Morgunblaðið - 06.10.2016, Blaðsíða 21

21
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2016
Ánægja ferðamannsins Það er gjarnan merki um vel heppnaða ferð þegar ferðamaðurinn, sem elskar að vera úti í roki og rigningu, er ekki viss um hvort hann sé að koma eða fara.
Ófeigur
Það er ekkert minna en skelfi-
legt að sjá hvernig þjóðir heimsins
hafa á undanförnum áratugum
fengist við þann vanda sem vissu-
lega fylgir notkun manna á fíkni-
efnum. Ég hef að undanförnu horft
á þætti sem eru aðgengilegir á
þáttaveitunni Netflix og bera nafn-
ið Narcos. Þetta eru leiknir þættir
sem styðjast við raunverulega
framvindu mála í Kólumbíu í Suð-
ur-Ameríku á síðari hluta 20. aldar,
þar sem háð var blóðug styrjöld
stjórnvalda í landinu gegn glæpamönnum sem
framleiddu og dreifðu fíkniefnum. Þessi efni
voru í stórum stíl flutt ólöglega til Bandaríkj-
anna, þar sem salan var gríðarleg og stjórnvöld
réðu ekki neitt við neitt í að hindra dreifinguna.
Þetta er harmþrungin saga. Í stríðinu gegn
fíkniefnum hefur gríðarlegur fjöldi fólks látið
lífið, þar með talinn mikill fjöldi almennra borg-
ara sem hafa í sjálfu sér aldrei verið sjálfviljugir
þátttakendur. Rannsóknir sýna að miklu fleiri
láta lífið í þessu stríði heldur en myndu verða
fíkniefnunum sjálfum að bráð ef þau yrðu ein-
faldlega leyfð eins og áfengi. Og margs konar
annað böl fylgir þessari opinberu bannstefnu
gegn fíkniefnunum. Haldið er lífi í undirheimum
þar sem glæpir þrífast og löggæslan ræður ekk-
ert við. Ungmenni sem leiðast út í neyslu verða
fórnarlömb glæpamanna. Þau fjármagna neysl-
una með glæpum og vændi. Efnin sem dreift er
geta verið stórhættuleg, meðal annars vegna
þess að stundum er reynt að drýgja þau með
íblöndun annarra efna. Og árangurinn af þess-
ari skelfilegu stefnu er auðvitað enginn. Efnin
flæða yfir á Vesturlöndum sem aldrei fyrr og yf-
irvöldin ráða ekkert við vandann.
Svo fór ég á bíó og sá íslenska kvikmynd um
fíkniefnaheiminn hér á landi. Hún ber heitið
Eiðurinn og er eftir Baltasar Kormák, sem
einnig leikur eitt aðalhlutverkið. Þetta er afar
góð kvikmynd og vel gerð. Í henni er dregin upp
sannferðug mynd af því brjálæði sem bann-
stefnan leiðir af sér. Óhætt er að
hvetja fólk til að sjá þessa kvik-
mynd. Síðan ætti það að velta því
fyrir sér hvort svona atburðir
sem lýst er í myndinni myndu
gerast í annars konar lagaum-
hverfi.
Þjóðir heims ættu að taka sig
saman um að breyta þeirri stefnu
mannfórna sem þær flestar
fylgja í þessum málaflokki. Það
ætti hreinlega að leyfa að
minnsta kosti flestar tegundir
fíkniefna. Efnin yrðu þá fram-
leidd undir vörumerkjum og dreift á almennum
markaði eins og áfengið. Það er líka löngu sann-
að að þeir sem lenda í erfiðleikum vegna neyslu
efnanna eiga sér miklu meiri von um bata með
samskonar aðferðum og dugað hafa áfeng-
issjúklingum, það er að fara í meðferð til að læra
að skilja vanmátt sinn gagnvart þessum efnum
og læra að taka ábyrgð á eigin lífi.
Breytt stefna í þessum málum myndi einnig
kippa fótunum undan starfsemi glæpamanna
sem nærast á banninu og undirheimagróskunni
sem það leiðir af sér. Það er löngu kominn tími
til að þjóðir heims vakni og átti sig á því að
stefnan sem fylgt hefur verið á þessu sviði er
bara eins konar helstefna með glæpum og
mannfórnum sem unnt er að draga úr svo um
munar.
» Það er löngu kominn tími
til að þjóðir heims vakni
og átti sig á því að stefnan
sem fylgt hefur verið á
þessu sviði er bara eins konar
helstefna með glæpum og
mannfórnum sem unnt er
að draga úr svo um munar.
Jón Steinar Gunnlaugsson
Höfundur er hæstaréttarlögmaður.
Í boði bannsins
Eftir Jón Steinar Gunnlaugsson
Í kjölfar sölu stjórnarmanns í
Icelandair í síðustu viku hefur
vaknað umræða um viðskipti
innherja í skráðum fyrirtækjum.
Lög um verðbréfaviðskipti fjalla
á mjög skýran hátt um viðskipti
innherja í félögum með skráð
verðbréf.
Innherjum er með öllu óheim-
ilt að eiga viðskipti með verð-
bréf félagsins við ákveðnar að-
stæður. Þessar aðstæður eru
skilgreindar í lögunum *(120 gr.
108/2007) með eftirfarandi hætti:
„Með innherjaupplýsingum er átt við
nægjanlega tilgreindar upplýsingar sem ekki
hafa verið gerðar opinberar og varða beint
eða óbeint útgefendur fjármálagerninga, fjár-
málagerningana sjálfa eða önnur atriði og
eru líklegar til að hafa marktæk áhrif á
markaðsverð fjármálagerninganna ef op-
inberar væru…“
23. nóvember 2015 seldi Benedikt Jóhann-
esson, formaður stjórnar Nýherja, og aðilar
tengdir honum samtals 9.000.000 hluti í Ný-
herja á genginu 14,7 og því söluandvirðið
132.300.000 kr.
Þann 3. desember tilkynnti Nýherji að selt
yrði nýtt hlutafé í Nýherja allt að 40.000.000
hlutir eða 9,76% af útistandandi hlutafé. Það
er því ljóst að formaður stjórnar og aðilar
honum tengdir seldu 2,196% af hlutafé fé-
lagsins aðeins 10 dögum áður en félagið til-
kynnir hlutafjáraukninguna.
Telja verður að upplýsingar um hlutafjár-
aukningu séu líklegar til að hafa marktæk
áhrif á hlutabréfaverð, a.m.k. taldi Nýherji
rétt að birta Kauphallartilkynn-
ingu um aukninguna. Þá vaknar
spurningin hvort hlutafjáraukn-
inguna hafi borið að með svo
skyndilegum hætti að formaður
stjórnar væri fullkomlega grun-
laus um að slíkt stæði til þegar
hann og aðilar honum tengdir
seldu hlutabréf sín. Þetta er
nokkuð sem kallar á skýringar
með hliðsjón af ákvæðum verð-
bréfaviðskiptalaga, einkum þeg-
ar í hlut á einstaklingur sem
sækist nú eftir sæti á Alþingi.
Það er gríðarlega mikilvægt að traust ríki
um að lög séu virt í verðbréfaviðskiptum og
að viðskipti eins og þessi séu rannsökuð
hratt og örugglega. Þá er mikilvægt að menn
njóti jafnræðis fyrir lögum en tveir ein-
staklingar hafa á síðustu árum hlotið dóm
fyrir ólögleg innherjaviðskipti. Í þessu tilviki
er hægagangur eftirlitsaðila farinn að rýra
traust á markaðnum og eftirlitsstofnunum
hans.
Eftir Óttar Guðjónsson
» Þá vaknar spurningin hvort
hlutafjáraukninguna hafi
borið að með svo skyndilegum
hætti að formaður stjórnar
væri fullkomlega grunlaus um
að slíkt stæði til þegar hann og
aðilar honum tengdir seldu
hlutabréf sín.
Óttar Guðjónsson
Höfundur er hagfræðingur.
Ærandi þögn um
innherjaviðskipti
formanns Viðreisnar