Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1995, Qupperneq 26

132
vímuefna. Á þeim árum blundaði þessi áhugi samt í mér og ég
fór í tungumálanám og annað nám í öldungadeild en ég hélt
það ekki út til lengdar. Eftir að ég fór að átta mig skammaðist
ég mín niður fyrir tær fyrir að hafa verið að þessu ómarkvissa
brölti frá tveimur ungum börnum sem þurflu á mér að halda og
hafði um tíma skömm á öllu námi. Áhuginn fór síðan að vakna
aftur og ég ákvað að taka námskeið í námsbraut í
hjúkrunarfræði í Háskóla íslands. Það var svo skemmtilegt að
ég hélt áfram og lauk síðan B.S. prófi í hjúkrunarfræði. Eftir
það innritaði ég mig í aðra deild sem ég hafði reyndar sótt
námskeið í á meðan ég var í B.S. náminu.
Hvernig er lífið núna?
— Ég er mjög ánægð með lífið. Ég vinn hlutastarf sem
hjúkrunarfræðingur og stunda jafnframt nám sem mér finnst
skemmtilegt og gefandi. Fyrir nokkrum árum keypti ég mér
rúmgóða íbúð hjá Framkvæmdanefnd Reykjavíkurborgar. Ég
er í námi og í rauninni að gera það sem mig langaði alltaf til að
gera þó að ég hafi skipt um námsgrein og frestað því að fara í
það sem ég ætlaði upphaflega. Síðustu tvö eða þrjú ár hafa
verið mér erfið reynsla og ég er þakklát fyrir að hafa fengið að
takast á við hana alls gáð. Annars hefði ég aldrei ráðið við að
vinna úr henni.
Mér finnst hins vegar að það hefði mátt taka öðruvísi á
mínum málum en gert var þarna um árið. Inni á sjúkrahúsum
þyrfti að vera fólk sem er hægt að kalla til þegar grunur leikur
á að starfsfólk misnoti áfengi eða lyf. Það þyrfti að vera fólk
sem sjálft hefur reynslu af neyslu eða þekkir vel til
vfmuefnameðferðar, ekki yfirmenn.
Það mætti vera eins konar stuðningshópur til að koma
manneskju í meðferð. Það þarf að grípa fyrr inn í en gert var f
mínu tilfelli. Mér finnst afleitt að flytja fólk á milli deilda eins
og átti að gera við mig, ekki síst sjúklinganna vegna, en það
virðist því miður enn vera gert við hjúkrunarfræðinga sem illa
gengur hjá. Hvers eiga t.d. langlegusjúklingar að gjalda ef að
vafasömu starfsfólki er treyst fyrir umönnun þess? Það þarf síst
minni kunnáttu og árvekni við hjúkrun þeirra en hinna. Með
flutningnum er vandanum aðeins ýtt til hliðar. Ég þekki vel
hvað er að láta króa sig af á þennan hátl.
Aðgerðaleysið lengir aðeins neyslutímann því að ef ekkert
er sagt telur starfsmaðurinn sig vera í lagi. Á meðan brennir
hann óafvitandi allar brýr að baki sér. Auk þess er sjúklingum
mikil hætta búin ef að hjúkrunarfræðingar, sem stunda þá, eru
fárveikir sjálfir.
Ef möguleiki væri á að grípa fljótar inn í svona
óheillaferli hjá t.d. hjúkrunarfræðingum væru minni líkur á að
þeir sem væru á batavegi mættu reiði samstarfsmanna sinna
þegar þeir koma aftur til vinnu eins og ég gerði. Þegar ég var
lögð inn á geðdeildina voru skilaboð umhverfisins þau að það
væri verri kostur og að því fylgdi meiri skömm að leggjast inn á
meðferðardeild fyrir alkóhólista en á geðdeild. Þessar
hugmyndir hafði ég einnig sjálf. Mér finnst að það ætti að
hjálpa fólki að fara í meðferð á jákvæðan hátt með þeim
skilaboðum að það sé velkomið aftur þegar það sé búið að ná
tökum á vandanum. Þá verður náttúrlega að miða við að það sé
búið að vera „edrú“ í einhvern tiltekinn tíma og stundi AA
fundi.
ÞR
Anna Stefánsdóttir,
hjúkrunarframkvæmdastjóri á
Landspítalanum,
sepir að jafnan sé um afar erfíð mál að ræða þegar
starfslólk á sjúkrahúsum er grmiað um misnotkun
á vnnuefnmn eða lyfjuni. Hún segir enn fremur að
ætíð sé mjög erfítt að samia misnotkmi fólks en
lítið sé hægt að aðliafast nema það sé gert. „Það
er liins vegar á hreinu að ef einliver verður uppvís
að stulrli úr lyfjaskáp þá er það brottrekstrarsök,“
segir Anna. I örfáum tilfellum liefur þurft að vísa
hjúkrunarfræðingum af vakt eða setja skilyrði
fyrir umgengni þeirra við lyf vegna grmis um
vímuefnaneyslu. „Eins og máhn standa núna finnst
mér vera of lítið eftirlit með þessu,“ segir hún og
lieldur áfram: „Við höfmn leiðbeiningar
landlæknis, sem eru góðar og gildar en nægja
engan veghm. Hver stofnun þyrfti að setja sér
reglur uin hvernig taka skal á slíkiim málmn
innanhúss.“
Sigríður Snæbjörnsdóttir, hjúkrunarforstjóri
Borgarspítalans,
segist í starfi sínu liafa þurft að takast á við
nokkur tilfelli hjúkrunarfræðinga sem liafa
inisnotað lyf eða áfengi. Hún segir að
kjarasamningar tryggi ekki starfsmann í þessum
efiium, t.d. hvað varðar veikindaleyfí og meðferð.
Innan stofnmiarinnar segir hún ekki í gildi nemar
sérstakar reglur um hvernig hregðast skuli við,
livorki ef um grun er að ræða né ef neysla er
sönnuð. „I*að er tekið á hverju tilfelli sérstaklega,
aðstæður eru alltaf misjafnar og reynt er að
hregðast við þeim á viðeigandi hátl. Sumir fá
veilundaleyfi og aðrir fá kauplaust leyfi. Stofnmún
hefur lagt sig fram við að styðja þá sem hafa farið
í meðferð, m.a. með því að hagræða vöktum
m.t.t. þarfa viðkomandi og hjóða þeim viðræður.“
segir liún.
Sigríður telur að það þyrftu að vera til skýrari
reglur uin hvernig hregðast skuli við áfengis- og
vímuefnavanda starfsfólks því það sé langt frá því
að vera Ijóst. Einnig gerir liún ráð fyrir því að
víinuefna- og áfengisvandi starfsfólks mmii frekar
vaxa en minnka, eða koma meira upp á yfirborðið
en hingað til. „I raun þarf að fræða stjórnendur
um hvernig hregðast skuli við grunsemdum um
misnotkun og hvernig á að nálgast fólk í slíkmn
tilfellum. Það er mjög alvarlegl að ásaka starfsfólk
uin inisnotkun vímnefna og ég hef grun um að
beðið sé of lengi. Einhvers staðar las ég að þegar
samstarfsfólk er farið að grmia misnotkun hjá
einhverjum, þá séu allar líkur á að viðkomandi sé
þegar í miklum vanda staddur. Stjórnendur liafa
engu að síður fengið reynslu í að taka á áfengis- og
vnnuefnaniálum starfsfólks og eru betur vakandi
en áður,“ segir Sigríður.
TÍMARIT HJÚKRUNARKRÆÐINGA 4. tbl. 71. árg. 1995