Fréttatíminn - 15.01.2016, Blaðsíða 28

Kaupmaðurinn á horninu Þótt þeir séu ekki margir eftir tekst þeim að viðhalda dýrmætri hefð
Þegar mest var voru hátt í 200 hverfisverslanir dreifðar um borgina
en í dag ná þær ekki einum tug. Tímarnir breytast en alls ekki menn-
irnir með ef eitthvað er að marka Kristján í Kjötborg sem segir búðir
ekki bara snúast um bisness heldur líka spjall. Kristján byrjaði ungur
að hjálpa föður sínum í búðinni, líkt og Kristbjörg í Rangá sem einnig
tók við verslun föður síns, en Björk í Pétursbúð ætlaði sér aftur á
móti aldrei að verða kaupmaður. Hún gerir allt fyrir kúnnana sína,
hvort sem það er að hafa opið á jóladag, sendast með vörur eða passa
börn sem eru læst úti. Eysteinn í Sunnubúð segir viðskiptavinina
vera þakkláta og allir eru viðmælendur okkar sammála um að kaup-
mannsstarfið sé mikil vinna en fjölbreytt og skemmtileg.
Halla Harðardóttir
halla@frettatiminn.is
Eysteinn segir kjötið nánast vera að detta út, fólk
kaupi svo miklu minna af kjötvöru en áður.
Björk segir kaupmannsstarfið vera mjög persónulegt.
Það er ekki
allt bisness
Kjötborg Ásvallagötu „Ég byrjaði sjö
ára að raða flöskum í fyrstu verslun
pabba í Stóragerði,“ segir Kristján Jónas-
son, einn eigenda Kjötborgar, en faðir
hans rak einnig verslunina Kjötborg
í Búðagerði áður en hann flutti með
verslunina í Vesturbæinn. „Ég byrjaði
að vinna hér með föður mínum árið
1981 en þá var þetta eina verslunarhús-
næðið sem var laust í Reykjavík. Þegar
pabbi féll frá árið 1988 kom bróðir minn
Gunnar Halldór inn í reksturinn og
síðan höfum við verið hér saman. Faðir
okkar keypti upphaflegu verslunina,
sem var stofnuð árið 1928 og hét Péturs-
búð, af tveimur bræðrum svo þetta er
nú svolítið bræðralegt hérna.“
„Það voru auðvitað búðir á öllum
hornum hér áður fyrr. Bara hér í hverf-
inu voru sjö verslanir og á næsta horni
var rakari, fiskbúð og matvöruverslun.
Það voru 180 hverfisbúðir í Reykjavík
áður en Bónus opnaði árið 1987 en í
dag held ég að við séum fimm. Þetta er
mikil breyting fyrir fólk. Við erum með
töluverð viðskipti frá Grund en það er
ekki allt bisness, þetta snýst líka um
spjall. Það byggist upp mikill félagsandi
í kringum svona starfsemi. Það býr líka
mikið af rithöfundum og listamönnum
í hverfinu svo við seljum líka bækur.
Þessu starfi fylgir mikill fjölbreytileiki,
hér er enginn dagur eins og það kemur
eitthvað skemmtilegt upp á alla daga.
Það eru allavega ekki launin sem halda
manni í þessu. Fólk þarf að vakna og
versla við kaupmanninn á horninu
því öðruvísi heldur hann ekki lífi. Ég
er handviss um að ef Kjötborg fer úr
hverfinu þá lækkar fermetrinn hér úr
500.000 í að minnsta kosti 450.000
krónur.“
Byrjaði átta
ára á kassanum
Rangá Skipasundi „Pabbi var orðin
vel fullorðinn þegar við hjónin tókum
við rekstrinum fyrir fimm árum,“ segir
Kristbjörg Agnarsdóttir, sem á og rekur
Rangá ásamt eiginmanni sínum, Konráð
Jónssyni. „Pabbi ætlaði að vera hér með
annan fótinn en svo féll hann frá fjórum
mánuðum eftir að við tókum við. Við
vorum eitthvað að spá í að selja en svo
gat ég það ekki.“
„Pabbi stóð vaktina mestmegnis sjálf-
ur og var hér alla daga og við krakkarnir
hjálpuðum til um leið og við gátum. Sjálf
fór ég að vinna á kassanum um leið og
ég fór að sjá á hann yfir búðarborðið,
um átta ára aldurinn. Ég man hvað mér
þótti það rosaleg upphefð að fá að vinna
við afgreiðslu,“ segir Kristbjörg og hlær.
„Þetta er mikil en skemmtileg vinna og
fólk talar um það hversu gott sé að koma
hingað inn og að því finnist gott að
rekast á annað fólk í hverfinu og lenda
óvænt á spjalli við hinn og þennan. Ég
var búin að mennta mig í allt öðru og
ætlaði alls ekkert að verða kaupmaður,
en búðin átti sterkari ítök í mér en mig
grunaði.“
„Það voru þrjár systur, ættaðar frá
Ekru í Rangárvallasýslu, sem stofnuðu
verslunina á Hverfisgötu árið 1931 og
nefndu hana Rangá. Systurnar fluttu svo
hingað árið 1948 og fyrst um sinn var
hér nýlenduvöruverslun en í húsinu var
bæði fiskbúð og mjólkurbúð.
Pabbi keypti svo verslunina árið 1971
ásamt vinkonu sinni, Sigrúnu Magnús-
dóttur, núverandi umhverfisráðherra,
en þau bjuggu þá bæði á Bíldudal og
vildu flytja á mölina. Þegar þau tóku
við sameinaðist mjólkurbúðin matvöru-
búðinni og þannig varð Rangá fyrsta
verslunin í Reykjavík til að fá mjólkur-
söluleyfi.“
Hér eru
þakklátir kúnnar
Sunnubúð Mávahlíð „Ég er búinn að
vera í þessum verslunarbransa frá því ég
byrjaði sem verslunarstjóri hjá Kaupfélagi
Langnesinga á Þórshöfn, þá tuttugu og
eins árs,“ segir Eysteinn Sigurðsson, eig-
andi Sunnubúðar. Eysteinn bjó framan af
á Seltjarnarnesi en fluttist til Þórshafnar
þegar hann gifti sig nítján ára. „Það þótti
ekkert ungur giftingaraldur, þá var fólk
ekkert að hanga heima hjá mömmu til
tvítugs. Ég ætlaði nú upphaflega í bú-
skap en það er næstum það sama að gefa
á garðana hér eða í fjárhúsinu. Þetta snýst
bara um að hafa nóg að borða.“
Eysteinn flutti síðar til Reykjavíkur og
varð verslunarstjóri 11-11 búðanna. „11-11
var fyrsta búðin sem var opin á kvöldin
og þetta var rosalegt. Ég var annar versl-
unarstjórinn á Grensásvegi en það þurfti
að leggja þann fyrsta inn því þetta var
svo mikið álag. Eftir klukkan sex varð
alltaf allt vitlaust og biðröð út á götu öll
kvöld,“ segir Eysteinn en eftir 11-11 ævin-
týrið keypti hann Krambúðina á Skóla-
vörðustíg.
„Það var rosalega mikið að gera í Kram-
búðinni og ég var með 15 manns í vinnu.
En á þessum uppgangstíma var vinnu-
mórallinn þannig að ef fólk nennti ekki
að taka kvöldvakt því það langaði í bíó
þá bara hætti það í vinnunni og fann sér
aðra. Ég gafst að lokum upp á þessu og
seldi Samkaup búðina árið 2007,“ segir
Eysteinn sem ætlaði alls ekkert aftur í
rekstur en endaði samt á því að kaupa
Sunnubúð árið 2009.
„Þessi verslun er orðin 65 ára og það er
mjög fínt að vera hérna. Andinn er góð-
ur en 95% fólksins sem verslar hér er úr
hverfinu og þetta eru þakklátir kúnnar
sem gaman er að sinna.“
Er hálfgerður
sálfræðingur
Pétursbúð Ægisgötu „Ég er utan af
landi, fædd og uppalin á Patreksfirði, og
hér líður mér bara eins og ég sé í kaup-
félaginu heima,“ segir Björk Leifsdóttir,
eigandi Pétursbúðar. „Ég byrjaði að vinna
í fiski ellefu ára, fór svo í hárgreiðslu, hef
þrifið hús og þjónað en hafði aldrei unn-
ið í búð þegar ég keypti búðina fyrir tíu
árum. Strákurinn minn hjálpar til hérna
en svo er ég með krakka í vinnu sem
halda mikilli tryggð við búðina, ein hef-
ur verið í vinnu hjá mér í níu ár og annar
strákur kemur alltaf í kaffi þó hann hafi
farið í nám til útlanda.“
Björk segir hverfisbúð um margt minna
á félagsmiðstöð. „Þetta er svo persónu-
legt starf, maður er hálfgerður sálfræð-
ingur hérna. Fólk hringir og spyr um
ýmislegt, það er verið að ræða hvað á að
hafa í matinn, svo hleypur maður með
heimsendingar til fólksins sem hefur til
dæmis slasast í hálkunni og kemst ekki.
Við gerum allt fyrir kúnnann. Litlu börn-
in koma hér með miða og fá aðstoð við
að versla og svo koma þau líka ef þau eru
læst úti og fá eitthvað að drekka á meðan
ég hringi í mömmu og pabba. Svo er ég
með kaffi hérna því mér finnst nauðsyn-
legt að bjóða upp á kaffi, þó ég hafi aldrei
drukkið það sjálf.“
Kristján Jónasson byrjaði sjö ára að raða gleri í hillur í verslun föður síns.
Kristbjörg Agnarsdóttir rekur verslunina Rangá við Skipasund. Hún byrjaði snemma að
hjálpa til í versluninni og fannst það mikil upphefð að fá að vinna við afgreiðslu.
Myndir | Hari
28 | fréttatíminn | Helgin 15. janúar–17. janúar 2016