Ráðunautafundur - 15.02.1998, Blaðsíða 33

25
en hvaða heyskaparaðferð er beitt. Það er því langt í ffá sjálfgefið að einstakir bændur geti
nýtt sér til fullnustu þá tækni sem þeir fjárfesta í. Umhugsunarefni er hvort ekki þurfi að
leggja meiri áherslu á þennan þátt í starfsmenntun og leiðbeiningum.
Eftir þessum tölum að dæma er rúlluhirðing afkastamest, síðan smábaggar og að lokum
verkun í laust þurrhey og vothey. Rétt er þó að undirstrika hversu fáar tölur eru bakvið vot-
heysútreikningana. Uppskera hefur hins vegar þó nokkur áhrif á niðurstöðurnar, þannig að af-
köst aukast eftir því sem uppskeran vex. Því hefur mismikil meðaluppskera veruleg áhrif á
niðurstöðuna. Þetta samband er sýnt á 3. mynd. Þar má einnig sjá að punktarnir sem tákna
rúlluheyskap liggja neðan aðhvarfslínu við litla uppskeru en nálgast hana eftir því sem
uppskeran vex. Punktarnir sem tákna laust þurrhey liggja kringum línuna og punktarnir sem
tákna smábaggaheyskap ofan línunnar að jafnaði. Þetta bendir til þess að afköst við rúllun séu
minnst uppskeruháð og að afkastamunurinn verði því minni sem uppskeran er meiri. Fram-
leiðsfustefna búsins hefúr því veruleg áhrif. Ef mikil áhersfa er lögð á gæði heyja og slegið er
fremur snemma og oftar en einu sinni verða heyin sjálfkrafa dýr því uppskeran og þar með af-
köstin eru lítil.
« Rúllur ‘ Smábiiggar * Þurrhey ~ Volhey -------------Aðhvarf.slfna j
3. mynd. Afköst við hirðingu í fyrri slætti sem fall af uppskeru.
Á 4. mynd kemur fram hlutfall verkþátta flokkað eftir heyskaparaðferðum. Á henni má
sjá hversu misstór þáttur þurrkunar og görðunar er á milli heyskaparaðferða. Greinilegt er að
eins og rúlluheyskapur er stundaður hér á landi er hann nær því að vera þurrheyskapur en vot-
heyskapur. Þetta má einnig sjá á tölunum í 4. töflu þar sem meðalþurrefni í rúlluhirðingar-
sýnunum var 53% en um 70% í þurrheyssýnunum.
Rétt er að benda á að heimakstur er nokkuð stór hluti bæði af rúllu- og baggaheyskap. Á
þessu tvennu er samt reginmunur. Heimakstur á rúllum er ekki nema að litlu leyti tímaháður.
Þegar búið er að pakka rúllunni skemmist hún ekki en smábaggi sem bíður úti á túni getur
blotnað upp aftur og skemmst. Við tímabundin verk eins og heyskap munar mjög um hvern
verkþátt sem hnika má til og vinna í þurrkleysu. Ef miðað er við að keyra rúllum heim utan
þurrktíma verða hirðingarafköstin 0,52 klst/t þe. á móti 1,42 klst/t þe. í lausu þurrheyi og 1,28
klst/t þe. í smáböggum. Þessi munur er verulegur og getur hæglega skipt sköpum ef tíð er
ekki með besta móti.