Hjúkrun: tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1978, Síða 43

erfitt aS sætta sig við þaS aS geta
ekki alltaf veriS duglegur, góSur,
kurteis, opinn og vingjarnlegur. Þess
vegna er þaS svo meS marga í lífinu,
aS þeir keppast viS aS halda ysta lag-
inu, hvaS sem þaS kostar, vegna þess
aS gríman er þeim mikilvægari en
þaS aS láta í ljós sinn innri mann.
Miðlagið. Allar manneskjur hafa
persónuleg séreinkenni, takmarkanir
og hvatir sem hafa tilhneigingu til
illgirni.
Sérhver persónuleiki hýr yfir eigin-
leikum og takmörkunum mannlegs
eSlis. Einstaklingurinn kynnist þess-
um eiginleikum sínum beint eSa ó-
heint í samskiptum viS fólk og viS
störf. ÞaS sem hann veit aS er ekki
gott eSa skemmtilegt, reynir hann
aS fela bak viS grímuna eSa brynj-
una.
Hann getur þrýst miklu af sjálfum
sér inn í miSlagiS þar sem hann þarf
ekki aS verSa var viS þá eiginleika
sína sem honum finnst vera af illum
rótum sprottnir. Hugsunin um svo
neikvæSan persónuleika getur vakiS
angist, og slík angist veldur tölu-
verSum óþægindum. MaSurinn verS-
ur aS sætta sig viS alla sína kosti og
galla, styrk eSa veikleika. Þannig
leyfir hann ekki veikleika sínum eSa
neikvæSum eiginleikum aS stjórna
sér eSa lífi sínu.
Þegar manneskjan setur mikiS af
sjálfri sér í miSlagiS, er hætta á aS
sprungur og göt myndist á brynj-
unni. Þá verSur aS leggja harSar aS
sér til þess aS halda andlitinu, þ. e.
a. s. ef innri maSurinn nýtur ekki
viSurkenningar umhverfisins. A-
reynslan viS aS bæta og hylja götin
á brynjunni valda aSeins þreytu og
vonbrigSum. Ef þannig ástand varir
lengi verSur manneskjan aS lokum
reiS út í allt og alla.
Innsta lagið. HiS sanna sjálf hefur
aSsetur sitt í þessu lagi. Oft heyrist
fólk kvarta og segja „fáir skilja mig“
eSa „fólk þekkir mig ekki“. Gætu
þessar yfirlýsingar stafaS af því aS
þessir einstaklingar leyfa engum aS
kynnast þeirra sjálfi? HiS góSa og
jákvæSa í persónuleikanum er sagt
vera í innsta laginu. Þörf einstak-
lings fyrir aS sýna gæsku, fegurS, ást
og fyrir aS skapa eitthvaS er geysi-
lega mikil. Hann leitar sífellt aS leiS-
um til þess aS tjá sitt sjálf, því þaS
er sú tjáning sem gefur lífi hans
gildi. Ef þaS gengur vel, og hvatning
til þess aS vera hann sjálfur er fyrir
hendi, finnur hann smám saman fyrir
frjálsræSi og gleSi yfir því aS vera
fullkomlega í sátt viS sjálfan sig.
Þegar slíkri lífsfyllingu er náS, má
samt ekki gleyma þeirri ábyrgS, aS
vita hvaSa gildi þaS hefur aS koma
til dyranna eins og maSur er klædd-
ur, viSurkenna takmörk sín og taka
ysta lagiS til athugunar öSru hvoru
og gæta þess aS gríman feli ekki hin
góSu persónueinkenni sem gera
manneskjuna sérstaka. LífiS verSur
meira virSi og þaS verSur auSveld-
ara aS kynnast einstaklingnum og
þykja vænt um hann, þegar sjálf hans
nær út í ysta lagiS svo allir geti séS.
Manneskjan ætti ekki aS vera hrædd
viS aS vera hún sjálf, því þegar hún
er sátt viS sjálfa sig getur hún einnig
veriS sátt viS aSra.
Samband sjúklings og
hjúkrunarfræðings
Hjúkrun byggist á því aS hjálpa
einstaklingnum viS aS halda heilsu,
ná því ástandi þar sem hann er af-
kastamestur og ánægSur, og létta
undir meS hinum deyjandi til liinstu
stundar.
Sem hjúkrunarfræSingur tekur þú
þátt í gleSi, áhyggjum og sorg sjúk-
linga og aSstandenda. Hlutverk þitt
getur bæSi veriS smátt eSa stórt. Þú
getur beinlinis stuSlaS aS því aS líf-
iS eSa sjúkdómurinn verSi auSveld-
ari aS horfast í augu viS.
Þinn þáttur er mjög mikilvægur
fyrir sjúklinginn. Þekking þín, hæfni
og hæfileiki er þín ábyrgS og hvern-
ig þú nýtir þá er markmiS í lífinu og
i hjúkrun. ASrir geta aS sjálfsögSu
hjálpaS þér aS ná settu marki, en
gerSu aldrei lítiS úr þinni eigin getu.
NauSsynlegt er aS átta sig á því
hvernig þroski þinn nýtist þér bæSi í
starfi og utan þess. Án tillits til meS
hvaSa hætti þú eykur hæfni þína,
hefur þaS áhrif á árangur þinn sem
einstaklingur og sem hjúkrunarfræS-
ingur.
Ég álít þaS vera mikilvægt hverj-
um hjúkrunarfræSingi aS gera sér
grein fyrir því hversu tjáskipti eru
þýSingarmikill þáttur bæSi í lífinu
og starfinu. Hver og einn ætti aS
prófa sjálfan sig og íhuga hæfni sína
til tjáskipta. Vilji til þess aS bæta sig
verSur stöSugt aS vera fyrir hendi.
Æskilegt væri aS byrja aS sjá
sjálfan sig út frá sjónarmiSum Mas-
lows og Ujehlys á einstaklingnum,
og síSan meS auknum skilningi aS
kynnast öSrum. 011 samskipti krefjast
tíma og áreynslu, en maSurinn upp-
sker eins og hann sáir. ÞaS er ótal
margt hægt aS gera í heiminum til
þess aS láta gott af sér leiSa. MeS
því aS beita þínum bestu eiginleikum
getur þú hjálpaS öSrum til þess aS
lijálpa sér sjálfir. Sú framkoma ætti
aS vera auSveldari þegar tekiS er til-
lit til þarfa og eSlis mannsins.
ViS hjúkrunarstörf er þaS stund-
um þægilegra bara aS gera hlutina
og hlanda sér ekki í flóknari vanda-
mál. Næg eru verkefnin, er þaS ekki
nógu góS afsökun? Samt sem áSur
er hjúkrun þess eSlis, aS starfiS
þarfnast fólks sem bæSi getur og vill
nýta hæfni sína til þess aS mæta
þörfum annarra.
í skólabókum okkar hefur veriS
lögS áhersla á aS í hjúkrun skuli
stefnt aS því aS uppfylla allar þarfir
sjúklinganna. Þetta er virSingarvert
út af fyrir sig, en oftast ekki fram-
kvæmanlegt. ÞaS er óraunhæft aS
halda aS maSur sem hjúkrunarfræS-
ingur geti veriS öllum allt. ÞaS eru
ýmsir þættir sem ráSa því hvort vel
Framh. á bls. 45.
HJUKRUN
37