Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1998, Qupperneq 44

Frá stjórn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
Samþykkt um
„Nefnd á vegum stjórnar og siðanefndar
Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga hefur
fjallað um drög að frumvarpi til laga um
gagnagrunna á heilbrigðissviði. Á þessu
stigi málsins vill stjórn Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga koma á framfæri eftir-
farandi sjónarmiðum sínum:
Stjórnin átelur að frumvarp um gagna-
grunna á heilbrigðissviði var ekki unnið í
víðtækara samráði og samstarfi við fag-
fólk í heilbrigðisþjónustu en raun ber
vitni.
Stjórnin varar við að svo mikilvægt
mál sem frumvarp til laga um gagna-
grunna á heilbrigðissviði verði að lögum á
yfirstandandi þingi. Vegna óljóss orðalags
víða í frumvarpinu, möguleika á mismun-
andi túlkun á einstökum greinum þess
og frumvarpinu í heild, árekstrum við
Stjórnarskrá íslands og ýmis grundvallar-
lög í heilbrigðisþjónustu s.s. lög um rétt-
indi sjúklinga og lög um skráningu og
meðíerð persónuupplýsinga, telur félagið
nauðsynlegt að fram fari ítarleg skoðun
og umræða á frumvarpinu áður en það
verður að lögum.
Stjórnin sér ýmsa kosti við að þróaðir
verði gagnagrunnar í heilbrigðisþjónustu
með það að markmiði að auka þekkingu
og þróun í heilbrigðisvísindum og auð-
velda stefnumótun í heilbrigðisþjónustu.
Hins vegar er það grundvallaratriði að
persónuvernd í slíkum gagnagrunnum
verði að fullu tryggð. Sjúklingar eiga að
geta treyst því að við þá sé haldinn
trúnaður er þeir leita þjónustu heilbrigðis-
kerfisins, sbr. ákvæði laga um þagnar-
skyldu heilbrigðisstarfsmanna. í sjúkra-
skrár er safnað upplýsingum um heilsufar
og félagslegar aðstæður sjúklinga f þeim
tilgangi m.a. að tryggja rétta ákvarðana-
töku og samfellu í meðferð. Þau drög að
frumvarpi um gagnagrunna á heilbrigðis-
sviði sem liggja fyrir tryggja ekki nægjan-
lega persónuvernd einstaklinga og geta
skaðað traust milli sjúklinga og heil-
brigðisstarfsmanna.
QAQlAAA'ClÁlA.t/i
Uppsagnír
hjúkrunarfræðinga
— A.U)fct UK ■S'tjÓVKAY' —
í frumvarpinu er gert ráð fyrir að að-
gengi að upplýsingum úr sjúkraskrám
séu háðar samþykki viðkomandi heil-
brigðisstofnunar eða heilbrigðisstarfs-
manns. Stjórnin bendir á að í lögum um
réttindi sjúklinga er skýrt kveðið á um að
sjúklingur þarf fyrirfram að gefa samþykki
sitt fyrir þátttöku í vísindarannsóknum.
Eitt af markmiðum gagnagrunna á heil-
brigðissviði sbr. umrætt frumvarp er að
þeir nýtist til vísindarannsókna. Stjórn fé-
lagsins álítur það vera grundvallaratriði
að drög að frumvarpi um gagnagrunn á
heilbrigðissviði séu skoðuð með hliðsjón
af þessum skýlausa rétti einstaklinga til
að taka afstöðu til þátttöku í vísinda-
rannsóknum.
Stjórnin telur óeðlilegt að pólitískt
yfirvald, í þessu tilviki heilbrigðisráðherra,
hafi allan ákvörðunarrétt um veitingu
starfsleyfa til gerðar og starfrækslu
gagnagrunna á heilbrigðissviði.
Stjórnin setur fyrirvara á að einkaaðili
fái einkaleyfisréttá gagnagrunni með
heilsufarsupplýsingum allra íslendinga.
Slíkt einkaleyfi yrði ekki veitt nema með
ströngum skilyrðum um persónuvernd
og aðgang, bæði slíks fyrirtækis og
annarra aðila, að gagnagrunni.
Stjórnin álítur að efni frumvarpsins
kalli á kynningu og umræðu meðal al-
mennings, fagfólks og stjórnmálamanna
áður en afdrifaríkar ákvarðanir verða
teknar. Þegar um er að ræða svo viða-
mikið og viðkvæmt mál, eins og gagna-
grunnur með öllum heilsufarsuppiýsing-
um landsmanna er, telur félagið nauð-
synlegt, ekki síst út frá tæknilegum og
siðfræðilegum þáttum þess, að almenn
sátt náist um málið áður en það verður
að lögum.
Stjórn Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga mun gefa frekari umsögn um
frumvarpið til heilbrigðisráðherra og
Alþingis.
Samþykkt á fundi 6. apríl 1998
Stjórn Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga samþykkti eftirfarandi
ályktun á fundi stjórnar félagsins
mánudaginn 30. mars. 1998, vegna
uppsagna hjúkrunarfræðinga:
„Fjölmargir hjúkrunarfræðingar
starfandi á heilbrigðisstofnunum hafa
á undanförnum dögum tilkynnt að
þeir hafi þegar sagt upp eða muni
segja upp störfum sínum frá 1. apríl
n.k. vegna óánægju með launakjör.
Starfsemi og árangur heilbrigðis-
stofnana byggir á sérhæfðri þekk-
ingu starfsmanna sem þeir hafa
öðlast gegnum langt og strangt nám
og reynslu við sérhæfð störf á sínu
sviði. Það er því mikið áhyggjuefni
þegar stór hópur hjúkrunarfræðinga
sér þá leið eina færa að segja upp
störfum sínum og hverfa til annarra
starfa vegna langvarandi óánægju
með launakjör og vinnuaðstæður.
Á undanförnum árum hefur niður-
skurður og hagræðing á heilbrigðis-
stofnunum bitnað verulega á að-
stæðum starfsmanna. Komið hefur í
Ijós að launakjör háskólamenntaðra
starfsmanna heilbrigðiskerfisins eru
mun lakari en hjá öðrum stofnunum
ríkisins. Heilbrigðisstofnanir eru ekki
lengur samkeppnishæfar um starfs-
fólk við aðrar stofnanir ríkisins, hvað
þá við fyrirtæki á almennum markaði.
Er nú svo komið að heilbrigðiskerfið
er orðið að láglaunasvæði.
Yfirvofandi er atgervisflótti hjúkrunar-
fræðinga og annarra sérhæfra
starfsmanna frá
heilbrigðisstofnunum. Við svo búið
verður ekki unað og skorar stjórn
Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga á
stjórnvöld að snúa þessari þróun við.
[slenskt heilbrigðiskerfi er í húfi.“
124
Tímarit Hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 74. árg. 1998