Bókasafnið - 01.06.2015, Qupperneq 3

Bókasafnið 39. árg. 2015Efnisyfirlit
4 Magnhildur Magnúsdóttir og
Hildur Gunnlaugsdóttir
Innleiðing RDA skráningarreglnanna á
Íslandi
7 Ragna Steinarsdóttir
Bibframe – nýtt skráningarsnið
15 Þórunn Erla Sighvats
„Þjóðin verður að búa betur að sögu
sinni“: Rannsókn á landfræðilegum
frumgögnum íslenska ríkisins

27 Þorvaldur Bragason
Biðstaða kortasögunnar og vefaðgengi
að upplýsingum um íslensk kort

31 Áslaug Agnarsdóttir
Stefna Háskóla Íslands um opinn að
gang: Aðdragandi og viðhorf
akademískra starfsmanna háskólans

36 Margrét Sigurgeirsdóttir
Björgun og varðveisla menningarverð-
mæta – hljóð og mynd

40 Sveinbjörg Sveinsdóttir,
Telma Rós Sigfúsdóttir og
Sigurður Trausti Traustason
Rúmlega milljón aðföng úr Sarpi í
leitir.is: Samstarf Landskerfis bókasafna
og Rekstrarfélags Sarps
44 Jökull Sævarsson
Íslensk bókaskrá til 1844: Saga og útgáfa
46 Gunnhildur Björnsdóttir,
Ingibjörg Rögnvaldsdóttir,
Sigrún Sveinsdóttir og Svanfríður
Franklinsdóttir
Það sem mannshöndin snertir – fegurðin
í efninu

49 Anna María Sverrisdóttir
Skýrsla um 80. þing IFLA í Lyon,
Frakklandi 2014

52 Ingibjörg Steinunn Sverrisdóttir
Lyon yfirlýsingin um aðgang að
upplýsingum og þróun
54 Hrafn M. Malmquist
Enumerate-könnunin: stutt samantekt úr
nýrri skýrslu

56 Erlendur Már Antonsson
„Er þetta ritrýnt?“
58 Bækur og líf
Hrafn M. Malmquist
Tinna Sigurðardóttir
61 Afgreiðslutími bókasafna
Frá ritstjóra
39. árgangur Bókasafnsins lítur nú dagsins ljós. Sem endranær er að finna margvíslegt efni í þessu tölublaði sem tengist bókasafns- og upp-
lýsingamálum. Miklar breytingar eru í vændum á sviði skráningar sem mun leiða til endurmenntunar fagstéttarinnar á næstu misserum.
Kynning á hinum nýju alþjóðlegu skráningarreglum RDA hefur staðið yfir í nokkur ár hér á landi, sem rekja má til ársins 2007 með ráðstefnunni
Back to Basics – and Flying into the Future, sem var haldin í Reykjavík. RDA skráningareglurnar eiga að leysa AACR2 reglurnar af hólmi og unnið
hefur verið af kappi við innleiðingu þeirra. Undirbúningsvinna og áætlanagerð hefur verið í höndum nokkurra starfsmanna Landsbókasafns
Íslands – Háskólabókasafns, skráningaráðs Gegnis og Landskerfis bókasafna. Fyrir þá sem vilja kynna sér málin betur er hér grein um RDA inn-
leiðinguna. Þá má velta því fyrir sér hvort gamla góða marksniðið (MARC21) henti hinum nýju skráningarreglum. Þeirri spurningu er leitast við
að svara í grein um skráningarsniðið Bibframe sem sennilega mun taka við af marksniðinu.
Að þessu sinni birtist aðeins ein ritrýnd fræðigrein, sem byggist á MLIS-rannsókn þar sem fjallað er um stöðu landfræðilegra frumgagna
íslenska ríkisins. Rannsóknin er afar áhugaverð enda er hún sú fyrsta sinnar tegundar hér á landi. Þar á eftir kemur grein um sögu kortagerðar
á Íslandi þar sem höfundur bendir á að stuðla beri að bættri skráningu upplýsinga um alla helstu kortaflokka þannig að birta megi skrárnar á
Netinu. Næst er fjallað um stöðu opins aðgangs (OA) hér á landi. Enn eru skiptar skoðanir um þetta form og það hefur átt erfitt uppdráttar
innan fræðasamfélagsins einsog höfundur bendir á. Safnastjóri RÚV fjallar um yfirfærslu hljóð- og myndefnis á stafrænt form á RÚV þar sem
unnið er hörðum höndum við að reyna að bjarga þessum menningarverðmætum. Síðla árs 2014 urðu þau tímamót að lýsigögn úr gagnasafn-
inu Sarpi voru tengd inn í safnagáttina leitir.is. Af því tilefni ákváðu nokkrir starfsmenn Landskerfis bókasafna að skrifa grein um það verkefni.
Veturinn 2014-2015 stóð Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn fyrir hádegisfyrirlestrum undir yfirskriftinni Íslensk bóksaga. Einn fyrir-
lestranna fjallaði um íslenska bókaskrá til 1844, aðdraganda, sögu og útgáfu sem verður greint frá í þessu blaði.
Þá eru tvær greinar um ráðstefnur. Önnur þeirra segir frá ráðstefnu sem var haldin í Reykjavík í fyrrasumar á vegum ARLIS/Norden undir
yfirskriftinni „Það sem mannshöndin snertir – fegurðin í efninu“. Hin greinin er bæði umfjöllun og ferðasaga um IFLA þingið í Lyon, Frakklandi
síðastliðið sumar.
Að síðustu eru nokkrir pistlar. Landsbókavörður fjallar um Lyon-yfirlýsinguna í stuttu máli, upplýsingafræðingur segir frá reynslu sinni af
upplýsingaþjónustu og áhugaverðum pælingum um ritrýni, og umsjónarmaður Rafhlöðunnar birtir stutta samantekt úr nýrri skýrslu Enum-
erate-könnunar. Blaðinu lýkur með tveimur hugleiðingum um athyglisverðar skáldsögur undir liðnum Bækur og líf.
Þetta er síðasta tölublaðið sem ég ritstýri. Ég vil nota tækifærið og þakka öllum sem hafa lagt okkur lið við útgáfuna, höfundum fyrir góðar
greinar og ritrýnum og öðrum álitsgjöfum fyrir ómetanlega vinnu. Einnig vil ég þakka ritnefnd skemmtilegt samstarf og ánægjulega fundi og
óska þeim sem áfram sitja og taka við velfarnaðar í ritnefndarstarfi.
Anna María Sverrisdóttir
Útgefandi: Upplýsing. Félag bókasafns- og upplýsingafræða
Pósthólf 8865, 128 Reykjavík, sími 864-6220
Netfang: upplysing@upplysing.is
Veffang: www.upplysing.is
Prentun: GuðjónÓ – vistvæn prentsmiðja
©Upplýsing - Félag bókasafns- og upplýsingafræða áskilur sér rétt til
að birta og geyma efni tímaritsins Bókasafnið á rafrænu formi.
Óheimilt er að afrita á nokkurn hátt efni tímaritsins að hluta eða í heild
nema með leyfi viðkomandi greinahöfunda og ritnefndar.
Hugmyndir að forsíðumynd: ritnefnd
Bókasafnið • 39. árgangur
júní 2015 • ISSN 0257-6775
Ritnefnd:
Anna María Sverrisdóttir, ritstjóri: bokasafnið.timarit@gmail.com
Brynhildur Jónsdóttir, gjaldkeri: brynhildurjonsdottir@gmail.com
Erlendur Már Antonsson: umsjón með vefsíðu Bókasafnsins:
erlendur@landsbokasafn.is
Helgi Sigurbjörnsson, umsjón með vefsíðu Bókasafnsins:
helgisigur@gmail.com
Ólína Rakel Þorvaldsdóttir, auglýsingaöflun: bokasafnid@gmail.com
María Bjarkadóttir: mbjarkadottir@gmail.com