Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.2015, Blaðsíða 46

Vikublað 8.–10. september 2015 Umræða 41
Íslensk Hönnun
IamHappy
Barnavöruverslun
Brekkuhúsum 1 Grafarvogi
vefverslun www.iamhappy.is
iamhappy@iamhappy.is
simi: 8404006
var grindhoraður og veiklulegur,
meðal annars þjáður af malaríu. Og
var mikil lífsreynsla að hitta hann
þarna fyrir og ræða við hann. Þetta
var skarpgáfaður maður og fróður,
vissi meðal annars meira um Ísland
en ég hafði áður vitað um hans land.
Gósenland
Það var á allan hátt stórkost­
leg upplifun að koma á
þessar slóðir, hitta heima­
fólk, sjá borgir og lands­
lag og landshætti. Höfuð­
borgin er eins og úr
öðrum heimi, miðborgin
beint út úr Þúsund og
einni nótt, enda óbreytt frá
því á dögum Krists og á öll­
um heimsminjaskrám sem
í boði eru, en að auki lifandi:
. Og landslagið er stórbrotið;
sum lönd á Arabíuskagan­
um eru eins og
menn vita
aðallega sléttar eyðimerkur, en Jemen
liggur að stórum hluta á háum fjall­
garði, þangað blæs gjarnan heitur og
rakur gustur úr austri, frá Afríku, og í
þessum fjallgarði sem byggður er frá
rótum og uppundir efstu tinda rign­
ir reglulega, svo að allur heimsins
jarðargróður þrífst þarna. Og alltaf
er einhvers staðar uppskera; það
færist bara með árstíðum í hve mik­
illi hæð yfir sjávarmáli er uppskorið
hverju sinni. Fólk var með afbrigðum
vingjarnlegt og rólegt, börnin litrík og
fjörug og skemmtileg.
Þar vantar sárlega
kvenréttindahreyfingar
En sama verður ekki sagt um kon­
urnar. Ég er að vísu er ekki að leggja
mat á útlit þeirra, því að ég sá enga
konu nema undir svörtum sjölum
frá toppi til táar; þess vegna leyfði ég
mér einnig að segja að þær væru ekki
litríkar. En kvennakúgun er auðvitað
þjóðfélagsböl á þessum slóðum: kon­
ur, eftir fermingaraldur, mega hvergi
láta sjá sig opinberlega nema huldar
biksvörtum slæðum, það er ekki einu
sinni rifa fyrir augun, og að öðru leyti
taka þær engan þátt í þjóðfélaginu,
nema lokaðar inni á heimilunum.
Og auðvitað ömur legt fyrir fjögurra
dætra feður að horfa upp á þannig
ástand. Annað sam félagsmein er eit­
urlyf sem heitir „kat“ og er í laufum
runna sem vaxa víða um land. Þetta
tyggja karlmenn allan daginn, svo að
uppúr hádegi eru þeir komnir með
gúl á munninn, og flest er svona við
það að lognast út af uppúr því; meira
að segja löggur sem stjórnuðu um­
ferð á gatnamótum voru lagstar á
umferðareyjar í katvímu svona um
hálf tvö leytið, og dömluðu eftir það
prikinu út í loftið, meira svona til
málamynda.
Bjartsýni, en svo …
En við vorum upptekin af samvisku­
fanganum Mansur, sem við vorum
komin til að reyna að liðsinna. Fram­
an af virtist ástæða til bjartsýni, það
heyrðum við á þeim sem við hitt­
um og þorðu að vera uppörvandi
um okkar erindi, og það vissum við
líka af því að við fengum að funda
með mönnum ofar og ofar úr valda­
píramídanum þarna fyrstu dagana.
Það var búið að segja okkur að ef
við myndum ná að hitta sjálfan for­
setann, hann hét Abdullah Ali Saleh
og var loks hrakinn frá völdum nú
fyrir tveim eða þremur árum, þá
væri málið í höfn; hann færi aldrei
að bjóða útlendingum á sinn fund
bara til að segja nei við þeirra erindi,
þannig væru lægra settir menn látn­
ir sjá um. Um hríð höfðum við ágæta
ástæðu til bjartsýni, við fengum að
hitta æ háttsettari menn, en svo var
eins og kæmi bakslag, okkur varð
ljóst að forsetinn ætlaði að hunsa
okkur, og vel tengdir vinir sögðu að
erindi okkar myndi líklega
ekki fá hljómgrunn.
Það var orðið stutt í
að við flygjum aftur
heim og nú var
skotið á neyðar­
fundi hjá sendi­
nefndinni.
Neyðarfundur
Hann var
haldinn á eina
alþjóðahótelinu
í höfuðborginni
Sana‘a, en sá staður
var valinn því
þar
var helst fyrir okkur að ná öruggu
símasambandi við Evrópulönd. Og
það þurfti, því að þau reyndustu í
okkar hópi sögðu að þegar svo væri
komið eins og hjá okkur nú, þá gæti
helsta bjargráðið verið að hafa sam­
band heim til okkar landa, og reyna
að tala við einhvern háttsettan þar,
embættismann eða pólitíkus í sæmi­
legri stöðu. Og biðja viðkomandi að
senda fax til forsetaskrifstofunnar
í Sana‘a og mælast til þess að við,
sendinefndin, fengjum áheyrn hjá
forseta landsins. Því að þá myndu
jemensk yfirvöld draga þá ályktun
að við værum ekki bara einangraður
hópur einstaklinga, heldur nytum
jafnframt stuðnings yfirvalda heima­
fyrir.
Svíinn í hópnum fór fyrstur í sím­
ann, hann var vel tengdur heima­
fyrir, þekkti bæði ráðuneytisstjóra
og aðstoðarráðherra, en „deputy
minister“ er mikið í munni víða um
lönd. Hann var nokkra hríð við sím­
ann í öðrum vistarverum, við biðum
þarna í kringum sófaborð í lobbíinu,
en svo kom Svíinn aftur, hann hafði
ekki náð í neinn, það voru sumarfrí
á þessum tíma. Daninn fór nú í sím­
ann, ætlaði að ná í embættismann,
ráðherra eða aðstoðarráðherra sem
hann var málkunnugur, en fór líka
erindisleysu. Menn ræddu hvað
væri nú til ráða. Einhver leit á mig og
spurði: Einar, þekkir þú kannski ein­
hvern með virðulegan titil á Íslandi?
„The president of Iceland
is on the phone!“
Ég hugsaði mig um, datt fyrst í hug
gömul skólasystir og vinkona að
heiman, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
borgarstjóri. En svo flaug mér í hug
að úr því við vildum ná fundi forseta
Jemen – hvað með þá að leita til for­
seta íslands? Hann hafði ég oft hitt
og spjallað við, og skrifað grein hon­
um til stuðnings þegar hann bauð sig
fyrst fram til forseta. Auk þess sem
ég þekkti menn sem höfðu unnið
hjá honum sem ráðherra, t.d. Mörð
Árnason sem þegar þarna var komið
sögu starfaði í bókaforlaginu mínu,
Máli og menningu. Svo ég fór þang­
að sem síminn var og hringdi í Mál og
menningu, fékk samband við Mörð
og hjá honum símanúmer á skrifstofu
forsetans. Sá sem þar varð fyrir svör­
um sagði forsetann sitja á fundi, en
er hann hafði heyrt erindið og hvað­
an ég hringdi var því lofað að forset­
anum yrði gert aðvart strax og hann
losnaði. Ég fór svo aftur fram í lobbíið
og var spurður hvort ég hefði náð ein­
hverjum árangri, fengið samband við
einhvern háttsettan. Ég svaraði að við
yrðum aðeins að bíða og sjá.
Að skömmum tíma liðnum kom
sjálfur hótelstjórinn með mjög há­
tíðlegu fasi fram í lobbíið, og fylgdu
honum eins og heiðursvörður tveir
pikkólóar; hótelstjórinn sagði nafn
mitt og tilkynnti: „The president of
Iceland is on the phone!“
Fax frá forseta til forseta
„Hvað segirðu Einar minn, hvar
sagðistu eiginlega vera?“ heyrðist
auðþekkjanleg rödd Ólafs Ragnars í
gegnum símann, og með fylgdi kunn­
uglegur hvinur í lokin. Ég sagði hon­
um í stuttu máli erindið, hann hugs­
aði sig örsnöggt um og svaraði svo
að hann myndi ekki fara að blanda
sér í mál þessa fanga, það samrýmd­
ist ekki edikettum, en að hann væri
reiðubúinn til að senda erindi í for­
setahöllina í Jemen, þar sem hann
segði „His excellency forseta Jemen“
að hann myndi telja það persónu­
legan heiður og greiða ef hann
vildi veita viðtöku og áheyrn,
samlanda sínum Einari Kára­
syni og hans föruneyti.
Ferðafélagar mínir höfðu
sagt að svona fax frá manni
með fínan titil gæti hjálp­
að. Og mikið fínni titil en
forseta lýðveldis er ekki
gott að finna, enda fáir
í heiminum sem hann
bera. Og til að gera
langa sögu stutta þá
var samviskufangan­
um Mansur sleppt
skömmu síðar og
hann fluttist frjáls
maður ásamt eig­
inkonu sinni til
Noregs. n
Forseti Íslands „Hvað segirðu Einar
minn, hvar sagðistu eiginlega vera?“
heyrðist auðþekkjanleg rödd Ólafs
Ragnars í gegnum símann, og með
fylgdi kunnuglegur hvinur í lokin.“
Iðandi mannlíf í Sana‘a
Þar eru markaðir með sams konar
vörur og sams konar mannmergð
og verið hefur þar á hverjum degi í
meira en þúsund ár.
VERIÐ VELKOMIN Á
BORGARSÖGUSAFN REYKJAVÍKUR
FJ Ö L D I S K E MMT I L E G R A SÝ N I N GA
O G V I Ð B U R ÐA Á R I Ð UM K R I N G
Sjá viðburðadagatal á
www.borgarsogusafn.is
Árbæjarsafn
Viðey
Landnámssýningin
Ljósmyndasafn Reykjavíkur
Sjóminjasafnið í Reykjavík