FLE blaðið - 01.01.2015, Blaðsíða 17

„Áhugaverð skattamál á nýliðnu ári"
Gunnar Egill Egilsson, lögmaður hjá Nordik lögfræðiþjónustu
[ kjölfar áramóta er ekki úr vegi að horfa um öxl og velta fyrir
sér hvaða lexíur læra megi af nýliðnu ári. Því þótti mér tilvalið
að rifja upp nokkur áhugaverð mál af vettvangi skattaréttar.
Álitaefnin sem hér verður fjallað um eiga það sammerkt að
hafa verið nokkuð uppi á pallborðinu á síðasta ári og kunna að
hafa veigamikil áhrif á sviði endurskoðunar til framtíðar. Ég hef
ákveðið að takmarka mig við þrjú ólík umfjöllunarefni, en það
er Ijóst að taka mætti mun fleiri mál til skoðunar. Þá þolir hvert
umfjöllunarefni um sig mun ítarlegri umfjöllun, en þá sem hér
fer á eftir, sem vonandi gefst færi á að gera síðar.
Tap af rekstri CFC-félags
í nýlegu máli yfirskattanefndar, nr. 155/2014, var staðfest að
tap svokallaðst CFC-félags (Contolled Foreign Company) væri
frádráttarbært hjá íslenskum eiganda þess.
Á árinu 2009 voru sett lög hér á landi um CFC-félög sem
kváðu á um að greiða skyldi tekjuskatt hér á landi af hagnaði
félags, sem íslenskur skattaðili á og heimilisfast er í lágskatta-
ríki, óháð því hvort hagnaði félagsins hefði verið ráðstafað til
hins íslenska eiganda, sbr. lög nr. 46/2009.
Samkvæmt lögunum var tap hins erlenda CFC-félags aðeins
frádráttarbært geti skattaðili, að ósk skattyfirvalda, lagt fram
fullnægjandi gögn er liggja að baki útreikningi á tapi. Með
lögum nr. 45/2013 var þessu ákvæði laganna breytt á þann veg
að tap sem myndast hjá hinu erlenda CFC-félagi væri aðeins
frádráttarbært hjá hinu erlenda félagi. Enn fremur var sú skýr-
ing færð í frumvarpi laganna að ekki væri um efnisbreytingu að
ræða, heldur væri aðeins verið að árétta reglu sem væri þegar
í gildi.
Þessi skýring löggjafans kemur þó illa heim og saman við
orðalag áðurgildandi ákvæðis. Um þetta álitaefni var fjallað (
áðurnefndum úrskurði yfirskattanefndar, sem komst að þeirri
niðurstöðu að fyrir lagabreytinguna árið 2013 hafi í reynd verið
heimilt að draga tap af rekstri CFC-félagsins frá tekjum hins
íslenska félags. Rök yfirskattanefndarinnar voru svohljóðandi:
„[...] hefði þurft að koma sérstaklega fram í lögunum ef ætl-
unin hefði verið sú að sá tapsfrádráttur, sem lögin gera sjálf ráð
fyrir berum orðum, væri einvörðungu heimill á móti hagnaði
hins erlenda lögaðila sem síðar kynni að koma til skattlagn-
ingar hér á landi [...]"
En þessi niðurstaða vekur óneitanlega upp spurningu um hver
áhrif þessa úrskurðar verði til langframa, eða nánar tiltekið
næstu tíu árin, enda má ætla að það tap sem heimilt var að
flytja inn í íslensk skattskil fram til lagabreytingarinnar árið
2013, megi nýta hér á landi 110 ár frá því að það myndaðist.
Þannig kunna þeir sem áttu félög á lágskattasvæðum, sem
skiluðu tapi fyrir lagabreytinguna, að hafa verulega hagsmuni
af því að taka upp fyrri framtöl og færa tap sem myndast hefur
í CFC-ríki, hafi ekki verið að því gætt á sínum tíma.
Öfugir samrunar/samsköttun
Miklar vangaveltur hafa verið um áhrif dóms Flæstaréttar
í svokölluðu Toyota-máli, mál nr. 555/2012 sem til er komið
vegna öfugs samruna. En umtalsverður fjöldi aðila hefur sætt
endurálagningu skatts á grundvelli sömu sjónarmiða og fjallað
var um I málinu.
í sem skemmstu máli voru atvik málsins að nýstofnað félag
keypti félagi í rekstri. Kaupin voru fjármögnuð með lánsfé
og voru félögin tvö sameinuð í kjölfar kaupanna, með þeim
hætti að móðurfélaginu var slitið og dótturfélagið tók yfir rétt-
indi þess og skyldur. Þess háttar samrunar hafa verið kallaðir
öfugir samrunar, að öndverðu við samruna sem fela í sér yfir-
töku móðurfélags á rekstri dótturfélags.
Flæstiréttur komst að þeirri niðurstöðu að hinu sameinaða
félagi væri ekki heimilt að draga vaxtagjöld vegna ofangreindr-
ar fjármögnunar frá tekjustofni félagsins. Byggði niðurstaðan
aðallega á eftirtöldum forsendum:
Eftir samruna höfðu skuldir móðurfélagsins engan rekstrar-
legan tilgang í hinu sameinaða félagi. Samruninn miðaði ekki
heldur að því að ná fram samlegðaráhrifum. Þá taldi rétturinn
að samruni félaganna hefði gagngert miðað að því að koma
skuldum yfir á yfirtökufélagið.
Meðal þeirra raka sem haldið var á lofti gegn túlkun skatt-
yfirvalda var að félögin hafi uppfyllt öll skilyrði tekjuskatts-
laga til samsköttunar. Var á því byggt að ef sótt hefði verið
um samsköttun, ( stað að fara í samrunaferli, hefði jákvæður
tekjuskattsstofn rekstrarfélagsins jafnast á móti neikvæðum
tekjustofni móðurfélagsins, þegar endanlegur skattur hefði
verið álagður. Endanleg skattaleg niðurstaða hefði því orðið
FLE blaðið janúar 2015 • 15