Dagblaðið Vísir - DV - 12.06.2015, Qupperneq 37

Helgarblað 12.–15. júní 2015 Fólk Viðtal 29
rýni eins og aðrir stjórnmálamenn,
bæði málefnalega og ósanngjarna.
„Ég held að allir hérna inni geti sagt
að þeim hafi einhvern tíma fund­
ist gagnrýni ósanngjörn,“ segir
Katrín og lyftir upp hendinni til að
leggja áherslu á að hún sé að tala
um allt þinghúsið. „En það hefur
verið hreytt í mig ónotum og mér
finnst alltaf erfitt að upplifa það. Ég
er ekki meiri töffari en það. Mað­
urinn minn vill reyndar meina að
ég sé orðin töluvert harðari en ég
var, en ég finn alveg að ég er enn­
þá meyr inni í mér, þótt skrápurinn
sé orðinn þykkari. Ég er viðkvæm
eins og margir aðrir. Þess vegna er
ég líka talsmaður þess að við reyn­
um að vanda okkur í því hvernig við
tölum hvert við annað.“
Synirnir áhugasamir
Katrín hefur haldið sonum sínum
þremur fyrir utan sviðsljós fjöl­
miðla og var það ákvörðun sem
hún tók fljótlega eftir að hún settist
á þing. Henni finnst mikilvægt að
þeirra líf mótist ekki af því sem hún
starfar við. „Þeir veita mér samt
mikinn stuðning. Ég held nefnilega
að það geti verið erfitt að vera barn
stjórnmálamanns en þeir hafa ver­
ið mjög skilningisríkir.“ Tveir eldri
synirnir eru töluvert áhugasam­
ir um það sem móðir þeirra er að
gera, en sá yngsti spáir lítið í það,
enda bara fjögurra ára. Og á einmitt
akkúrat afmæli daginn sem viðtalið
fer fram.
„Þeir vita að ég er að berjast fyr­
ir jöfnuði í launum, að allir kom­
ist á spítala og í skóla og ég reyni
að útskýra hvað starfið snýst um.
En svo spyrja þeir um fólkið í hin­
um flokkunum, hvort það sé hræði­
legt fólk og þá þarf ég að reyna að
útskýra ólík sjónarmið. Að þetta sé
alls ekki hræðilegt fólk, við séum
hins vegar ósammála um hvern­
ig eigi að hugsa um samfélagið. En
það er örugglega gott fyrir börn að
velta þessu fyrir sér og ég veit að
þeir hafa rætt málin við sína vini.“
Erfitt að taka ekki slaginn
Katrín er fædd í Reykjavík og ólst
upp í Álfheimum. Hún hefur alltaf
verið pólitísk og haft mikinn áhuga
á hinum ýmsu réttlætismálum.
Strax í framhaldsskóla var hún far­
in að láta til sín taka í þeim efn­
um og gaf ekkert eftir. „Ég var mik­
ill talsmaður nemendalýðræðis
og réttinda nemenda. Ég var mjög
snemma baráttumanneskja, þó að
baráttumálin hafi ekki alltaf verið
hápólitísk. Fyrsta alvöru mómentið
mitt í pólitík var líklega árið 1995
þegar ég var í Menntaskólanum
við Sund. Þá hækkaði Strætó far­
gjöldin og við námsmenn í fram­
haldsskólum andmæltum því harð­
lega. Við sömdum við leigubílastöð
um að allir nemendur ættu að fara
með leigubílum í skólann og að
það yrði ódýrara en að fara í Strætó.
Ég var í stjórn Skólafélagsins í MS
og við vorum fyrsti skólinn sem
réðst í þessa aðgerð – sem var mjög
dramatísk. Við þurftum að koma
800 nemendum í skólann í leigubíl.“
Katrín hlær þegar hún rifjar að­
gerðina upp, enda var hún ansi
kaótísk. Og kannski ekki alveg
nógu vel úthugsuð. „Fólk var ekkert
endilega tilbúið þegar leigubílarn­
ir komu að sækja það. Sumir voru
ennþá í sturtu eða jafnvel sofandi.
En við mótmæltum í heila viku og
náðum í Áramótaskaupið.“ Það var
að vissulega afrek út af fyrir sig en
mótmælin höfðu hins vegar engin
áhrif á fargjaldahækkun Strætó.
„Við hlógum að þessu eftir á en
þetta var heilmikil barátta og mjög
sýnileg. Strax þarna kom fram í mér
byltingarmaður sem fékk líka útrás
í stúdentapólitíkinni í Háskóla Ís­
lands. Ætli ég hafi ekki verið heil­
mikill aktívisti. Það er mjög ríkjandi
í mér að taka slaginn,“ segir Katrín
og hækkar róminn til að leggja
áherslu á mál sitt. „Maður verð­
ur þó stundum að vera tilbúinn að
taka ekki slaginn,“ bætir hún við.
En svipurinn gefur til kynna að það
geti reynst henni erfitt að sitja á sér.
„Þegar við hjónin mætum eitthvað
saman erum við stundum búin að
ákveða að taka ekki slaginn um
eitthvert tiltekið mál, ef það kemur
upp. En það gerist samt stundum.
Þótt maður ætli sér ekki að gera
það,“ segir hún hálf skömmustu­
leg og hlær. „Maður verður samt að
reyna að hemja sig.“
Giftingin skyndiákvörðun
Katrín segir Gunnar, manninn
sinn, vera mikinn áhugamann um
stjórnmál. Sem betur fer. Annars
gengi hjónabandið líklega ekki
upp. „Hann er mér mikill stuðn­
ingur í því sem ég er að gera. Ég
ímynda mér að það hljóti að vera
erfitt að vera stjórnmálamaður og
eiga maka sem hefur ekki áhuga
á stjórnmálum.“ Þau hjónin hafa
verið saman í tíu ár. Kynntust í há­
skólanum í gegnum sameigin­
legan vin en höfðu þekkst í dálítinn
tíma þegar þau felldu hugi saman.
Þá voru þau ekkert að tvínóna
við hlutina og skelltu sér beint út
í barneignir. En elsti sonurinn er
nánast jafngamall sambandinu.
„Þetta small bara allt saman hjá
okkur. Svo giftum við okkur í des­
ember 2007. Gerðum það áður en
barn númer tvö kom í heiminn. Ég
var alveg komin á steypirinn þegar
við fórum til sýslumanns og létum
pússa okkar saman.“ Katrín segir að
um skyndiákvörðun hafi verið að
ræða og að þau hafi ekki látið neinn
vita nema mæður sínar. „Allt í einu
lá okkur bara á að gifta okkur. Svo
kvisaðist þetta út hægt og bítandi,“
segir hún kímin.
En þó að giftingin hafi farið fram
í kyrrþey var Katrín ekki alveg tilbú­
in að sleppa veislunni. „Við ákváð­
um að halda brúðkaupsveislu níu
mánuðum seinna, því ég hef alltaf
gaman af því að halda góð partí. En
var ekki alveg í standi til þess þegar
við giftum okkur. Og vinkonur mín­
ar héldu gæsapartí fyrir brúðkaup­
ið. Svo settum við hringana upp ári
seinna. Þannig að þetta gerðist allt í
mjög skrýtinni röð.“
Fyrsti þungaði ráðherrann
Yngsti sonur þeirra hjóna fæddist
svo árið 2011 en þá gegndi Katrín
embætti menntamálaráðherra
og vakti þungunin því töluverða
athygli. „Það var frekar óvænt. Eða
ekki neitt sérstaklega planað, frekar
en annað í mínu lífi. Við hjónin vor­
um úti í Stokkhólmi þegar það rann
upp fyrir mér að ég væri líklega
ófrísk og það var bara frábært.“
Katrín viðurkennir að flestir í
kringum þau hafi orðið frekar hissa
þegar þau sögðu frá því að þriðja
barnið væri á leiðinni. „Og allir í
þinginu gjörsamlega misstu and­
litið,“ segir Katrín hlæjandi, enda
ekki fordæmi fyrir því að ráðherr­
ar væru þungaðir. „En það var mjög
gaman að vera fyrsti ráðherrann til
að verða ófrískur í embætti. Ég lét
ástand mitt ekkert stoppa mig og
þetta gekk bara vel. Svo varð nafna
mín Júlíusdóttir ófrísk skömmu síð­
ar – að tvíburum – og það var mjög
gaman. Það skiptir miklu máli fyrir
jafnrétti kynjanna að ráðherrar geti
líka orðið ófrískir. Að það sé eðli­
legur hlutur. Að maður þurfi ekki
að hafna því að eiga fjölskyldu þótt
maður sé í stjórnmálum. Það verður
að geta farið saman. Þótt við séum
oft mjög ósátt hvert við annað hérna
í þinginu þá finnur maður líka sam­
stöðu í kringum svona mál.“
Horfði á þingrásina og
straujaði bleiur
Katrín segist hafa mætt miklum
stuðningi, bæði innan flokks og
utan. „Svo er enginn ómissandi
og ég fann það þegar ég þurfti að
hverfa frá. Það kemur maður í
manns stað. Svandís Svavarsdótt­
ir, sem var þá umhverfisráðherra,
gegndi embættinu fyrir mig með­
an ég var í fæðingarorlofi. Og það
var stórkostlegt hjá henni að styðja
þannig við mig. Það eru forréttindi
að eiga slíkan félaga sem gerir það.
Og ég fékk mikinn stuðning við
að þetta yrði gert svona því þetta
var auðvitað fordæmisgefandi fyr­
ir framhaldið.“ Þótt stuðningurinn
hafi verið mikill segir hún þónokkra
hafa komið að máli við sig þegar
hún var ólétt og spurt hvort hún
ætlaði að hætta í stjórnmálum.
Hvort hún nennti þessu ekki leng­
ur og hvort þetta væri hennar leið
út af þingi.
Katrín vann alveg fram á sett­
an dag, en byrjaði þá í fæðingar­
orlofi þó að barnið léti bíða eftir
sér í nokkra daga. Hún viðurkenn­
ir að það hafi verið skrýtin upplif­
un að vera heima að strauja bleiur
og raða fötum á meðan kollegar
hennar héldu sínu striki niðri á Al­
þingi. „Ég sat bara heima og horfði
á þingrásina og tuðaði við sjón­
varpið um að ég hefði nú sagt þetta
og hitt. Maður er nefnilega stund­
um gjörsamlega heltekinn af því
sem er að gerast í þinginu. En um
leið og ég fékk nýtt barn í hendurn­
ar þá gleymdi ég öllu öðru,“ seg­
ir Katrín sem sneri svo aftur í ráð­
herrastólinn eftir fimm mánaða
fæðingarorlof.
Vill ekki gæðastundir
Þegar Katrín er ekki í vinnunni
nýtur hún þess að verja tíma með
fjölskyldunni sinni, en þau leggja
þó ekki mikið upp úr því að eiga
gæðastundir saman. Katrín hlær
þegar hún útskýrir þá hugmynda­
fræði fyrir blaðamanni. „Við lát­
um okkur þess vegna bara leið­
ast saman. Það er mjög gott, því
það á ekkert alltaf að vera gaman.
Og það gengur mjög vel hjá okkur.
Það eru einföldu hlutirnir sem eru
bestir, finnst mér. Að fara út í labbi­
túr, jafnvel með nesti, það er mjög
skemmtilegt. Við höfum öll gaman
af útivist og svo erum við öll lestrar­
hestar.“ Hún er sjálf með meistara­
gráðu í íslenskum bókmenntum og
gengur svo langt að kalla sig lestr­
arfíkil. Synir hennar eiga því ekki
langt að sækja bókmenntaáhug­
ann. En Katrín kýs ákveðnar bók­
menntir fram yfir aðrar, og það eru
glæpasögur sem fanga huga henn­
ar. Meistararitgerð hennar fjall­
aði einmitt um slíkar bókmennt­
ir. Þá hélt hún í fyrra námskeið í
glæpasögum hjá Endurmenntun
Háskóla Íslands. „Mér fannst það
sjálfri hrikalega gaman,“ segir hún
og skellir upp úr. „Ég vona að nem­
endunum hafi þótt jafn gaman.“
Þegar Katrín hefur farið yfir
þessi tvö helstu áhugamál sín man
hún skyndilega eftir einu frekar
nýtilkomnu. „Á síðari árum hef
ég verið að fá sífellt meiri áhuga
á matseld. Ég held að það sé elli­
merki. Mér fannst aldrei gaman að
elda þegar ég var yngri en nú finnst
mér það mjög skemmtilegt. Ég er
að prófa alls konar nýja rétti en verð
mjög döpur þegar sonunum finnst
maturinn ekki góður og biðja frekar
um pylsur,“ segir Katrín sem lætur
það þó ekki aftra sér frá því að gera
á þeim frekari tilraunir.
„Ætli ég sé ekki fyrst og fremst
mjög venjuleg manneskja. Frekar
týpísk. Ég spái annars líka mikið
í afþreyingar­ og poppmenningu
og finnst hún skemmtileg. Hún er
ákveðin vísbending um hvað fólk
er að hugsa. Ég reyni að fylgjast vel
með því sem er að gerast. Og það
tengist áhuga mínum á glæpasög­
um. Það er mikilvægt að hafa eitt­
hvað slíkt, fyrir utan fjölskylduna,
til að kúpla sig frá vinnunni. Fjöl­
skyldan er mikilvæg og vinnan er
mikilvæg en það er nauðsynlegt að
hafa eitthvað fleira til að halda sér
við. Viðhalda áhuganum á lífinu.“
Hrædd við geimskrímsli
En af hverju hefur Katrín svona mik­
inn áhuga á glæpasögum? Hvað er
það sem heillar hana við morðgát­
ur og annan óhugnað? „Ég held að
áhuginn sé tilkominn því ég lifi svo
hræðilega venjulegu lífi að ég verð
að finna spennuna annars staðar.
Sem betur fer lifi ég venjulegu lífi
því ég vil ekki lifa spennandi lífi.
Það er kínversk bölbæn sem seg­
ir: „Megi líf þitt verða áhugavert.“
Ég hugsaði einmitt mikið um hana
þegar hrunið skall á árið 2008. Þá
fannst mér lífið einmitt orðið full
áhugavert og skildi af hverju þetta
er bölbæn. Glæpasögurnar eru mín
leið til að fá útrás fyrir spennuþörf
sem við erum flest með. En þær eru
auðvitað misgóðar, sumar eru fínn
skáldskapur og aðrar ekki.“
Katrín vill þó ekki hafa glæpa­
sögurnar of hræðilegar, hún seg­
ist vera of viðkvæm til þess, sér­
staklega eftir að hún eignaðist
börn. „Þegar ég var yngri horfði ég
á hryllingsmyndir með ógeði en
ég get það ekki lengur,“ segir hún
og hryllir sig með tilþrifum við til­
hugsunina. „Ég lifi mig líka svo inn
í sögur og bíómyndir að ég þarf að
taka fyrir augun. Manninum mín­
um finnst það frekar vandræðalegt
þegar ég æpi upp yfir mig í bíó af
því það er geimskrímsli á tjaldinu.
Þá er ég hrædd í alvörunni.“
Þjáist af aldurs- og
andlitsblindu
Áhugi Katrínar á glæpasögum nær
alveg aftur til barnæsku, þegar hún
las bækur Enid Blyton spjaldanna
á milli. Svo heillaðist hún af ungu
leynilögreglustúlkunni Nancy
Drew og var staðráðin í að feta í fót­
spor hennar. „Ég hefði þó líklega
orðið mjög lélegur spæjari því ég
þjáist af svo mikilli andlitsblindu.
Ég á erfitt með að þekkja fólk aftur,
sem er sérstaklega slæmt í pólitík.
Og fólk sér alltaf á mér að ég þekki
það ekki. Ég man kannski eftir að
hafa hitt viðkomandi, en alls ekki
hvar eða hvenær. Svo er ég líka með
aldursblindu sem er mjög óþægi­
legt. Mér finnst ég alltaf líta út fyrir
að vera yngsta manneskjan á svæð­
inu, því ég sé alltaf mjög unga konu
í speglinum. Og finnst allir aðrir
eldri en ég. Ég get ekki áttað mig á
því hvað fólk er gamalt. Ef einhver
er gráhærður þá held ég að hann sé
gamall. En ef ekki, þá er ég alveg úti
á þekju. Ég hef verið svona aldurs­
blind alveg frá barnæsku.“
Katrín rifjar upp skemmtilega
sögu, tengda upplifun hennar á
aldri sínum, frá því hún kenndi
einn vetur við Menntaskólann í
Reykjavík, þá þrítug að aldri. „Ég
hugsaði með mér að ég myndi al­
veg falla inn í hóp nemendanna,
verandi jafn ungleg og ég væri. En
svo var það auðvitað ekki málið.
„Mér finnst
ég alltaf
líta út fyrir að
vera yngsta
manneskjan
á svæðinu
Ung í anda
Katrínu finnst mik-
ilvægt að viðhalda
barninu í sér og
geta fíflast.
myndir SiGtryGGUr ari
töframaður Katrín er fullgildur meðlimur í Töframannafélagi Íslands og hefur fram-
kvæmt töfrabrögð fyrir framan áhorfendur.