Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.04.1999, Qupperneq 51

Heilbrigðisþing 1999
Framtíðarsýn í káibrÍQ&ís'MÁlum
Drög að nýrrí langtímaáætlun í heilbrigðismálum var lögð
fram á heilbrigðisþingi sem haldið var fimmtudaginn 25.
mars sl. Þingið er haldið fjórða hvert ár, að þessu sinni
voru lögð fram drög að langtímaáætlun í heilbrigðismálum
sem nær til ársins 2005. Á þinginu fluttu um 20 sérfræð-
ingar á heilbrigðissviðinu erindi en þingið sóttu um 250
fulltrúar heilbrigðisstétta- og stofnana, samtaka sjúklinga,
frjálsra fétagasamtaka og fleiri aðila.
Fyrir tilstilli Byggðabrúar, sem er fjarfundabúnaður, tóku
sjö bæir á landinu þátt í þinginu, eða ísafjörður, Akureyri,
Egilsstaðir, Neskaupstaður, Hornafjörður, Selfoss og
Reykjanesbær.
Einn fyrirlesarinn, Margrét Oddsdóttir skurðlæknir, flutti
fyrirlestur sinn frá San Antonio í Texas þar sem hún er
stödd um þessar mundir.
Við mótun heilbrigðisáætlunarinnar var aðallega tekið
mið af tveimur þáttum, annars vegar stefnumörkun
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar, WHO, um heilbrigði
allra á 21. öldinni og hins vegar var tekið mið af stefnu-
mótun og úttektum á fjölmörgum þáttum heilbrigðismála
hér á landi. Til grundvaliar áætluninni liggja einnig við-
miðunarreglur um forgangsröðun á verkefnum og við-
fangsefnum heilbrigðisþjónustunnar.
Áætluninni má skipta í þrjá hluta. í fyrsta lagi forgangs-
verkefni, Evrópumarkmið WHO og íslensk markmið til 2005.
í öðru lagi er fjallað um horfur í íslensku þjóðfélagi, stjórnkerfi
og skipulagi heilbrigðisþjónustunnar. í þriðja lagi er gerð
grein fyrir ýmsum stoðaðgerðum sem nauðsynlegar eru til
að tryggja gæði og framþróun heilbrigðiskerfisins.
Samkvæmt áætluninni hafa sjö heilbrigðissvið forgang og
er stefnt að því að ná ákveðnum markmiðum á hverju sviði.
1. Tóbaksvarnir, en þar er stefnt að eftirfarandi
markmiðum:
a) Að yfir 80% fólks á aldrinum 18 til 69 ára reyki ekki, en
árið 1998 reyktu um 28% fólks daglega.
b) Að yfir 95% barna og unglinga 12-17 ára reyki ekki, en
árið 1997 reyktu 5-21% ungmenna á aldrinum 14-16 ára.
2. Slysavarnir, en þar eru markmiðin þessi:
a) Að fækka slysum um 25%, en árið 1997 slösuðust
60.000 manns.
b) Að dauðaslysum fækki um 25%, en frá árunum 1991-
1995 dóu að meðaltali 42 af hverjum 100.000 körlum af
völdum slysa árlega og 21 af hverjum 100.000 konum.
3. Hjarta- og æðavernd, en þar eru markmiðin þessi:
a) Að draga úr dánartíðni vegna hjarta- og æðasjúkdóma
hjá fólki á aldrinum 25-74 ára.
Stefnt er að því að lækka tíðnina um 20% hjá körlum og
10% hjá konum. Á árunum 1991-1995 dóu árlega að
meðaltali 131 af hverjum 100.000 körlum úr hjarta- og
æðasjúkdómum en 76 af hverjum 100.000 konum.
b) Að draga úr tíðni heilablóðfalla um 30%.
4. Krabbameinsvarnir, en þar er markmiðið að
dánartíðni hjá fólki yngra en 75 ára lækki um
10%, en á árunum 1991-1995 dóu að meðaltali
104 af hverjum 100.000 körlum yngri en 75 ára og
106 af hverjum 100.000 konum af krabbameini.
5. Geðheilbrigði, en þar eru markmiðin þessi:
a) Að draga úr tíðni sjálfsvíga um 25%, en á árunum
1991-1995 dóu 60 karlar yngri en 35 ára af völdum
sjálfsvíga en 8 konur.
b) Að draga úr tíðni geðraskana um 10%, en árið 1994
var heildargengi geðraskana 22%.
6. Aldraðir, en þar eru markmiðin þessi:
a) Að bið eftir vistun á hjúkrunarheimilum fyrir fólk, sem er
í mjög brýnni þörf, verði ekki lengri en 90 dagar, en árið
1997 var meðalbiðtími eftir hjúkrunarrými 267 dagar í
Reykjavík.
b) Að yfir 70% fólks 80 ára og eldra sé við svo góða
heilsu að það geti með viðeigandi stuðningi búið
heima, en árið 1996 bjuggu um 36% fólks 80 ára og
eldra á stofnunum.
c) Að draga úr tíðni mjaðma- og hryggbrota um 25%.
7. Börn, en þar eru markmiðin þessi:
a) Að jafnaður verði munur á heilsufari barna tengdur
þjóðfélagsstöðu foreldra, en á árunum 1991-1995 var
vísitala langvinnra sjúkdóma hjá börnum miðað við
menntun föður eftirfarandi: háskólamenntun 1, fram-
haldsskólamenntun 1,17 og grunnskólamenntun 1,46.
b) Að geðheilbrigðisþjónusta nái árlega til 2% barna og
unglinga 18 ára og yngri, en árið 1997 náði þjónustan
til 0,4% til 0,5% af hópnum.
Stjórnsýsluleg framkvæmd og endurskoðun markmiða
verður á ábyrgð heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytis,
en landlæknisembættið mun sjá um söfnun og úrvinnslu
tölulegra upplýsinga og faglegt eftirlit. Héraðslæknar, heil-
brigðisstarfsmenn og stjórnir heilbrigðisstofnana vinna að
því að uppfylla sett markmið og tryggja eftirlit með
framkvæmdinni á hverjum stað. Á hverju ári verður birt
yfirlit um stöðu og framkvæmd þeirra verkefna sem
heilbrigðisáætlunin nær til.
vkj
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 75. árg. 1999
131