Dagblaðið Vísir - DV - 21.04.2016, Blaðsíða 30

Helgarblað 21.–25. apríl 201622 Fólk Viðtal
sumum finnist þau eflaust tær snilld.
Ég vildi líka biðja þá sem segja að það
sparist svo mikið fé við að hafa forset­
ann bara áfram í stað þess að þurfa að
borga honum svimandi há eftirlaun að
íhuga hvort það eigi þá ekki líka við al­
þingismenn og ráðherra. Sífellt bætist
við þann hóp fólks sem safnar um leið
í digra eftirlaunasjóði. Ættum við ekki
að koma í veg fyrir það með því að hafa
bara alltaf sama fólkið á þeim póstum
líka?“
Bók um forsetaembættið og
Einar Odd
Víkjum að þínum störfum. Þú ert
þekktur fræðimaður, hvaða verkefni
ertu að vinna að núna?
„Áður en Sigmundur Davíð henti
mér út í hringiðu sjónvarps og for­
setaframboðs var ég að vinna hörðum
höndum að bók um forsetaembættið,
stutta sögu þess frá upphafi til okkar
daga. Það er geysilega skemmtilegt
verkefni og vonandi næ ég að ljúka
við bókina þannig að hún komi út í
næsta mánuði. Ég er á lokasprettin­
um. Vandinn er bara að það hafa bæst
við nokkrir kaflar á síðustu vikum
sem ég hafði ekki séð fyrir. Í þessari
bók styðst ég við margar heimild­
ir sem hafa ekki komið fyrir augu al­
mennings áður og eru afrakstur ára­
langra rannsókna á embættinu.“
Áttu þér uppáhaldsforseta?
„Mér finnst þeir allir góðir á sinn
hátt. Kristján þekki ég best því ég
skrifaði bók um hann. Hann höfðar
mikið til mín. Ég ber líka djúpa
virðingu fyrir Vigdísi. Amma mín,
Sigurveig Guðmundsdóttir, kenndi
henni í Landakotsskóla. Þá þekkt ust
faðir minn heitinn, Jóhannes Sæ­
mundsson íþróttakennari, og Vig­
dís á sinni tíð. Vigdís var við útför
föður míns sem féll frá eftir erfið veik­
indi árið 1983. Það sló ekki á sorgina
en ég man hvað mér þótti vænt um
að forseti Íslands skyldi vera við út­
för pabba. Ég hef líka heyrt úr ýms­
um áttum, þó að það rati aldrei í fjöl­
miðla, hversu margt gott Vigdís hefur
gert fyrir þá sem minna mega sín. Það
má Ólafur Ragnar líka eiga að hann
hefur stutt við lítilmagna í samfé­
laginu þótt það fari ekki hátt. Ásgeir
þekki ég í gegnum rannsóknir mínar
þegar ég vann að ævisögu tengdason­
ar hans, Gunnars Thoroddsen. Svein
og Ólaf Ragnar þekki ég sömuleiðis
þannig. Við höfum verið það hepp­
in, Íslendingar, að hafa átt forseta sem
hafa yfirleitt notið vinsælda. En Krist­
ján og Vigdís eru þeir forsetar sem
standa hjarta mínu næst.“
Ef þú mættir skrifa ævisögu eins
núlifandi stjórnmálamanns, hvern
myndirðu velja?
„Þeir eru margir áhugaverðir. Það
væri mjög ögrandi að skrifa ævisögu
Davíðs Oddssonar en hann er ennþá
í fullu fjöri og mér segir svo hugur að
hann myndi vilja sjá um það sjálfur.“
Hver eru framtíðarverkefnin á rit-
vellinum?
„Nú hef ég á prjónunum að skrifa
ævisögu Einars Odds Kristjáns­
sonar sem var mjög skemmtilegur
karakter. Um leið yrði sú bók aldar­
spegill, saga af Flateyri og hnignun
sjávarþorps í hörðum heimi kvóta
og breyttra lífshátta. Ég þyrfti líka að
ljúka við sögu Eggerts Claessens sem
ég er langt kominn með. Hann var
athafnamaður á fyrri hluta síðustu
aldar sem bragð var að, óvinur okkar
númer eitt, sögðu kommúnistar. Svo
yrði einstaklega skemmtilegt að skrifa
sögu þorskastríðanna fyrir almenn­
ing. Doktorsritgerðin var um það efni
en afar fáir hafa því miður lesið þann
doðrant.
Sumir segja að við lifum á pólitísk-
um óróa- og óvissutímum og þar er
jafnvel vísað í gríðarlegt fylgi Pírata
sem er sumum áhyggjuefni. Hvernig
sérð þú þessa tíma?
„Ég óttast ekkert. Ég er bjartsýnn
maður á besta aldri. Ég held að við
höfum allar forsendur hér á Íslandi
til að vera afskaplega farsæl og ham­
ingjusöm. Auðvitað má margt bæta
hjá okkur, minnka misskiptingu auðs
og bæta öryggisnet samfélagsins. En
þegar mál málanna í stjórnmálum er
hvort halda eigi frjálsar lýðræðislegar
kosningar í október eða júní þá skul­
um við bara horfa út fyrir landstein­
ana og spyrja okkur hvort einhverjir
vildu ekki hæglega skipta á úrlausnar­
efnum við okkur.
Þú nefnir Pírata. Með fullri
virðingu fyrir Pírötum held ég að
þeim muni ekki haldast á öllu því fylgi
sem þeir fá í skoðanakönnunum og
ég held að þeir geri sér grein fyrir því.
Það er eitt að kjósa Pírata, róttækan
umbótaflokk, í skoðanakönnunum og
annað að setja X við flokkinn í kosn­
ingum, aftur með fullri virðingu fyrir
því hugsjónafólki sem er í flokknum
og vill bara bæta heiminn. En Píratar
verða líka að læra að stjórna og vera
í samsteypustjórnum. Landið steypist
ekki þótt Píratar fái fjölda þingmanna.
Ég hef til dæmis heyrt góða og gegna
sjálfstæðismenn segja að Helgi Hrafn
gæti vel verið í þeirra liði.“
Þannig að þú deilir ekki þeirri
skoðun forsetans að nú séu óvissutím-
ar?
„Í huga Ólafs Ragnars er orðið
„óvissa“ bara samheiti fyrir orðið
„framtíðin“. Mér hugnast ekki það
sjónarmið að þótt kosningar séu
framundan og ýmislegt óljóst með
stjórnarskrá landsins og stjórn­
skipan þá megi engu breyta. Hvar
eru þessir dugandi og hugrökku Ís­
lendingar sem forsetinn talar svo
gjarnan um ef þeir verða um alla
framtíð að eiga skjól í sínum eina
stóra landsföður?“
Væri fróðlegt að skapa söguna
Við höfum verið að ræða forsetaemb-
ættið og ýmislegt sem tengist því. Ef þú
ferð ekki í forsetaframboð nú finnst
þér þá koma til greina að bjóða þig
fram næst?
„Það er ekki þannig að ég hafi
átt mér þann draum um langa hríð
að setjast á Bessastaði. Ég á yndis­
lega konu og börn, er í draumastarfi
og mér hefur tekist að skapa mér
draumalífsstíl. Ég geng eða hjóla með
krökkunum í skólann og leikskólann
á morgnana. Svo fer ég í vinnuna en
get haldið heim um fjögur eða fimm
leytið og verið með fjölskyldunni því
svo er alltaf hægt að vinna á kvöldin,
nema náttúrlega þegar maður fer í
fótbolta eða sund.
Öryggi vanans er gott en samt vil
ég líka takast á við áskoranir. Pabbi
var mikill keppnismaður og bræður
mínir, Patti og Jói, bera keppnisskapið
utan á sér. Ég fer ögn betur með það.
Nú þegar allt þetta fólk um allt land er
að skora á mig að bjóða mig fram til
forseta verð ég að íhuga það alvarlega.
Við Eliza erum búin að sjá að við gæt­
um vel hagað okkar daglega lífi eins
og við viljum hafa það. Margir hafa
sagt mér að það væri bara til merk­
is um okkar heilbrigða og fjölskyldu­
væna samfélag að forsetinn færi með
börnin sín í hjólakerru á leikskólann á
morgnana. Og auðvitað væri fróðlegt
að skapa söguna í stað þess að skrá
hana. Ég veit nógu mikið um þetta
embætti til að sjá að ég get valdið því
enda hafa allir forsetar mótað það
eftir eigin höfði. Mér finnst að forseti
eigi að vera víðsýnn og umburðar­
lyndur, miðla málum þegar á þarf að
halda en vera fastur fyrir þegar svo ber
undir. Fólkið í landinu á að finna að
hann sé ekki í liði með einum frekar
en öðrum. Framar öllu á forseti ekki
að lýsa fylgi við einn málstað í átaka­
málum. Til þess höfum við alþingi.
En nú er það svo að þjóðhöfð­
inginn þaulsætni vill halda í sitt og
veit um það forskot sem hann hefur.
Eins og staðan er núna sýnist mér
helst að maður verði að sætta sig við
það og halda bara áfram að standa
sig í því sem maður er að gera hverju
sinni. Hins vegar er vika langur tími
í forsetamálum eins og atburðir síð­
ustu daga hafa sýnt. Útilokum ekkert,
sjáum hvað setur.“ n
Fræðimaðurinn „Áður en Sigmundur Davíð henti mér út í hringiðu sjónvarps- og forseta-
framboðs var ég að vinna hörðum höndum að bók um forsetaembættið, stutta sögu þess
frá upphafi til okkar daga. Það er geysilega skemmtilegt verkefni.“ Mynd Sigtryggur Ari
„Hvar eru þessir
dugandi og hug-
rökku Íslendingar sem
forsetinn talar svo gjarn-
an um ef þeir verða um
alla framtíð að eiga skjól
í sínum eina stóra lands-
föður?
515 7900 | alskil@alskil.is | alskil.is
BORÐPLÖTUR
OG SÓLBEKKIR
Bíldshöfða 12 | 110 Reykjavík | Sími 587 6688
fanntofell@fanntofell.is | Finndu okkur á Facebook
Fanntófell hefur sérhæft sig
í framleiðslu á borðplötum og
sólbekkjum frá árinu 1987
Hráefnið sem notað er til framleiðslu
er allt gæðavörur, harðplast HPL, akrílstein,
Fenix NTM og límtré. Erum með mikið úrval
efna, áferða og lita.
Framleiðum eftir óskum hvers og eins.
HARÐPLAST OG AKRÍLSTEINN
Viðhaldsfrítt yfirborðsefni með mikla endingu og
endalausa möguleika í hönnun. Upplitast ekki,
dregur ekki í sig lit, raka, óhreiningi eða bakteríur.
FENIX
Nýtt fingrafarafrítt yfirborðsefni með
einstaka eiginleika og silkimjúka viðkomu.
Efnið er mjög álagsþolið, upplitast ekki og
hefur baktreríudrepandi eiginleika.