Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.1995, Qupperneq 27

Hjúkrunarfræðingar og vímuefni
Ég verð alltaf þakklát
fyrir erfiðleikana sem ég
hef gengið í gegnum
Hún er á besta aldri, lífleg, glaðleg. Hún segist
vera hræddust um að hún muni ekki nógu vel
hvernig þetta var allt saman þarna um árið. Það er
svo langt síðan nærri 10 ára tímabili lauk, tímabili
þegar hún var meira og minna háð áfengi,
amfetamíni, verkjatöflum og Leptanalsprautum.
Hún rekur neysluvanda sinn til sársaukafullrar
reynslu í æsku sem hún var lengi vel ekki meðvituð
um.
- Ég missti mömmu mína sem bam og sorg föður míns var svo
mikil að það mátti ekki tala um hana. Hann flúði í vinnu sína
og ég missti hann því eiginlega lfka. Mér fannst mér vera
hafnað. Til að öðlast viðurkenningu reyndi ég að vera dugleg að
vinna, að afreka eitthvað. Fyrir það var fólk í minni fjölskyldu
metið.
Hún segir að í uppvextinum hafi sér alltaf liðið illa innan
um annað fólk, var stöðugt óánœgð með sjálfa sig,fannst hún
aldrei nógu dugleg og alltaf þreytt..
- Mér fannst ég vera of feit og leitaði til heimilislæknisins.
Hann lét mig fá megrunartöflur sem innihéldu amfetamín. Af
amfetamíninu varð ég létt og kát og fannst ég fær í flestan sjó.
Þreytan hvarf og ég afkastaði meiru.
Stuttu síðar hóf hún hjúkrunarnám og þegar hún fór að
kíkja (lyfjaskápana inni á deildum sá hún töflurnar sem hún
hafði fengið hjá lœkninum og fékk sér eina og eina. Hún hafði
stjórn á þessu til að hyrja með en minningin um þessa góðu
tilfinningu, sem henni fannst töflurnar gefa sér, sótti á. Hún
smakkaði sjaldan áfengi og fór ekki oft út að skemmta sér því
henni leið ekkert vel ( margmenni. Þannig lauk hún bœði
hjúkrunarnámi og sérnámi í svœfmgum. Eftir þaðfór að síga á
ógœfuhliðina.
- Ég drakk illa þegar ég drakk, fékk „black out“ og
„skandaliseraði“. Ég fór að bmgga bjór og léttvfn heima og
drakk það í tíma og ótíma. Þetta var verst síðustu þrjú árin f
neyslunni. Þegar ég fór að finna fyrir fráhvarfseinkennum bætti
ég verkjatöflum við en leið náttúrlega illa í maganum af þeim.
Það má segja að líðanin hafi verið verst og neyslan mest síðustu
3 árin.
Síðustu jjögur árin sprautaði hún sig með Leptanali, sterku
morfínskyldu verkjalyfi, sem er notað við svœfingar. Það varð
uppáhaldsefnið hennar.
- Ég veit eiginlega ekki hvers vegna ég fór að sprauta mig. Ég
held að það hafi verið eitthvert fikt, mig langaði að prófa þetta.
Ég var langt gengin með barn og tók afgang úr glasi. Þetta var
óttaleg vitleysa. Ég hafði verið gift í nokkur ár en hjónabandið
var ekki gott, við áttum von á bami, vomm að byggja og mikið
að vinna. Þetta var of mikið, ég einfaldlega réð ekki við lífið og
þess vegna held ég að ég hafi leiðst út í þetta.
Hún var gift. manni sem hún segir að hafi ekki verið
viðurkenndur alkóhólisti en haft mjög alkóhóliska hegðun. Hún
segir að hann hafi stundum drukkið með henni en alls ekki
alltaf.
- Maðurinn minn vissi lengi ekki af sprautunum en ég gat
náttúrlega ekki leynt sprautufömnum endalaust fyrir honum.
Ég sprautaði mig aldrei í æð, heldur ýmist undir húð eða í
vöðva, gjarnan í lærin. Hann sagði samt engum frá þessu því að
ég hótaði að skilja við hann ef hann kjaftaði frá. Það gat hann
ekki hugsað sér. í vinnunni var þetta erfitt í búningsklefanum.
Ég mætti á undan öðmm eða réyndi að klæða mig í einrúmi.
Maður fær ofsóknarhugmyndir og finnst allir vera að fylgjast
með sér. Ég reyndi líka að koma snemma til að eiga von um að
komast í lyfjaskápinn svo að lítið bæri á.
Hún sprautaði sig í 4 dr. Hún safnaði afgöngum úr glösum
eða tók heil glös og skráði í bókina jyrir eftirritunarskyld lyf að
þau hefðu brotnað. Þá voru reglurnar fyrir talningu ekki eins
strangar og þœr eru orðnar nú. Á miðju þessu fjögurra ára
, neyslutímabili gafst þó vannýtt tækifœri til að stoppa hana af.
- Ég missti fóstur og fékk upp úr því hjartaþelsbólgu (bakteríal
endókardít) sem var erfitt að skýra ástæðuna fyrir. Maðurinn
minn sagði lækninum, sem annaðist mig, frá sprautunum. Sá
sagðist tilneyddur að segja einhverjum af yfirmönnum mínum
frá þessu og í samráði við mig var ákveðið hver það skyldi vera.
Það var talað við mig og ég lofaði bót og betmn. Ég hélt samt
uppteknum hætti þegar ég kom aftur í vinnuna en leyndi því nú
enn betur en áður. Læknirinn, sem meðhöndlaði
hjartaþelsbólguna, sagði mér seinna að hann hefði haldið að
yfirmaður minn myndi fylgjast betur með mér. Ég hlýt að hafa
verið ákaflega einkennileg í háttum því að ég leit aldrei í augun
á nokkmm manni. Ég óttaðist að ef einhver sæi í augun á mér
þá sæist að ég var með samandregin sjáöldur. Mér fannst ég
dugleg og leið vel í neyslu, að minnsta kosti stundum. Ég veit
ekki til að þetta hafi komið niður á vinnunni en þó hef ég
kannski eitthvað dregið úr skömmtum til að eiga meira eftir
sjálf. Þetta efni sem ég notaði, Leptanal, er handónýtt vímuefni.
Það stendur ekkert við í skrokknum og víman varir aðeins stutt.
Ég hafði sem sagt ekki einu sinni vit á að velja mér
almennilegan vímugjafa.
Hún hélt áfram um tveggja ára skeið. Hún heldur að þá
hafi hún verið farin að liggja undir grun vegna aukinnar
neyslu.
- Ég fór í burtu í fií og á meðan var málið rannsakað á
deildinni. Svo var hringt í manninn minn og honum sagt að ég
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 4. tbl. 71. árg. 1995