Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1999, Blaðsíða 16

ráðgjöf hjá heimilislækni, fæðinga- og kvensjúkdómalækni
eða þvagfæraskurðlækni, en Ijósmæður, hjúkrunarfræð-
ingar, fjölskylduráðgjafar og félagsráðgjafar geta einnig
veitt þessa ráðgjöf.
Lokaorð
Meðalfjöldi í íslenskri kjarnafjölskyldu árið 1997 var 3,9
einstaklingar í vígðri sambúð en 3,71 einstaklingur í óvígðri
sambúð (Hagstofa íslands, 1998). Þessar tölur sýna að
mestan hluta frjósemisskeiðsins eru hjón að reyna að
koma í veg fyrir getnað og því er val á getnaðarvörnum
mikilvægt heilbrigðismál beggja kynja. Sá aðili, sem hefur
meiri áhrif á val á getnaðarvörn og er ákveðnari að eignast
ekki fleiri börn, er oftast sá aðili sem fer í ófrjósemis-
aðgerð. Á íslandi er það greinilegt að konan er sá aðili sem
axlar ábyrgðina. í þjóðfélögum, þar sem ófrjósemis-
aðgerðir á körlum eru fátíðar, eru ýmsar ranghugmyndir í
gangi, meðal annars að þeir missi náttúruna og
karlmennskuna. Út frá tíðnitölum ófrjósemisaðgerða eftir
kynjum má ætla að slíkar ranghugmyndir séu ríkjandi á
íslandi í dag. Mikið framfaraskref yrði stigið ef umræður í
þjóðfélaginu um ófrjósemisaðgerðir beggja kynja yrðu
opnar og hispurslausar. Þetta gæti leitt af sér viðhorfs-
breytingu beggja kynja, vakið fólk til umhugsunar um
ófrjósemisaðgerðir og hugsanlega jafnað kynjahlutfallið.
Heimildaskrá
Ársskýrsla Ríkisspítala (1991, 1992, 1993, 1994).
Chi, I.C., og Jones, D.B. (1994). Incidence, riskfactors and prevention of
poststerilization regret in women: An update international review from
an epidemiological perspective. Obstetrícal and Gynecological
Survey.49(10):722-732.
Choe, J.M., og Kirkemo, A.K. (1996). Questionnaire-based outcomes
study of nononcological post-vasectomy complications. Journal of
Urology. 155(4):1284-1286.
David, H.R, Morgall, J.M., Osler, M., Rasmussen, N.K., og Jensen, B.
(1990). United States and Denmark: Different approaches to health
care and family planning. Studies in Family Planning. 21 (1 ):1 -19.
Dubuisson, J.B., Chapron, C., Nos, C., Morice, P., Aubriot, F.X., og
Garnier, P. (1995). Sterilization reversal: fertility results. Human
Reproduction. 10(5):1145-1151.
Ehn, B.E., og Liljestrand, J. (1995). A long-term follow-up of 108
vasectomize men. Scandinavian Journal of Uroiogy and Nephrology.
29(4):477-481.
Foster, P. (1995). Women and Health Care Industry, an Unhealthy
Relationship? Buckingham: Open University Press.
Gentile, G.P., Kaufman, S.C., og Helbig, D.W. (1998). Is there any
evidence for a post-tubal sterilizarion syndrome? Fertility and Sterílity.
69(2):179-186.
Giri, K. (1993). Sterilization: benefits, risks and new technologies. í P.
Shenanayake og R.L. Kleinman (ritstj.): Family Ptannings Meeting
Challenges: Promoting Choice. USA. The Parthenon Publishing Group.
Goldstein, M., og Feldberg, M. (1982). The Vasectomy Book, A
Complete Guide to Decision Making. USA: Tarcher inc.
Hagstofa íslands. (1998). Landshagir, hagskýrstur íslands. Reykjavík:
Hagstofa íslands.
Holt, B.A., og Higgins, A.F. (1996). Minimally invasive vasectomy. British
Journal of Urology. 77(4):585-586.
Kim, S.H., Shin, C.J., Kim, J.G., Moon, S.Y., Lee, J.Y., og Chang, Y.S.
(1997). Microsurgical reversal of tubal sterilization: a report on 1.118
cases. Fertility and Sterility 68(5):865-870.
Lög um ráðgjöf og fræðslu varðandi kyntíf og barneignir og um
fóstureyðingar og ófrjósemisaðgerðir nr. 25/1975.
Miller, W.B., Shain, R.N., og Pasta, D.J. (1991, Tubal sterilization or
vasectomy: how do married couples make the choice? Fertility and
Sterílity. 56(2):278-284.
Neuhaus, W., og Bolte, A. (1995). Prognostic factors for preoperative
consultation of women desiring sterilization: findings of a retrospective
analysis. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology.
16(1 ):45-50.
Ófrjósemisaðgerðir framkvæmdar á þroskaheftum í Sydney (1998, 27.
ágúst). Morgunbiaðið, bls. 23.
Ringheim, K. (1993). Factors that determine prevalence of use of
contraceptive methods for men. Studies in Family Planning. 24(2):89-
99.
Rosenfeld, J.A., Zahorik, B.N., Saint, W., og Murthy, G. (1993). Women’s
satisfaction with birth control. The Journal of Family Practice.
36(2):169-173.
Rosser, S.V. (1992). Gender bias in clinical research and the difference it
makes. í A.S. Dan (ritstj.): Reframing Women's Health. Multidisciplinary
Research and Practice/Practice. London: SAGE Publications.
Smith, Friedrich og Pribor. (1994). Psychosocial consequences of
sterilization: a review of the literature and preliminary findings.
Comprehensive Psychiatry. 35(2):157-163.
Smith, A.G., Crooks, J., Singh, N.P., Scott, R., og Lloyd, S.N. (1998). Is
the timing of post-vasectomy seminal analysis important? British
Journal of Urology. 81 (3):458-460.
Sóley S. Bender. (1996). Fjölskylduáætlun og kynheilbrigði frá íslensku
sjónarhorni. FKB. 2(1).
Wilson, E.W. (1996). Sterilization. í A. Glasier (ritstj.): Bailliére's Clinical-
Obstetrics and Gynaecology (bls. 103-119). London: Bailliére Tindall.
UTFARARÞJONUSTAN
Stofnað 1990
Persónuleg þjónusta
Sími: 567 9110 & 893 8638
www.utfarir.is utfarir@itn.is
Rúnar Geirmundsson
útfararstjóri
Sigurður Rúnarsson
útfararstjóri
96
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 75. árg. 1999