Morgunblaðið - 06.10.2016, Blaðsíða 18

Morgunblaðið - 06.10.2016, Blaðsíða 18
18 FRÉTTIRErlent MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2016 SMÁRALIND www.skornirthinir.is Kauphlaup Kauphlaupsverð 10.197 verð áður 16.995 Lytos Nordic Walking Waterproof Innsóli: Comfort Sóli: PU Bidensity Þyngd: 423gr (í stærð 42) Stærðir: 36-46 6. - 10. október Scheveningen. AFP. | Margir for- eldrar hafa fylgst undrandi með börnum sínum ýta gjöfum frá sér til að leika sér að pökkunum. En hvernig eiga foreldrarnir að bregð- ast við þegar börnin láta sem þau sjái ekki skeljar á fjörunum og byrja að tína upp plasttappa í stað- inn? Hollendingurinn Ralph Groen- heijde velti þessu fyrir sér þegar hann heimsótti Kostaríku með fjöl- skyldu sinni fyrir nokkrum árum – í ferð sem varð kveikja að ástríðu- fullri herferð til að hreinsa fjörurn- ar í heimalandi hans. Sonur hans, þá tveggja ára, gaf lítinn gaum að skeljunum á strönd- inni en safnaði í staðinn tugum flöskutappa í skærum litum. Fjöl- skyldan bjó til stóra mósaíkmynd af sólinni á ströndinni. Groenheijde fékk þá hugmynd að láta ekki nægja að hreinsa sand- fjörurnar í grennd við Haag, heldur breyta þessum óæskilega „fjársjóði“ í listaverk. Ruslatunnur urðu að fjársjóðskistu Afraksturinn er sýndur í nýju safni sem hefur verið nefnt Trash- Ure með skírskotun til ensku orðanna treasure (fjársjóður) og trash (rusl). Þar má meðal annars sjá týnda bolta og litskrúðugar plastskóflur dingla eins og loft- skraut og tískuhatt haglega skreytt- an með sælgætisbréfum og bláu snæri. Þar er einnig gína klædd kynþokkafullum kjól úr bláu fiski- neti og stór kassi sneisafullur af sígarettustubbum, nikótínsjúkum sóðum til háðungar. Groenheijde notfærði sér mátt fé- lagsmiðla til að auglýsa fyrstu fjár- sjóðsleitina í Hollandi fyrir þremur árum og afraksturinn var notaður til að smíða sjóræningjaskip á fjör- unni. „Um leið og smíðinni lauk komu börnin og byrjuðu að leika sér í skipinu,“ sagði Groenheijde, sem er 44 ára ráðgjafi og hefur sérhæft sig í meðferðum við fíknivanda- málum. „Ég byrjaði þá að kalla ruslatunnuna fjársjóðskistu og eftir það höfum við litið á þetta sem fjár- sjóðsleit. Við erum sjóræningjar. Við björgum dýrunum. Þess vegna erum við hetjur.“ Holl hreyfing og útivera Þegar vinur Groenheijde bauð honum ókeypis afnot af byggingu við strönd hverfisins Scheveningen, sem er vinsæll áfangastaður ferða- manna, ákvað hann að nota hana til að stofna safn fyrir listaverkin úr ruslinu. Hann fer nú á hverjum degi í gönguferðir um ströndina með hópa barna og fullorðinna, hvetur þau til að taka þátt í því að hreinsa fjörurnar, njóta um leið góðs af hollri hreyfingu og útiveru og virkja ímyndunaraflið til að búa til djásn úr fjörudraslinu. Tíndu 40 tonn í sumar Í sumar stóð Groenheijde fyrir níutíu daga fjöruhreinsun og þátt- takendur gengu þá um ströndina á hverjum degi til að tína rusl og leita að efnivið í listaverk. Honum reikn- ast svo til að þátttakendurnir hafi tínt um 40 tonn af rusli – meðal annars 42 skítugar bleyjur, 64 dömubindi og átján tíðatappa. Allt þetta fannst á ströndinni þrátt fyrir umfangsmikla fjöru- hreinsun á vegum borgaryfirvalda. Fimmtán starfsmenn borgarinnar hafa farið á ströndina á kvöldin og hreinsað um ellefu kílómetra langt svæði í tíu klukkustundir í senn með dráttarvélum og hreinsunarbúnaði. Á ári hverju hafa borgaryfirvöld í Haag veitt 1,9 milljónir evra, rúmar 240 milljónir króna, í fjöruhreinsun- ina. Dæmi eru um að á einum anna- sömum degi hafi allt að hundrað fermetra ruslahaugur safnast upp þegar starfsmennirnir hafa lokið við að tína drasl og tæma ruslatunnur á ströndinni. Haugurinn er þá á stærð við tuttugu hjónarúm. Sumt ruslið er mjög skítugt og Groenheijde segir að þátttakend- urnir séu sannkallaðar hetjur því að þeir „þori að sjá um klósettið“ – enginn vilji hreinsa klósettið á heimilinu en einhver þurfi að gera það. „Ég bjóst aldrei við því að tína upp svo mikið rusl á fimmtán eða tuttugu mínútum. Ég varð mjög hissa,“ sagði Jawad el-Woustati, sem var á meðal 20 ungmenna sem tóku þátt í einum leiðangra Groen- heijde. Í fyrstu fitjuðu þau upp á nefið en þegar Groenheijde hafði skipt þeim í hópa og gert hreinsun- ina að spennandi ævintýri vék sem- ingurinn fyrir eldmóði. Þau breytt- ust brátt í berserki, hirtu upp hvert snyfsi sem dirfðist að verða á vegi þeirra og fljótlega urðu þrír stórir pokar sneisafullir. „Nú þegar ég hef séð það sem er á ströndinni ætla ég hér eftir að taka með mér poka til að tína upp draslið og setja það í ruslatunnu,“ sagði Woustati. Merkasti hluturinn á safninu er vandvirknislega unnið heimskort þar sem álfurnar eru gerðar úr 30.000 sígarettustubbum og höfin úr plasttöppum sem eiga að tákna allt plastið sem hefur safnast upp í heimshöfunum. „Því miður eru svo margir sem nota ekki ruslaföt- urnar,“ sagði Sophie Hermans, stúlka sem tók þátt í hreinsuninni þennan dag. „Þetta er mjög einföld hugmynd og það væri svo auðvelt að gera þetta úti um allan heim.“ Djásn gert úr drasli sem tínt er í fjörunni  Ímyndunaraflið virkjað í fjöruhreinsun í Hollandi AFP Fjársjóðsleit Hollenski umhverfisverndarsinninn Ralph Groenheijde (ann- ar frá vinstri) ræðir við þátttakendur í daglegri fjöruhreinsun hans. AFP Höfuðprýði Hattur úr hlutum sem tíndir voru upp á ströndinni. Plast ógnar lífríki sjávar » Á hverju ári fara um átta milljónir tonna af plasti í höfin. Plastmagnið, sem fer í sjóinn á hverri mínútu, jafngildir farmi eins sorpbíls. » Talið er að í kringum árið 2050 verði þyngd alls plasts- ins í höfunum meiri en þyngd allra sjávarfiska heimsins. » Þegar plastið brotnar niður í sjónum gefur það frá sér eitur- efni, sem geta haft áhrif á vöxt og þróun sjávarlífvera. Sum efnanna geta verið hættuleg mönnum og dýrum komist þau í fæðukeðjuna. Nokkur þeirra trufla hormónastarfsemi dýra og geta haft mjög slæm áhrif á æxlunargetu þeirra. Önnur eru talin krabbameinsvaldandi. Fellibylurinn Matthew, versta ofsa- veður sem gengið hefur yfir Karíba- hafið í nær áratug, æddi í gær í átt að Bahamaeyjum eftir að hafa orðið að minnsta kosti níu manns að bana á leið sinni um Haítí og Kúbu. Byrjað hefur verið að skipa íbúum við suðausturströnd Bandaríkjanna að yfirgefa heimili sitt og búist er við að fellibylurinn komi að landi í Flórída á morgun. Um milljón íbúum Suður-Karólínu var sagt að forða sér af hættusvæðunum. Á Haítí, einu fátækasta landi heims, urðu miklar skemmdir af völdum fellibylsins og flóðum sem fylgdu honum. Þúsundir manna misstu heimili sitt. Erfiðlega hefur gengið að ná sambandi við íbúa í suðurhluta landsins vegna skemmda á símalínum. Þá hrundi eina brúin sem tengir höfuðborgina Port-au- Prince við suðvesturtanga eyjunnar og það varð til þess að byggðir á svæðinu einangruðust. Alls hafa níu manns látið lífið af völdum fellibylsins, fimm á Haítí og fjórir í Dóminíska lýðveldinu, en tal- ið er líklegt að tala látinna hækki. FELLIBYLURINN MATTHEW Þúsundir misstu heimili sitt á Haítí AFP Flóð Börn í Santo Domingo, höfuð- borg Dóminíska lýðveldisins. Antonio Guterres, fyrrverandi forsætisráðherra Portú- gals, þykir líklegur til að verða kjörinn næsti fram- kvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna í dag þegar öryggis- ráð samtakanna kýs eftirmann Ban Ki-moon. Vítalí Tsjúrkín, sendiherra Rússlands, sagði í gær að Guterres nyti „yfirburðastuðnings“. Guterres er 67 ára og var forsætisráðherra Portúgals á árunum 1995 til 2002. Sósíalistaflokkur hans sigraði í fyrsta sinn í kosningum í 12 ár árið 1995 og aðeins einum þingmanni munaði árið 1999 að flokkurinn fengi hrein- an meirihluta á þingi. Guterres hefur farið fyrir Flótta- mannastofnun Sameinuðu þjóðanna undanfarin tíu ár. SAMEINUÐU ÞJÓÐIRNAR Guterres líklegur eftirmaður Ban Ki-moon Antonio Guterres

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.