men that "were willing to sacrifice their mother tongue". The true fight against loanwords of Danish origin started in Iceland early in the nineteenth century with the romantic-nationalis- tic inspired struggle for independence, and reached its culmination around the middle of the century. It is a good sign of an established purist view, a century after the publishing of Sveinn Sölvason's book, that in the introduction to a Latin grammar published in 1868, the authors, when they defend their Icelandic translations of terms and their use of Icelandic neologisms, take Sveinn Sölvason as an example of an author who understood the difficulties of finding and choos- ing native words when writing about something that has not been written about before in one's mother tongue; but then they conclude, after printing Sveinn Sölvason's justification: "Er þetta eigi insolentia ogfrivola jactantia?", i.e. "isn't this just arrogance and frivolous boast- ing?" (Latnesk orðmyndunarfræði 1868:VI-VII). In the nineteenth century, stylistically ironical or sarcastic use of Danish words or Danish-sounding language was sometimes used to mock people, or the sort of people, who were prone to use Dan- ish words, phrases, word order, etc. Examples of this are to be found as early as 1829 in the annual Ármann á Álþingi (1829-1832; see e.g. 1829:8). The first Icelandic novelist, Jón Thoroddsen, lets some of his characters, especially people from Reykjavík, mix their language — often somewhat absurdly — with Danicisms in his novels Piltur og sti'dka (1850) and Maður og kona (posthumous, 1876), for example by using words such as begrípa 'understand', bestemt 'definite', betala 'pay', behalda 'keep', and beþenkja 'consider' (1850:90; 1876:274, 327, 329, 390, 391). Also, in a humorous dialogue in the fortnightly news- paper Þjóðólfur in April 1850 between the editor and his newspaper,14 13 The obituary was ordered by judge Sveinn Sölvason's son ("... at Forlagi sonar Logmannsins") and cannot be regarded as wholeheartedly objective. 14 In April 1850 the newspaper was released under the title Hljóðólfur and printed in Copenhagen after the authorities had banned the printing of it in Iceland because it was going to publish articles about the national meeting to be held at Þing-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Orð og tunga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Orð og tunga
https://timarit.is/publication/1210

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.