Fréttatíminn - 15.01.2016, Blaðsíða 26

með aðstoð gervihnatta og miðlum
þeim áfram til landanna. Við leggj-
umst í miklar rannsóknir til þess
að komast að því hver veiðir hvar,
hvaða aðilar vinna saman og hvern-
ig. Þessi gagnasöfnun hefur leitt til
þess að við höfum gómað skip við
ólöglegar veiðar, meðal annars þeg-
ar þau voru að versla með leyfi. Pen-
ingarnir skiluðu sér aldrei á réttan
stað, heldur var einhver sem stakk
þeim undan.“
Viljum vernda fiskistofna
Fish-i hefur líka afhjúpað fyrirtæki
sem beitt hafa blekkingum til að
hylma yfir vafasama fortíð sína við
ólöglegar fiskveiðar. Sumum skip-
um hefur verið meinuð aðkoma að
hafsvæðum og höfnum við austur-
ströndina og verið send burt, með
tilheyrandi kostnaði fyrir fyrirtæk-
in.
Þó Fish-i kortleggi sjóræningja-
veiðarnar, er tilgangurinn ekki að
úthrópa þá sem stunda þær.
„Við viljum ekki öskra það um allt,
hverjir veiða ólöglega. Við miðlum
bara þeim upplýsingum til land-
anna og látum þau um að bregðast
við. Það eru þau sem ákveða hvern-
ig best sé að taka á málum. Oftast
kalla þau inn skipin sem grunuð eru
um eitthvað misjafnt, og rannsaka
þau. Okkar hugsjón er að breyta því
hvernig fyrirtækin veiða og umgang-
ast hafsvæðin. Við viljum að þau viti
að það kostar að fara ekki að lögum,
að þau bregðist við og breyti sinni
háttsemi. Ekki síst til að vernda fiski-
stofna og koma í veg fyrir ofveiði.“
Að sögn Kristínar eru sektar-
viðurlög eitt öflugasta varnarkerfið
sem löndin hafa til að verjast sjóræn-
ingjaveiðum. „Þau hafa endurheimt
dágóða summu með því að sekta fyr-
irtæki sem veiða ólöglega. Meira en
þrjár milljónir Bandaríkjadala hafa
skilað sér með slíkum sektum. Það
er gott að sjá afrakstur baráttunnar
og ekki verra að hann sé í mælan-
legum einingum. Ég held líka að það
eina sem geti raunverulega breytt
heiminum í dag séu svona inngrip.
Ef það er dýrt að brjóta reglur, þá er
þeim fylgt.“
Spillingin er allstaðar
Verkefnið sem Kristín stýrir hefur
skilað svo miklum árangri að nú er
unnið að því að koma sambærilegu
kerfi á við alla vesturströnd Afríku.
„Við vorum nokkur sem innleidd-
um kerfið í Afríku. Vinur minn frá
Noregi, Gunnar Album náttúru-
verndarsinni, var hugmyndasmiður
kerfisins í samvinnu við African Int-
ergovernmental group Stop Illegal
Fishing, og kom því fyrst upp í Nor-
egi. Hann lést í fyrra en hugmyndir
hans hafa heldur betur haldið áfram
að vinda upp á sig því nú er verið
að setja upp samskonar kerfi á jafn
stóru svæði við vesturströnd Afríku.
Sú vinna er styrkt og fjármögnuð af
norsku þróunarhjálpinni. Það krefst
mikillar þekkingar að beita árang-
ursríkum aðferðum og vita hvaða
tækni sé best að nota til þess að
greina og nýta upplýsingarnar sem
við söfnum.“
Fish-i Africa er fjármagnað af The
PEW Charitable Trusts. „Verkefnið
er þó ekki kostnaðarsamt í saman-
burði við þá þróunaraðstoð sem
þjóðir heimsins greiða. Við aðstoð-
um löndin með tæknilegar úrlausnir
en það er samstaða þeirra sem raun-
verulega skilar árangri. Það eru þau
sem sýna hugrekki með því að taka á
fyrirtækjum sem stunda skipulagða
glæpi. Löndin senda þau skilaboð
að þau líði ekki að níðst sé á þeim.
Að berjast gegn ólöglegum fiskveið-
um getur beinlínis verið hættulegt.
Fyrirtækin sem stunda þær, velta
miklum fjármunum og valdamikið
fólk heldur hlífiskildi yfir þeim. Spill-
ingin er allstaðar. Það er mjög snúið
að beita sér gegn sjóræningjunum
og miklu einfaldara að sleppa því.“
Kristín segir að almennt sé talað
um að fimmti hver fiskur í heiminum
sé ólöglega veiddur.
„Í Vestur- og Austur-Afríku er hlut-
fallið hærra, eða um það bil fjórði
hver fiskur. Þetta er gróflega áætl-
að en gefur mynd af því hve stóru
hlutfalli af auðlindum landanna er
rænt.“ Við austurströnd Afríku er
sjávarútvegur ein mikilvægasta at-
vinnugreinin. Sjóræningjarnir hafa
því afar skaðleg áhrif á staðbundin
hagkerfi með því að stela lífsviður-
væri íbúanna.
Dýrt að sigla með ránsfeng
„Fish-i er tiltölulega nýtt framtak.
Við erum lítið teymi sem erum enn
að reyna að finna út hvernig best
sé að beita sér í baráttunni. Vegna
smæðar okkar erum við sveigjan-
leg og getum auðveldlega skipt um
kúrs á leiðinni. Við erum ekki orðin
stofnun sem verður bjúrókrasíunni
að bráð. Við getum brugðist hratt
við. Þjóðirnar hafa aldrei áður stillt
saman strengi sína og unnið saman
á þennan hátt. Þessi nýja nálgun
markar því tímamót þó ólöglegar
fiskveiðar séu ekki nýjar af nálinni.
Fyrir vikið er orðið hættulegra og
dýrara að sigla eftir austurströnd
Afríku með ránsfeng.“
Aðspurð um hver eigi fiskinn í
sjónum og álit á íslenska kvótakerf-
inu, segist Kristín ekki vilja hætta sér
í þá umræðu. „Kvótakerfið á Íslandi
virkar kannski á Íslandi. En eitt get
ég sagt, að Íslendingar eru þekkt-
ir fyrir að sjá til þess að það verði
áfram fiskur í sjónum fyrir komandi
kynslóðir. Það er einmitt það sem
Afríkulöndin eru að reyna að gera
það sem knýr mig áfram í baráttunni
gegn sjóræningjum.“
frá Asíu. „Skip frá Evrópu hafa líka
stundað ólöglegar veiðar en virðast
flest fara að lögum um þessar mund-
ir. Fjölmörg skip frá Frakklandi
og Spáni veiða í hafinu, og einnig
nokkur frá Ítalíu. Fyrirtækin eru að
slægjast eftir túnfiski sem þau koma
á markað í gegnum Taívan, þaðan
til Japan og stundum líka til Evrópu.
Hinn stolni fiskur getur því hæglega
endað í Evrópu þó hann sé veiddur
af skipi frá Asíu. Þannig flækjumst
við öll inn í málið.“
Nær ómögulegt er fyrir neytendur
að vita hvort túnfiskur sem fæst úti í
búð sé veiddur með löglegum hætti.
Kristín segir að unnið sé að því að
koma á vottunarkerfi fyrir löglega
veiddan fisk en slíkt sé tímafrekt
og ekki langt á veg komið. „Blekk-
ingarnar sem fyrirtækin stunda eru
að veiða fisk á einu skipi og færa
hann yfir á önnur skip. Sum skipin
hafa veiðileyfi, önnur ekki, og þess
vegna getur verið ómögulegt að vita
hver upprunalega veiddi fiskinn. En
við reynum að finna út úr því öllu
og bera kennsl á skipin.“ Þekkt að-
ferð er að skipverjar blandi ólöglega
veiddum afla við löglega veiddan og
villi þannig um fyrir eftirlitsaðilum.
Meðfram strandlengju Austur-Afr-
íku liggja löndin Tansanía, Kenía,
Madagaskar, Márítíus, Mósambík,
Kómoreyjar og Seychelleyjar. Til
stendur að Sómalía bætist í Fish-i
samstarfið á næstunni. „Löndin
hafa mikinn hag af því að skiptast
á upplýsingum um fyrirtækin sem
við er að etja, eins og hvenær skipin
sigla frá einu hafsvæði til annars. Við
söfnum verðmætum upplýsingum
Fyrirtækin sem stunda
sjóræingjaveiðar tengjast
oft skipulagðri glæpa-
starfsemi svo sem smygli
á dópi og dýrum. Einnig
hefur borið á þrælahaldi á
fólki í fiskverkun.
Okkar hug-
sjón er að breyta
því hvernig
fyrirtækin veiða
og umgangast
hafsvæðin.
Við viljum að
þau viti að það
kostar að fara
ekki að lögum.
www.birkiaska.is
Birkilauf (Betulic) hefur góð áhrif á bæði
vökvajafnvægi líkamans og húð, örvar
starfsemi nýrna og þvagfæra. Hraðar
efnaskiptum og losar vatn úr líkamanum,
dregur úr bólgum og afeitrar líkamann (detox).
Birkilaufstöflur
KRINGLUNNI | SKEIFUNNI | SPÖNGINNI | SMÁRALIND
ÚTSALA
ALLT AÐ
AFSLÁTTUR
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
sumarfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
sumarfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
íkið á myndir og verð á Facebook
Verð 11.900 kr.
3 litir: blátt, grátt, svart.
Stærð 36 - 46
- rennilás neðst á skálm
Verð 15.900 kr.
5 litir: gallablátt,
svart, hvítt, blátt,
ljóssand.
Stærð 34 - 48
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
su arfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
Gallab xur
Kíkið á myndir og verð á Facebook
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
suma fatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
sumarfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
íkið á myndir og verð á Facebook
Verð 11.900 kr.
3 l tir: blátt, grátt, svart.
Stærð 36 - 46
- rennilás neðst á skálm
Verð 15.900 kr.
5 litir: gallablátt,
svart, hvítt, blátt,
ljóssand.
Stærð 34 - 48
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka da a k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
su arfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
Gallab xur
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
sumarfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
sumarfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
íkið á myndir og verð á Facebook
Verð 11.900 kr.
3 litir: blátt, grátt, svart.
Stærð 36 - 46
- rennilás neðst á skálm
Verð 15.900 kr.
5 litir: gallablátt,
svart, hvítt, blátt,
ljóssand.
Stærð 34 - 48
Laugavegi 178 | Sími 555 1516 Kíkið á myndir og verð á Facebook
Opið virka daga k
l. 11–18
Opið laugardaga
kl. 11-15
Flottur
su arfatnaður
Kvarterma peysa á
12.900 kr.
3 litir
Stærð 36 - 52
Buxur á 15.900 kr.
5 litir
Stærð 34 - 48
Gallab xur
Leggings-
buxur
Verð 6.500 kr.
Einn litur
Stærð 38 - 48
26 | fréttatíminn | Helgin 15. janúar–17. janúar 2016