Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2008, Qupperneq 19

Almennir félagsfundir voru í upphafi helsti samstarfsvettvangur
óbreyttra liðsmanna. Félagsstarfið var bundið við Reykjavík en
erfitt var að útvega fastan fundarstað í bænum. Hjúkrunarkonur
þurftu vissulega ekki á stórum sölum að halda en voru engu
að síður í stöðugu húsnæðishraki. Almennir félagsfundir voru
haldnir í skjóli velunnara stéttarinnar fyrstu árin eða þar sem
hjúkrunarkonur áttu innhlaup.
Haustið 1922 var fyrst farið að skrá fundarsókn í gerðabækur
félagsins. Hjúkrunarkonur lögðu áherslu á að sækja vel fundi
og þess eru dæmi að nær allir félagar sæju sér fært að
mæta. Á þriðja áratugnum voru að jafnaði tæplega 20 konur
á almennum félagsfundum. Persónuleg kynni mynduðust fljótt
á svo fámennum samkomum og sterk vináttubönd sameinuðu
stéttina. Veitingar voru yfirleitt ekki í boði en félagskonur gátu
eflaust keypt sér hressingu þegar fundað var á hótelum.
Pess er fyrst getið í ársbyrjun 1928 að kaffi væri á borðum
á félagsfundum (FÍH AA/1 Fgb. 1919-1929, fundur 27.1.
1928). Þegar formlegri dagskrá var lokið gafst tækifæri til að
spjalla saman en þá var stundum svo áliðið að fundarkonur
urðu að hraða sér heim. Þorbjörg Árnadóttir átti frumkvæði
að óvæntri skemmtun vorið 1924 þegar hún las smásöguna
„Brúðargöngulagið" eftir Selmu Lagerlöv fyrir fundarkonur.
Upplesarinn lét ekki þar við sitja heldur flutti einnig brot úr
eigin dagbók þar sem hún fjallaði um dagleg störf meðal sjúkra
Reykvíkinga. Lestur Þorbjargar kveikti löngun viðstaddra til
að taka lagið og söngraddir hjúkrunarkvenna ómuðu í Nýja
bíói þetta vorkvöld í maí (FÍH AA/1 Fgb. 1919-1929, fundur
4.5. 1924). Þessi nýbreytni festist ekki í sessi og félagskonur
voru tregar til að gera sér verulegan dagamun í sjálfu
félagsstarfinu.
í ársbyrjun 1931 barst stjórninni til eyrna að félagar hefðu hug
á að „halda ball“. Sjö kvenna nefnd var kjörin til að hrinda
hugmyndinni í framkvæmd (FÍH AA/2 Fgb. 1930-1939, fundur
27.1. 1931). Hjúkrunarkonur fengu þó ekki tækifæri til að
reyna sig við dansinn sökum anna sem stöfuðu af veikindum í
Reykjavík. Ári síðar var hugmyndin rædd afturen þá höfðu komið
upp deilur innan nefndarinnar. Þrjár nefndarkonur sögðu af sér
og létu þau boð út ganga að þær hefðu ekki hug á að sækja
skemmtifund á vegum félagsins. Fundarkonur ákváðu engu
að síður með 17 samhljóða atkvæðum að halda samkomuna.
Þær afréðu hins vegar að kanna áhuga félaga með því að
senda þátttökulista á sjúkrastofnanir. Hjúkrunarkonur voru
tvístígandi en á félagsfundi í febrúar var naumlega samþykkt
með 13 atkvæðum gegn níu að bjóða innan skamms upp á
skemmtifund (FÍH AA/2 Fgb. 1930-1939, fundir 18.1. og 12.2.
1932). Samkoman var á Hótel Borg og hófst með borðhaldi
en að því búnu var stiginn dans. Félagskonur, sem mættu á
þennan fyrsta dansleik félagsins, skemmtu sér hið besta fram
eftir nóttu (Ársskýrsla FÍH 1931-1932). Ástæður þeirra sem
sögðu af sér og snérust öndverðar gegn samkvæminu eru
óljósar. Hugsanlega hefur þeim þótt óviðeigandi að skvetta
úr klaufunum á meðan atvinnuleysi þrengdi að fjölmörgum
heimilum í Reykjavík. Siðavandar hjúkrunarkonur kunna að
hafa lagst gegn slíkri útsláttarsemi og ekki talið sæmandi að
fá sér snúning. Sigríður formaður greip tækifærið þremur árum
síðar og sagði frá dansleik á vegum norrænu systurfélaganna.
Frómar félagskonur hafa eflaust veitt skemmtunum virðulegra
erlendra stéttarsystra athygli. Þegar haldið var upp á 15 ára
afmæli félagsins í nóvember 1934 var stiginn dans en slík
dægrastytting var ekki endurtekin fyrr en fjórum árum síðar.
Innan félagsins voru skoðanir skiptar sem fyrr en þær sem
vildu dansa höfðu sitt fram. Ballið var ekki auglýst í dagblöðum
en félagskonur stormuðu á Hótel Borg laugardaginn 12. mars
1938, væntanlega flestar í fylgd með dansherrum sem þær
buðu með sér. Dansleikurinn „fór hið besta fram viðstöddum
félagskonum til mikillar ánægju og sóma“, eins og tíundað var
í ársskýrslu (Ársskýrsla FÍH 1937-1938).
Hjúkrunarkonur gengu hægt um gleðinnar dyr á árunum fyrir
seinna stríð og tillögur um dansleiki á vegum félagsins mættu
oftar en ekki andstöðu. Þær höfðu hins vegar mikinn áhuga á
fræðslu og mættu yfirleitt vel þegar slíkt var í boði.
Heimildaskrá:
Ársskýrsla Félags íslenskra hjúkrunarkvenna, stjórnarár félagsins 15. sept.
1931 til 20. okt. 1932. Tímarit Félags íslenskra hjúkrunarkvenna 8:4
(1932) des., bls. 6-9.
Ársskýrsla Félags íslenskra hjúkrunarkvenna, stjórnarár félagsins frá 8. nóv.
1937 til 17. okt. 1938. Hjúkrunarkvennablaðið 15:1 (1939), bls. 8-10.
Félag íslenskra hjúkrunarfræðinga. Skjalasafn (Fl'H):
AA/1 Fundagerðabók stjórnar-, aðal- og félagsfunda 1919 til 8. nóvember
1929.
AA/2 Fundagerðabók aðal- og félagsfunda 9. janúar 1930 til 11. april 1939.
REYNSLA • UMHYGGJA • TRAUST
Amór L. Pálsson
framkvæmdastjóri
ísleifurjónsson
útfararstjóri
Fnrnann Andrœson Svafar Magnússon
útfaraiþjónusta útfararjtjónusta
Hugrtínjónsdóttir Guðmundur Baldvinsson Þorsteinn Elísson Eliert Ingason
útfararjijónusta útfararþjónusta útfararþjónusta útfararþjónusta
Jeyar anclíáí 6er aá höncfum
Ormumst aííaþcetti útj-araiinnar
ÚTFARARSTOFA
KIRKJ UGARÐANN A

Vesturhlfð 2 • Fossvogi • Sírni 551 1266 • www.utfor.is
Tímarit hjúkrunarfræðinga - 5. tbl. 84. árg. 2008
17