Skagfirðingabók - 01.01.2012, Síða 140

SKAGFIRÐINGABÓK
140
hér fást innanlands, að undantekinni
Njálu, Eglu, Grettlu og Sturlungu,
Noregskonungasögur allar, Eddur
báð ar, nærri því öll söguverk Espó ­
líns, Trójumannasögu og Alexanders­
sögu mikla, af söguútleggingum Gísla
Konráðssonar hér um 5.700 blaðsíður
í fjögra blaða broti, rímnaflokka
marg a og enn fleira.“ Við ritstörfin
segist hann hafa unnið á nótt um,
þegar aðrir sváfu, og á helgidagakvöld­
um. Öðrum tíma var vart til að dreifa,
svo ljóst er, að ekki hefur svefntími
vinnumannsins alltaf verið langur, en
að morgni strangur vinnudagur, þar
sem engin grið voru gefin. Segist hann
hafa ritað „hratt og nokk uð þétt og
stundum smátt áður en bil aði til
sjónar, vandaði aldrei stafagjörð, en
ástundaði að rita rétt, innbatt þetta
allt í spjöld og heldur sterklega.“
Kveðst Einar hafa verið minnugur um
marga hluti, „en ekki ættfróður svo
sem sjá má af bók þessari [ævisög­
unni] og öðru fleira, því ekkert þykist
hann vita um ætt sína.“ Mun ýmsum
þykja þetta einkennilega að orði kom­
ist um jafn afkastamikinn ættfræði­
ritara og Einar Bjarnason. En kannski
var hann bara svona hógvær.
Á efri árum á Mælifelli eignaðist
Einar dóttur, sem skírð var Guðbjörg.
Var hún fædd 9. janúar 1848. Móðirin
var Guðbjörg Jónsdóttir, 31 árs vinnu­
kona á Hömrum, fædd 1817, hún­
vetnsk að ætt frá Eiðsstöðum í Blöndu­
dal, og lifði fram yfir 1890. Einar
segir svo um dóttur sína: „Var hún
snemma gjörfuleg og gáfuð og líktist
mjög móður sinni, sem bæði er geð­
prúð og vel að sér gjör um flesta hlut i.“
Sá Einar fyrir uppfóstri dóttur sinnar,
meðan lifði, og ánafnaði henni eftir
sinn dag 200 dali og nokkrar bækur
að auki. Guðbjörg Einarsdóttir lést
12. mars 1857, aðeins 9 ára að aldri.
Mælifellsárin hafa óefað verið Einari
frjór tími í fræðistörfunum. Þar naut
hann tvímælalaust áhuga og uppörv­
unar sr. Jóns Konráðssonar, húsbónda
síns. Sr. Jón Konráðsson var öndvegis­
klerkur í Skagafirði á sinni tíð. Hon­
um er svo lýst, að hann væri gáfu­
maður og hvers manns hugljúfi,
starfsmaður og búmaður og legði
allmikla stund á fræðistörf.“5 Sr. Jón
ritaði margt og eru ýmis handrit hans
varðveitt á Landsbókasafni, m.a. ævi­
saga Hálfdanar rektors Einarssonar á
Hólum. Hann lagði mikla rækt við
kennslu ungmenna og er titlaður
„júbil kennari“ á legsteini sem reistur
var á leiði hans fram af kirkjudyrum á
Mælifelli, en það er kennari, sem
kenn t hefur í hálfa öld. Mikið lán hef­
ur það verið, að leiðir þessara tveggja
fræðimanna skyldu liggja saman. Það
má lesa út úr ævisögu Einars, því
áhuga mál þeirra féllu mjög í sama
farveg, og vafalaust hafa þeir veitt
hvor öðrum aðstoð við fræðistörfin. Á
Mælifelli voru húsakynni á þessum
tíma betri en víða annars staðar í sveit­
inni og bókakostur góður á þess tíma
mælikvarða, m.a. flestar Íslendinga­
sögurnar, sem prentaðar höfðu verið.
Á heimilinu ríkti andrúmsloft mennta
og menningar, sem verið hefur fræði­
manninum, Einari Bjarnasyni, kær­
komin uppörvun. Sr. Jón getur Einars
á einum stað í sóknarlýsingu sinni fyr­
ir Mælifells­ og Reykjasóknir, er hann
ritaði 1839 að beiðni Kaupmanna­
hafnardeildar Hins íslenzka bók­
menntafélags og segir þar, að „ífellu í
Gull þórissögu hér um á einu arki hef­