Morgunblaðið - 07.12.2017, Page 57

UMRÆÐAN 57
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. DESEMBER 2017
Landsmenn eru al-
mennt orðnir þreyttir
á langsóttum
áherslum víða í póli-
tíkinni og kalla eftir
ríkisstjórn til stöðu-
leika, framfara og ör-
yggis í okkar gjöfula
landi.
Sú ríkisstjórn verð-
ur að vera framsýn og
kröftug til verka og
taka á mikilvægum efnahagsmálum
með faglegum og ábyrgum hætti
sem og að hér dafni ekki á ný svip-
að viðskiptaumhverfi og var fyrir
hrun.
Samhliða þarf að bæta úr mis-
vægi til launa og ýmsum málum er
varða mikilvæga innviði samfélags-
ins og fleiru sem betur má fara víða
í kerfinu.
Margir eru ósáttir við að ekki
hefur tekist að ná tökum á þensl-
unni t.d. varðandi húsnæðismál og
fleiri þáttum. Fé hefur streymt úr
lánastofnunum til hinna ýmsu fjár-
festingahópa.
Vonandi eru tryggingar fyrir
þessum lánum eins og krafa er gerð
um hjá einstaklingum svo lánin
lendi ekki á almenningi ef illa fer
eins og var við hrunið með ýmsum
hætti t.d. með skertum lífeyrisrétt-
indum og fleiri áföllum.
Eftir hrunið 2008 vantaði meiri
festu hjá stjórnvöldum og víðar í
kerfið til að vernda almennt launa-
fólk, minni fyrirtæki og fleiri fyrir
hrammi fjármagnsins sem var með
heljartök á flestum innviðum sam-
félagsins.
Hópur fólks missti allt sitt
sparifé við hrunið, húseignir sem
annað meðan aðrir gátu ávaxtað
sitt sparifé verðtryggt með ríkis-
ábyrgð.
Íbúða- og námslán sem stökk-
breyttust eftir hrun liggja enn
þungt á mörgum fjölskyldum.
Skuldir hækka hjá láglaunahóp-
um, en minnka hjá
þeim sem betur standa
og hafa getað nýtt sér
sértæk úrræði stjórn-
valda, t.d. séreigna-
sparnað skattfrítt til
íbúðarkaupa.
Þarna þarf að huga
betur að heildinni, t.d.
varðandi nefnd lán og
ýmsum öðrum þáttum
við fyrstu íbúðarkaup.
Lækka þarf vexti og
taka út og endurskoða
vissa uppfærsluliði
sem skrúfa upp verðtryggð lán með
okurvöxtum.
Efla þarf á landsvísu heilsugæslu
og spítala og klára sem fyrst bygg-
ingu hátæknisjúkrahúss á hent-
ugum stað á höfuðborgarsvæðinu
með hágæðaendurhæfingarplássi.
Samhliða þarf að stórefla bygg-
ingu þjónustuíbúða á hagstæðu
verði með aðkomu ríkisins, sveitar-
félaga og lífeyrissjóða.
Með slíkri uppbyggingu myndi
álag á sjúkrahúsin minnka og fram-
boð á íbúðarhúsnæði aukast fyrir
ungt fólk í grónum íbúðahverfum.
Margir urðu hissa að heyra frétt í
vor varðandi fyrirkomulag á inn-
kaupum lyfja og háu verði til spít-
alanna sem bitnað hafi jafnvel á
heilsu sjúklinga. Samkvæmt frétt-
inni hafa verið lögð fram tvö frum-
vörp til að breyta þessu fyrir-
komulagi, en þau dagað uppi í
kerfinu. Ef þetta er rétt, þá er það
ekki boðlegt gagnvart sjúklingum.
Aðhald í rekstri þarf að bæta svo
sömu rekstraraðilar geti ekki aftur
og aftur farið með rekstur í þrot og
stundað kennitöluflakk út og suður.
Skattayfirvöld, ASÍ og fleiri tala
um að samfélagið verði af hundrað
milljörðum eða meiru á ári hverju
vegna þessa.
Ferðageirinn vex umfram mót-
tökugetu á vissum svæðum þannig
að náttúruperlur eru víða að bera
skaða af. Þarna vantar frekari úr-
bætur hjá stjórnvöldum og þeim
sem að koma sem og betra skipulag
vegna tíðra slysa á ferðamönnum,
þarfar vegabætur og fleira.
Eðlilegt er að sett verði á komu-
gjöld á flug- og skipafarþega sem
og nýtingargjald á þá sem fjölnota
ferðamannastaði og jöfnuður til
gjalda. Á móti komi góð aðstaða á
þekktum ferðamannastöðum og
víðar sem og víðtækara aðhald/
eftirlit.
Efla þarf menntun á ýmsum svið-
um, t.d. varðandi greinar sem vant-
ar fagfólk í og stórefla forvarnir á
flestum sviðum.
Verulegur launamunur er víða
jafnvel fyrir svipuð störf, bæði hjá
konum og körlum sem og háir
skattar á lág laun.
Einnig af séreignasparnaði sem
eldri borgarar hafa nurlað saman
og taka gjarnan út í áföngum til að
skrimta við lækkun á tekjum við
starfslok.
Endurskoða þarf fjárfestingar og
fleira í lífeyriskerfinu.
Sumir eru með digrar lífeyris-
greiðslur meðan hinn almenni
launamaður er með lág eftirlaun
eftir 45 til 50 ára greiðslur í hina
ýmsu lífeyrissjóði.
Auðmenn kaupa hér upp nátt-
úruperlur í auknum mæli, geta í
reynd lagt heilu sveitirnar í eyði
þar sem engar reglur gilda um bú-
setu á viðkomandi svæðum. Sumir
krefjast þess að allar gáttir verði
opnaðar til innflutnings á landbún-
aðarvörum og fleira. Slíku getur
fylgt óværa í gróður sem og sýking-
arhætta af ýmsu tagi, hærra vöru-
verð með tíð og tíma sem og
ótryggt vöruframboð ef íslenskur
landbúnaður verður knésettur.
Halda þarf áfram að efla sjávar-
útveginn hjá stærri og minni fyrir-
tækjum og stuðla áfram að hátækni
í greininni sem og í öðrum greinum.
Samhliða þarf að sporna við að úr-
vinnsla/framleiðsla í hinum ýmsu
greinum fari úr landi þannig að þar
skapist aðal arðurinn.
Efla þarf loftslags- og umhverf-
isvernd almennt, ekki með sjón-
hverfingum sem engu skilar.
Sumir leggja kapp á að þarfar og
arðbærar ríkiseignir verði seldar.
Nær væri að leggja niður óþarfa
einingar hjá ríkinu og efla þær sem
þarfar eru.
Því miður virðist víða vera horft
til einnar nætur í rekstri sem fyrr
með ómældum skaða og gjald-
þrotum þ.e. svipað umhverfi og var
fyrir hrun. Er ekki kominn tími á
meiri framsýni og festu víða í
rekstrarumhverfið svo landsmenn
þurfi ekki ítrekað að standa frammi
fyrir óvissu og skaða af ýmsu tagi.
Er hrunfyrirmyndin að eflast á ný?
Eftir Ómar G.
Jónsson »Eftir hrunið 2008
vantaði meiri festu
víða í kerfið til að
vernda almennt launa-
fólk, minni fyrirtæki
og fleiri fyrir hrammi
fjármagnsins.
Ómar G. Jónsson
Höfundur er fulltrúi og áhugamaður
um bætt stjórnmálaumhverfi.
Það er ekki að spyrja að framkomu
borgarstjórnarmeirihlutans gagn-
vart okkur íbúunum og varðveislu
gamalla minja og sögu borgarinnar.
Þær skal eyðileggja fyrir komandi
kynslóðum. Svei, svei. Þrátt fyrir
mótmæli af ýmsum toga samþykkti
hann þessa hræðilegu tillögu að
hótelbyggingu á Landsímareitnum
svokallaða, og þar með eyðilegg-
ingu Víkurgarðs, án þess að blikna
eða blána, og það áður en kveðið
hefur verið upp úr um það, hver
hafi eignarhaldið á honum og þar
með yfirráðin. Með þessu er líka
verið að eyðileggja ásýnd Kirkju-
strætis, sem er mjög miður, vægast
sagt. Það er greinilegt, að þetta
fólk ber enga virðingu fyrir neinu,
allra síst gröfum forfeðranna, og
gefur þeim, sem vilja varðveita
fornar minjar, langt nef, svo sem
öllum þeim öðrum, sem hafa á móti
því, sem þeim dettur í hug að gera
yfirleitt, svo sem þrengingu gatna
o.s.frv., að ekki sé minnst á ástand-
ið í leikskólunum. Ég bið kjósendur
að minnast þessa alls í kosning-
unum á vori komanda enda orðið
tímabært að skipta um meirihluta
og nóg komið af vitleysunni.
Guðbjörg Snót Jónsdóttir.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Hreinasta hörmung
Landssímareiturinn Deiliskipulag
hafði áður verið samþykkt fyrir
reitinn en þá var talið að hann næði
ekki inn í kirkjugarð Víkurkirkju.
Framtak-Blossi er umboðsaðili
fyrirVOLVO PENTA á Íslandi
Dvergshöfða 27 , 110 Reykjavík | www.blossi.is | blossi@blossi.is
Framtak-Blossi
kappkostar að bjóða
góða þjónustu og
sanngjarnt verð á
varahlutum.
Hafið samband við
Hafþór í síma 895-3144
eða hafthor@blossi.is
Aðventa í Kjósinni
Aðventumarkaðurinn er 9. desember frá 12:00-17:00
Kvenfélagið verður með heitt súkkulaði og hlaðborð
Verið velkomin
í Kjósina á
aðventunni
SK
ES
SU
H
O
R
N
20
17
www.kjos.is • Kátt í Kjós
Tvíreykt hangikjöt, nautakjöt
og fallegt handverk
GJÖF MEÐ SÖGU
Sa
fn
bú
ði
rÞ
jó
ðm
in
ja
sa
fn
sÍ
sla
nd
s,
Su
ðu
rg
öt
u
41
og
H
ve
rfi
sg
öt
u
15
,
10
1
Re
yk
ja
ví
k.
O
pi
ð
þr
ið
ju
da
ga
til
su
nn
ud
ag
ak
l.
10
-1
7.
ne
tv
er
slu
n.
th
jo
dm
in
ja
sa
fn
.is
úr Safnbúðinni