Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.2015, Blaðsíða 15

Vikublað 8.–10. september 201510 Fréttir
Gæðahreinsun Þvottahús Dúkaleiga
Fyrirtækjaþjónusta Sækjum & sendum
GÆÐI•ÞEKKING•ÞJÓNUSTA
Góð þjónusta í yfir 60 ár
Vantar um 1.300
leikskólakennara
n Áherslan lögð á að styrkja ófaglærða n mun taka áratugi að uppfylla ákvæði laganna
u
m 1.300 menntaða leik­
skólakennarar vantar til
starfa til þess að sveitarfélög
geti uppfyllt lög um að 2/3
starfsmanna séu menntað­
ir í faginu. Vandamálið er ekki nýtt
af nálinni en hægt hefur gengið að
finna haldbærar lausnir á vandamál­
inu. Árið 2012 var skipaður starfs­
hópur til að leggja fram aðgerðar­
áætlun um fjölgun einstaklinga sem
sækja um leikskólakennaranám og
stuðla þannig að nýliðun. Ýmislegt
jákvætt hefur gerst í kjölfar þessa
starfs og fjölmörg sveitarfélög leggja
mikla áherslu á að ráða bót á vanda­
málinu. Áherslan er lögð á að auð­
velda ófaglærðum starfsmönnum að
sækja sér menntunina.
Krafa að 2/3 séu faglærðir
Í lögum nr. 87/2008 um menntun
og ráðningu kennara og skóla­
stjórnenda við leik­, grunn­ og
framhaldsskóla er leitast við að
tryggja að menntun og undirbún­
ingur kennara í leikskólum sé með
því besta sem völ er á. Þar er meðal
annars sett fram sú krafa að 2/3 hlut­
ar starfsfólks sem sinnir menntun
og uppeldi í leikskólum séu leik­
skólakennarar. Með síðarnefndu
lögunum var einnig lögfest að nýir
leikskólakennarar þurfa að hafa lok­
ið meistaraprófi til að geta fengið
leyfisbréf.
Vantar 1.300 leikskólakennara
Þessi metnaðarfulla krafa hef­
ur þó aldrei verið uppfyllt. Í dag er
staðan sú að um 1.300 leikskóla­
kennara vantar á leikskóla landsins
og er ástandið mjög mismunandi
eftir sveitarfélögum sem og milli
leikskóla innan sama sveitarfélags.
Dæmi um sveitarfélög sem standa
vel að vígi eru Akureyri og Akranes
en Reykjavíkurborg er dæmi um
sveitarfélag sem stendur höllum fæti
varðandi þetta hlutfall. Því má full­
yrða að á meðan þetta ástand varir
sé nemendum beinlínis mismunað
þar sem sumir eru á leikskólunum
þar sem hlutfall menntaðra starfs­
manna er hátt á meðan aðrir eru á
leikskólum þar sem að hlutfallið
er lágt. Sumir nemendur koma því
með betri grunn inn í grunnskólana
en aðrir.
Jákvæð teikn á lofti
„Þetta vandamál er ekki nýtt af nál­
inni. Ástæðan er einfaldlega sú að
leikskólastigið er frekar ungt skóla­
stig og hefur þróast mjög hratt. Það
er ekki langt síðan börn almennt
voru ekkert í leikskóla. Okkur hefur
ekki tekist að halda í við þessa
þróun,“ segir Haraldur F. Gíslason,
formaður Félags leikskólakennara.
„ Síðustu ár hefur þó orðið jöfn og
þétt þróun upp á við án þess að
nokkur sprenging hafi átt sér stað.
Það sem er hins vegar afar jákvætt
er að við finnum vilja sveitarfélag­
anna til að vinna með okkur í því að
fjölga leikskólakennurum. Það verð­
ur að teljast ólíklegt að okkur takist
að uppfylla lögin á næstu árum, það
mun gerast hægt og rólega,“ segir
Haraldur.
Um 100 nemendur í náminu
Hægt er að stunda leikskólakennara­
nám í Háskóla Íslands og Háskólan­
um á Akureyri. Alls geta 180 nemend­
ur stundað nám í skólunum og kom
það fram í aðgerðaráætlun starfs­
hópsins frá árinu 2012 að markmið­
ið væri að útskrifa þann fjölda árið
2020. Árið 2014 hófu 99 nemendur
leikskólakennaranám, þar af 84 í Há­
skóla Íslands og 15 í Háskóla Akur­
eyrar. Skólakerfið getur því tekið við
talsvert meiri fjölda og áskorunin er
því að gera námið meira aðlaðandi.
Styrkja ófaglærða til menntunar
„Talsverður hluti okkar félagsmanna
hefur aðra gráðu en leikskóla­
kennaramenntun. Þetta er fólk sem
hefur starfað í nokkurn tíma í leik­
skólunum og sér sig á þessum starfs­
vettvangi til framtíðar sem og fólk
sem hefur starfað stutt í leikskóla og
er á ákveðnum krossgötum. Við vilj­
um ná til þessa hóps og veita honum
styrki til þess að sækja sér nám sem
veitir leyfi til kennslu á leikskóla­
stigi. Fyrstu styrkirnir af þessu tagi
verða veittir núna í nóvember,“ segir
Haraldur.
Í desember síðastliðnum sendi
Samband íslenskra sveitarfélaga út
hvatningarorð til allra sveitar félaga
um að átak yrði gert í málefnum
ófaglærðra starfsmanna á leikskólum
sem vilja mennta sig í faginu. Í hvatn­
ingarbréfinu kemur fram að um
32% starfsmanna á leikskólum vilji
mennta sig í faginu en telja fimm
ára háskólanám vera of langa skuld­
bindingu. Að mati 45% þeirra hent­
aði hlutanám með starfi best.
Auka svigrúm leikskólastjóra
„Þessi staða er sjálfsögðu áhyggju­
efni en Samband íslenskra sveitar­
félaga rær að því öllum árum að
hækka menntunarstig starfsmanna
almennt. Á leikskólunum er fjöldi
starfsfólks sem vill mennta sig en
getur það ekki án stuðnings. Þess
vegna sendum við út þetta hvatn­
ingarbréf til sveitarfélaganna, en það
snerist um að boða til átaks sveitar­
félaga í að hvetja ófaglærða starfs­
menn leikskólanna til þess að afla
sér viðbótarmenntunar og auka svig­
rúm leikskólastjóra til hvatningar
og stuðnings við starfsfólk þeirra til
náms,“ segir Klara E. Finnbogadóttir,
sérfræðingur hjá Sambandi íslenskra
sveitarfélaga.
5 ára háskólanám er of stór biti
Að hennar sögn var hvatningar­
bréfinu afar vel tekið. „ Viðtökurnar
voru afar góðar og flest sveitarfé­
lög eru að leggja mun meiri fjár­
muni en áður í þennan málaflokk.
Jafnvel þau sveitarfélög sem voru að
vinna mjög gott starf fyrir hafa bætt
í,“ segir Klara. „Stærsta áskorunin
er sú að ófaglærðum starfsmönnum
leikskólanna finnst að fimm ára há­
skólanám sé of stór biti og því höfum
við horft til þess að fleiri vörður
séu á námsleiðinni. Við börðumst
til dæmis fyrir því að háskólarnir
tækju upp diplómanám en í fyrra
var í fyrsta skipti boðið upp á slíka
námsleið. Samkvæmt okkar upp­
lýsingum er þetta nám að höfða til
fólks og ásóknin í það var mikil. Við
teljum að ef fólk fer af stað í tveggja
ára nám þá sé líklegra að það haldi
áfram þegar því lýkur,“ segir Klara að
lokum. n
Björn Þorfinnsson
bjornth@dv.is
Haraldur F. Gíslason Haraldur er ánægður
með þann mikla vilja innan sveitarfélaganna
til þess að fjölga leikskólakennurum.
Klara E. Finnbogadóttir SÍS sendi
hvatningarbréf til sveitarfélaga um að taka
á vandamálinu og var því afar vel tekið.
Skortur á leikskólakennurum Jákvæð teikn eru á lofti en langan tíma mun taka að snúa þróuninni við.