Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1999, Blaðsíða 35

stofnfundinum, ótrúlegan. „Ég fæ enn gæsahúð þegar ég
hugsa um hann. Hann var stórkostlegur! Yfir 500 hjúkrun-
arfræðingar fylltu Borgarleikhúsið og athöfnin var sam-
bland af formfestu og gleði. Þá var brotið blað í sögu
hjúkrunar hér á landi.“ Ný stjórn tók svo við og var að
miklu leyti samsett úr fyrri stjórnum þar sem áhugi var fyrir
hendi að fylgja þessu eftir. „Það skapaði ákveðna festu en
var líka erfitt þar sem hóparnir tveir höfðu áður tekist á.
Það voru því miklar umræður innan stjórnar, skiptar skoð-
anir um flestallt, en okkur tókst að þoka málum vel á veg. í
maí 1994, nokkrum mánuðum eftir sameiningu, skrifuðum
við undir fyrsta kjarasamninginn sem leiddi til launa-
hækkunar, sem varð ýmsum aðilum á vinnumarkaðnum
verulegur þyrnir í augum, því þær þóttu ríflegar." Samn-
ingar beggja félaga voru lausir við sameiningu og því var
verið að sameina tvo að sumu leyti ólíka kjarasamninga,
FHH var í BHM en Hjúkrunarfélagið hafði verið í BSRB.
Ásta segir að ákveðin samstaða hafi náðst varðandi mat á
menntun og það hafi ráðið úrslitum um sameiningu.
„Fyrstu samningar sýndu að það var ekki verið að draga
taum eins hóps hjúkrunarfræðinga umfram annars. Nýja
félagið var því að vinna fyrir alla.“
Frá sameiningu hefur svo verið unnið að ýmsum fram-
þróunarmálum. Meiri kjarabætur hafa náðst á undan-
förnum árum en nokkru sinni fyrr í sögu hjúkrunarfræðinga
hér á landi.
„Við náðum ákveðnum árangri eftir samningana 1994
og svo aftur 1997 þegar tekin var ákvörðun um að fara í
nýtt launakerfi, sem hjúkrunarfæðingum fannst verðugt
viðfangsefni að glíma við. Fram að því má segja að ríkt hafi
nánast algjör jafnlaunastefna, allir voru á svo til sömu
launum. Það var því ákveðið sóknarfæri að fara inn í nýtt
launakerfi, gamla launakerfið var orðið rotið og hluti af því
var neðanjarðar. Markmiðið með nýju launkerfi var að fella
yfirborganir inn í grunnlaun, við vissum að ef það yrði gert
þá sæist hinn raunverulegi launamunur milli hjúkrunar-
fræðinga og annarra háskólamenntaðra hópa. Og það var
einmitt það sem gerðist. Hjúkrunarfræðingar urðu mjög
reiðir yfir því misrétti sem komið var upp á yfirborðið og
sögðu í kjölfarið upp störfum sínum vegna óánægju með
laun og náðu með því að knýja fram ákveðnar breytingar."
Nýjar aðferðir í samningatækni
Ásta segir þetta hafa verið erfiðan en jafnframt mjög
skemmtilegan tíma. „Samningarnir 1994 voru mjög
skemmtilegir. Við notuðum aðrar aðferðir í samningatækni
en áður höfðu tíðkast, aðferðir sem má rekja til hjúkrunar.
Grundvallarviðhorf í hjúkrun er virðing gagnvart manneskj-
unni og samstarf, sem byggir á þeirri nálgun, er hjúkrunar-
fræðingum eðlislægt. í samningastarfinu lögðum við okkur
því fram við að sýna viðsemjendum okkar fulla virðingu og
ákváðum líka að við skyldum hafa gaman af þessu. Það
var því oft mikið hlegið og sagðir brandarar yfir borðið.
Ásta ásamt Margrettu Madden Styles, þáverandi
formanni ICN, Mirelle Kingma, faglegum ráðgjafa ICN
og Lailu Dávoy, þáverandi formanni norska
hjúkrunarfélagsins. Myndin er tekin í Zimbabwe.
Jafnframt var mikil festa af okkar hálfu, ef við höfðum náð
niðurstöðu um eitthvað atriði í samningsgerðinni, þá stóð
sú ákvörðun af okkar hálfu. Fram að því höfðu samskipti
milli háskólamanna og ríkisins verið mjög erfið, allt frá
samningunum '89 og bráðabirgðalögunum á samninga
háskólamanna, þannig að mikil tortryggni ríkti milli
háskólamanna og viðsemjenda þeirra. Við komum að
þessu á annan hátt. Samningar snúast um samskipti. Það
er ekki hægt að hella svívirðingum yfir fólk og ætla svo að
komast að samkomulagi við það daginn eftir.“
Hún segir samningana '94 hafa verið með því skemmti-
legasta sem hún hafi gengið í gegnum. „Samningar '95
voru ákveðin endurskoðun á fyrri samningi og samningar
'96 voru mjög einfaldir. Samningarnir '97 voru hins vegar
býsna erfiðir. Þar var farið að vinna með nýjar hugmyndir
sem komu frá fjármálaráðuneytinu. Það var ekkert sjálf-
gefið að hjúkrunarfræðingar tækju upp þessar hugmyndir,
en okkur fannst við ekki hafa neinu að tapa, við vildum svo
innilega hverfa frá þessu gamla launakerfi sem hafði ekki
gert neitt annað en halda launum okkar niðri.“ Á þeim tíma
voru miklar umræður innan BHM um þetta nýja launakerfi,
Vigdís Jónsdóttir, hagfræðingur félagsins, Birgir Björn
Sigurjónsson, sem var framkvæmdastjóri BHM, og Marta
Hjálmarsdóttir, formaður BHM, kynntu sér sérstaklega
115
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 75. árg. 1999