Dagblaðið Vísir - DV - 12.06.2015, Blaðsíða 52

Helgarblað 12.–15. júní 201544 Menning
Göldrótt súpa og
gómsætur humar
Eyrarbraut 3, Stokkseyri · Sími: 483 1550
info@fjorubordid.is · www.fjorubordid.is
Perlur úr
ljóðum
kvenna
Perlur úr ljóðum íslenskra
kvenna er, eins og og Perl-
ur Laxness, hluti af fallegum
gjafabóka-
flokki For-
lagsins þar
sem Alex-
andra Buhl
sér um
hönnun.
Þetta er ný
og aukin út-
gáfa bókar-
innar. Silja
Aðalsteinsdóttir valdi ljóðin.
Silja segist í inngangi vonast
til þess að lesendur hafi enda-
lausa gleði og ánægju af bók-
inni. Hér skal fullyrt að svo
muni verða.
Perlur Nóbels-
skáldsins
Perlur Laxness er bók í fallegri
gjafaseríu sem Forlagið gefur út.
Þar er að finna yfir 700 tilvitnanir í
verk Nóbelsskáldsins, Halldór Lax-
ness. Þetta er fjölbreyttar tilvitnan-
ir, úr sem flestum verkum skálds-
ins, og þeim er deilt í á fimmta tug
efnisflokka. Bók sem hægt er að
gleyma sér í enda kunni Nóbels-
skáldið sannarlega að orða hlutina.
H
amingjuveg-
ur er tíunda bók
Lizu Marklund
um blaðakon-
una Anniku Bengtzon.
Fjöldi þessara bóka er
staðfesting á vinsæld-
um höfundar og víst má
telja að lesendahópur-
inn bíði ætíð spenntur
eftir næstu bók.
Í Hamingjuvegi
finnst stjórnmálamaður
á heimili sínu, illa á sig
kominn eftir pyntingar.
Í ljós kemur að eigin-
kona hans er horfin. Lögreglukonan
Nina Hoffmann rannsakar málið og
blaðakonan Annika Bengtzon skrifar
um það. Hvarf annarrar konu kemur
síðan við sögu.
Hér er á ferð glæpasaga sem er
jafnframt saga um fjölskyldur, og
samskipti sem oft eru erfið og flók-
in. Mikið hefur gengið á í lífi aðal-
persónanna, eins og dyggir lesendur
þessa bókaflokks eiga að vita. Hinir
sem lesa þessa bók en hafa ekki les-
ið fyrri bækur fá upplýsingar í smá-
skömmtum. Sem dæmi má taka
að eiginmaður Anniku varð fyrir
þeirri ógæfu að vera rænt í Sómal-
íu þar sem mannræningjarnir skáru
af honum vinstri
höndina. Þegar
hann var útskrif-
aður af sjúkrahúsi
yfirgaf Annika
hann og fór að
búa með yfir-
manni hans.
Þessi glæpa-
saga verður
aldrei verulega
spennandi og
þar skortir tilþrif.
Einkalíf persóna
er gríðarlega fyr-
irferðarmikið og
skyggir á glæp-
ina, en undir lok-
in kemur höfund-
ur lesandanum
nokkuð á óvart. Hin horfna eigin-
kona í bókinni heitir Nora og greini-
legt er að höfundur er í bókinni að
leika sér með hliðstæður við Brúðu-
heimili Ibsens. Ekki er sömu dýpt-
ina að finna hjá Marklund og Ibsen,
en líklega er enginn að gera sérstaka
kröfu til þess. n
Einkalíf og glæpir
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is
Bækur
Hamingjuvegur
Höfundur: Lliza Marklund
Útgefandi: Mál og menning
Þýðing: Ísak Harðarson
384 bls.
Í hinu heilaga rými
Nína Magnúsdóttir sýningarstjóri ræðir Moskuna eftir Christopher Büchel
M
oskan – fyrsta mosk-
an í Feneyjum eft-
ir Christopher Büchel
er í grunninn innsetn-
ing í afhelgaðri kirkju í
gamla bænum í Feneyjum. Kirkjan
er endurhönnuð að innan svo að
hún geti þjónað hlutverki mosku: á
gólfinu er bænateppi sem vísar í átt
að Mekka, heilagir textar á veggj-
unum og „mihrab“ tilbeiðsluhorn.
Innsetningin var unnin í samvinnu
við samfélög múslima í Feneyj-
um og á Íslandi sem samþykktu að
nota hana sem samkomustað í þá
sjö mánuði sem hátíðin stendur yfir.
Þar átti einnig að bjóða upp á ýmsa
kennslu og menningarviðburði fyr-
ir almenning og listunnendur. Verk-
ið felst því ekki aðeins í hönnun
byggingarinnar heldur einnig í sam-
skiptum og samtali þvert á menn-
ingarheima – og nú í pólitískum og
lagalegum aðgerðum stjórnvalda.
Unnið með stað og sögu
„Svona verk talar í mjög mörg-
um lögum. Það er hægt að tala um
framkvæmdina og upplifunina.
En svona verk byrja í raun og veru
fyrst þegar áhorfandinn kemur inn
og upplifir það. Svo geta þau þró-
ast í einhverjar áttir eins og núna
– sem var frekar ófyrirsjáanlegt,“
segir Nína Magnúsdóttir, sýningar-
stjóri íslenska skálans í Feneyjum
í ár.
„Listamaðurinn vinnur gagn-
gert á sögulegum og staðbundn-
um forsendum,“ segir Nína. „Hann
kemur frá Íslandi til Feneyja með
verk og er að hugsa um báða stað-
ina þegar hann vinnur það. Inn-
flytjendur eru mjög fáir á Íslandi
og við tiltölulega nýlega byrjuð að
taka inn nokkra. Og spurningar
um byggingu mosku hefur orðið að
pólitísku deiluefni. Það eru mjög
fáir múslimar á Íslandi en þeir
stefna að því að byggja sína fyrstu
mosku. Í Feneyjum er aftur á móti
mörg hundruð ára saga tengsla
milli múslimasamfélaga og borg-
arinnar, en þó hefur aldrei verið
moska í gamla hluta borgarinnar.“
Túrismi og viðskipti
„Þetta er líka áhugavert frá efna-
hagslegu sjónarmiði. Efnahagsleg
velsæld Feneyja byggði að hluta
til á þessum tengslum við araba-
heiminn framan af, en nú byggist
hún að miklu leyti á listtúrisma. Það
eru mjög fáir íbúar eftir í borginni,
túristar eru 3 milljónir á ári en íbú-
arnir bara 56 þúsund. Á Íslandi er
þetta ekki að gerast í sama mæli en
hefur tekið rosalegan kipp,“ segir
Nína.
Verkið á að sama skapi í sam-
tali við hið byggða umhverfi sitt því
hinir íslömsku þættir inni í kirkj-
unni vísa að nokkru leyti út fyr-
ir bygginguna: „Feneyjar voru ein
helsta hafnarþjóð Evrópu og voru
að selja frá arabalöndunum. Þaðan
kom kaffið fyrst. En líka arkitektúr-
inn og allt hið sjónræna í borginni,“
segir Nína.
Fagurfræðilega hliðin hefur
gleymst
„Önnur hlið sem hefur verið minna
talað um og hefur svolítið týnst í
þessari pólitísku umræðu er hlið sem
er fagurfræðileg og fögur, og jafn-
vel póetísk,“ segir Nína. Moska inni í
kirkju vekur ólík hugrenningatengsl
um samband trúarbragða og menn-
ingarheima, Guðs og Allah, vestræns
trúfrelsis og útlendingaótta Evrópu.
Enn annar möguleiki til að tak-
ast á við verkið er að velta fyrir sér
merkingu þess að búa til stað til
trúariðkunar og setja hann fram
sem listaverk. Sá gjörningur opn-
ar á vangaveltur um tengsl þessara
athafna: „Þarna á listin náttúrlega
rætur sínar – í hinu heilaga rými. “ Og
vill að einhverju leyti taka yfir þetta
heilaga rými í dag? „Já, algjörlega.
Ef þú lítur á söfnin sem tilbeiðslu-
stað. Þar kemur fólk og þarf að lækka
röddina, má ekki snerta listina og svo
framvegis.“ n
„Þarna á listin nátt-
úrlega rætur sínar
– í hinu heilaga rými