Morgunblaðið - 20.04.2017, Side 21

Hönnun Kappaksturs- og hönnunarliðið Team Spark við Háskóla Íslands sýndi rafknúna kappakstursbílinn TS17 á Háskólatorgi í gær. Hann verður í keppni á Ítalíu og í Austurríki í sumar.
Kristinn Ingvarsson
Fermingarbarn stendur á krossgötum gagn-
vart spurningunni viltu fermast eða ekki? Hvað
hjálpar í þeirri stöðu?
„Ó, Jesús, bróðir besti,
og barnavinur mesti,
æ breið þú blessun þína,
á barnæskuna mína.“
Ef barnið finnur
fyrir þessari sælu-
kennd í hjarta sínu
og huga, verður ein-
stæðiskenndin minni
í lífinu þó eitthvað
bjáti á, að veita sam-
fylgd Jesú og at-
hvarfi hjá Guði.
Bænin er besta leiðin
til þeirra beggja.
En barnið sem
neitar spurningunni
getur lent í meiri
vanda, það verður
eitt í för út í lífið,
Jesú er ekki þar með
né Guð, því til hjálp-
ar ef eitthvað bjátar
á. En það getur búið
sig upp í skjólföt gagnvart erfiðum ferðum, en
þau geta brugðist þegar síst skyldi, ef ein-
staklingurinn gleymir að taka þau með þá er
ekki hægt að kalla þau til sín. Það er einmitt
andstæðan við Krist, hann getum við kallað á
með bæn. Ég vil enda þessi þessi orð mín á að
biðja ykkur fermingafjölskyldum blessunar
Guðs.
Eftir Björn H. Jónsson
Björn H. Jónsson
» Á Krist get-
um við kall-
að með bæn.
Höfundur er fv. sóknarprestur.
Á krossgötum
21
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. APRÍL 2017
Töluverð umræða hefur ver-
ið um nýjan búvörusamning
sem var samþykktur á síðasta
ári. Styrkir til landbúnaðarins
hafa verið helsta ágreinings-
efnið. Landbúnaður er ein for-
senda þess að við getum lifað
hér á jörðinni og hann stendur
undir stærstum hluta af mat-
vælaframleiðslu heimsins. Þó
að skilyrði til landbúnaðar í
heiminum séu mjög misjöfn
vilja flestar þjóðir framleiða
sinn mat í þeim mæli sem það er mögulegt
og flytja inn það sem á vantar. Þetta er
skynsamlegt því landbúnaðarland í heim-
inum fer minnkandi og búist er við mikilli
fjölgun fólks á komandi áratugum. Það þarf
því að bæta verulega í ef nægur matur á að
vera handa öllum.
Víða um heim er landbúnaður styrktur
með einhverjum hætti. Það er ódýrara að
framleiða mat þar sem náttúruleg skilyrði
til landbúnaðar eru góð en þar sem skil-
yrðin eru erfið. Eins er hægt að framleiða
ódýran mat ef laun eru lág og litlar kröfur
eru gerðar í umhverfismálum, öryggis-
málum og dýravelferð. Því eru möguleikar
á því að framleiða ódýr matvæli mjög mis-
jafnir milli landa. Þjóðríki reyna að standa
vörð um sinn landbúnað þannig að hann
geti lifað af þó að skilyrði séu ekki eins
hagstæð og þar sem best gerist. Þjóðir sem
vilja byggja upp landbúnað þannig að hann
sé stundaður í góðri sátt við umhverfið og
bjóða þeim sem við hann vinna sómasamleg
kjör verða að borga meira fyrir vörurnar
en þeir sem ekki gæta að sjálf-
bærum lausnum.
Það blasir því við að ef við
ætlum að reka hér vandaðan
landbúnað verðum við með ein-
hverjum hætti að styðja við
hann svo hann geti staðið af sér
samkeppni við landbúnað sem
ekki lýtur sömu kröfum og við
viljum gera eða býr við hag-
stæðari skilyrði. Við höfum búið
við þau forréttindi að vera laus
við ýmsa sjúkdóma og meindýr
sem í öðrum löndum herja á
búfé og plöntur. Þetta má ekki
vanmeta og við þurfum að
leggja mikla áherslu á að verjast slíku eftir
því sem mögulegt er. Takmarkanir og gott
eftirlit með innflutningi á ófrystu kjöti, lif-
andi plöntum og jarðvegi eru leiðir til þess.
Stuðningur af opinberu fé til landbúnaðar
stuðlar að lægra verði til neytenda sé skyn-
samlega að honum staðið. Þegar farið var
að greiða niður landbúnaðarvörur hér á
landi árið 1943 var það til að lækka út-
söluverð þeirra til neytenda og halda þann-
ig vísitölunni niðri. Bændur höfðu einnig
hag af þessu því lægra verð til neytenda
jók sölu afurðanna. Beinum niðurgreiðslum
var endanlega hætt árið 1991 og í staðinn
var farið að greiða stuðninginn beint til
bænda.
Í nýjum búvörusamningi eru töluverðar
breytingar, þar eru t.d. ákvæði um
greiðslur á hvern hektara ræktaðs lands
sem er uppskorinn og um greiðslur á gripi
upp að ákveðnum fjölda. Þegar slík atriði
eru í samningum þarf að tryggja að þau
hvetji ekki til óþarflega mikils fjölda gripa
eða þess að of mikið land sé nýtt til fram-
leiðslunnar og stuðli þannig að óhag-
kvæmni. Stuðningur þarf að vera þannig að
hann hvetji til góðra og hagkvæmra fram-
leiðsluhátta. Stuðningur má heldur ekki
kosta dýrt eftirlitskerfi heldur þarf hann að
vera einfaldur og ódýr í framkvæmd. Það
er einnig mikilvægt að stuðningurinn sé
gegnsær og það sé skýrt hvað sé verið að
greiða fyrir og hver tilgangurinn sé. Al-
menningur verður einnig sáttari við stuðn-
inginn ef hann er vel skilgreindur og rök-
studdur.
Það er hagur neytenda, til lengri tíma lit-
ið, að bændum vegni vel og þeir geti lifað
sómasamlegu lífi af búskapnum. Fjölmargir
landsmenn starfa hjá ríki eða sveit-
arfélögum og þiggja þannig laun af al-
mannafé. Þetta þykir sjálfsagt en stundum
er tónninn neikvæður þegar talað er um
stuðning við landbúnaðinn. Við eigum að
reka okkar landbúnað á sem hagkvæmastan
hátt og ekki bruðla með almannafé. En þar
sem matur er ein af grunnþörfum okkar
þurfum við að búa vel að þessari grein og
tryggja framtíð hennar. Við megum ekki
fórna getu okkar og þekkingu til að fram-
leiða okkar eigin mat fyrir tímabundinn
fjárhagslegan ávinning. Stuðningur við
landbúnaðinn á að vera liður í því að
tryggja þjóðinni góð matvæli í framtíðinni.
Eftir Guðna
Þorvaldsson
» Þegar farið var að greiða
niður landbúnaðarvörur
hér á landi árið 1943 var það
til að lækka útsöluverð þeirra
til neytenda.
Guðni
Þorvaldsson
Höfundur er prófessor við LbhÍ.
Þarf að styðja við íslenskan landbúnað?