Morgunblaðið - 31.03.2018, Page 24

FRÉTTASKÝRING
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Dómari í undirrétti í Los Angeles
úrskurðaði á miðvikudag að
merkja þyrfti allt kaffi í Kaliforníu
með krabbameinsviðvörun. Er
þetta niðurstaða dómsmáls sem
höfðað var árið 2010 af samtök-
unum Council for Education and
Research in Toxics (CERT) gegn
hópi um 90 kaffisala í Kaliforníu,
þar á meðal gegn bandaríska
kaffirisaum Starbucks, sem rekur
stærstu kaffihúsakeðju heims.
Dómstóllinn mun ákveða síðar
hvort, og þá hve háar bætur selj-
endur kaffis þurfa að greiða vegna
málsins. Að sögn Reuters hefur
CERT farið fram á að seljendurnir
greiði bætur sem nemi 2.500 döl-
um fyrir hvern einasta dag á átta
ára tímabili sem hver við-
skiptavinur kann að hafa innbyrt
akrílamíð. Þykir mjög ólíklegt að
fallist verði á svo himinháa sekt en
þó er hefð fyrir því í sambæri-
legum málum að dómstólar í Kali-
forníu ákveði greiðslu mjög hárra
bóta.
Akrilamíð myndast þegar kaffi-
baunir eru ristaðar en verjendur í
málinu hafa haldið því fram að
magn efnisins sé svo lítið að það
hafi hverfandi áhrif á heilsu kaffi-
drykkjufólks, og að heilt á litið hafi
kaffi jákvæð áhrif. Að sögn Guardi-
an þótti dómaranum verjendur
ekki hafa náð að sýna með óyggj-
andi hætti fram á að kaffi sé skað-
laus eða heilsubætandi drykkur.
Kaffi tekið af lista WHO
Málsóknin byggist á lögum sem
gilda í Kaliforníu um að seljendum
beri að upplýsa neytendur um
mögulega krabbameinshættu af
völdum tiltekinna efna, akrílamíðs
þar á meðal. Kaffigeirinn lítur svo
á að þar sem magn akrílamíðs í
kaffi sé hverfandi, og þar sem efnið
myndist á náttúrulegan hátt við
ristun kaffibauna, þá eigi að und-
anskilja kaffi kröfum laganna.
Árið 2016 ákvað krabbameins-
rannsóknasvið Alþjóðaheilbrigð-
isstofnunarinar (WHO) að taka
kaffi af lista yfir efni sem kunna að
auka hættu á krabbameini. Sagði
stofnunin þá að rannsóknir sýndu
að kaffi hefði ekki áhrif á krabba-
mein í brjósti, blöðruhálskirtli eða
brisi, virtist draga úr líkunum á
lifrar- og leghálskrabbameini, og
að ekki væri hægt að fullyrða um
áhrifin á aðrar tegundir krabba-
meina.
Mörg fyrirtæki, þeirra á meðal
dagvöruverslanakeðjan 7-Eleven
höfðu þegar samið við CERT um
að ljúka málinu með greiðslu bóta
upp á margar milljónir dala og með
því að birta viðvaranir um mögu-
lega krabbameinshættu á sölustöð-
um. Verjendur hafa frest til 10.
apríl til að andmæla úrskurðinum.
Starbucks vildi ekki tjá sig við
fjölmiðla um málið, en vísaði til yf-
irlýsingar hagsmunasamtaka
bandaríska kaffiiðnaðarins, NCA,
þar sem segir að það væri villandi
að setja krabbameinsviðvörun á
kaffi og að samkvæmt bandarísk-
um manneldisviðmiðum geti kaffi-
drykkja verið hluti af heilbrigðu
líferni. Úrskurðurinn varðar einnig
fyrirtæki á borð við Dunkin‘ Do-
nuts, McDonalds, og Peet‘s Coffee.
Setji viðvörun á kaffi
 Kaffisalar í Kaliforníu skikkaðir til að greina frá krabba-
meinshættu vegna akrílamíðs og gætu þurft að greiða bætur
Skellur Kevin Johnson, forstjóri Starbucks, á hluthafafundi fyrr í mánuðinum. Samtökin sem höfðuðu akrílamíð-
málið hafa farið fram á himinháar bætur og m.a. náð að knýja verslanakeðjuna 7-Eleven að samningaborðinu.
AFP
24 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. MARS 2018
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Tjarnargata 4 | 101 Reykjavík | Sími 546 1100 | investis@investis.is
HVERS VIRÐI
er fyrirtækið þitt?
Investis ehf annast verðmat fyrirtækja.
Matið byggir á faglegri greiningu og
viðurkenndum matsaðferðum.
Sjá nánar á www.investis.is
Föst verð – Ítarleg greining
Faglegt verðmat – Fjárfestakynningar
Verð frá 89.500,-
Samkeppniseftirlitið í Singapúr (CCS) hefur hafið
rannsókn á kaupum skutlþjónustunnar Grab á starf-
semi Uber í SA-Asíu. Greint var frá kaupunum í byrjun
vikunnar en CCS segir að samruni fyrirtækjanna kunni
að stangast á við samkeppnislög í Singapúr, þar sem
Grab er með höfuðstöðvar sínar.
Hefur samkeppniseftirlitið farið fram á að Uber og
Grab geri hlé á frekari samruna fyrirtækjanna í Singa-
púr, og að verðskrá þeirra haldist óbreytt frá því sem
var fyrir kaupin. Að sögn Reuters er þetta í fyrsta
skipti sem CCS hefur gripið til bráðabirgðaráðstafana
af þessu tagi gegn nokkru fyrirtæki í landinu.
Stjórnandi Grab í Singapúr sagði fyrirtækið ætla að
verða við tilmælum CCS og að stjórnvöldum yrði send
formleg tilkynning um samrunann ekki seinna en um
miðjan apríl. Í Singapúr gilda reglur sem kveða á um
að tilkynningar um samruna til CCS séu valkvæðar.
Með samrunanum mun Uber eiga 27,5% hlut í Grab,
sem mun þá hafa ráðandi stöðu á markaðssvæði þar
sem búa um 640 milljón manns. Markaðsgreinendur
telja að með því að selja rekstur sinn í SA-Asíu geti
Uber sótt af meiri krafti inn á markaði á borð við Ind-
land og búið í haginn fyrir hlutafjárútboð sem gæti far-
ið fram árið 2019. ai@mbl.is
AFP
Vafi Með sölunni getur Uber einbeitt sér að svæðum
eins og Indlandi. Samruninn er til skoðunar í Singapúr.
Samruni Grab og Uber
mögulega ólöglegur
Fasteignasjóð-
urinn FAST-1,
sem meðal ann-
ars á Höfðatorg,
hagnaðist um 832
milljónir króna
árið 2017 sem er
98% aukning á
milli ára. Arð-
semi eigin fjár
var 9% á árinu. Þetta kemur fram í
ársreikningi félagsins en sjóðurinn
er einkum í eigu lífeyrissjóða.
Fasteignafélagið Reginn undirrit-
aði í nóvember samning um fyr-
irhuguð kaup á dótturfélögum fast-
eignasjóðsins, FAST-2 og HTO.
Helstu eignir félaganna eru Katr-
ínartún 2, þ.e. Höfðatorg, og Borg-
artún 8-16. Þá eiga félögin einnig
Skúlagötu 21, Vegmúla 3 og Skútu-
vog 1. Aðrar fasteignir á sjóðurinn
ekki.
Miðað er við að heildarvirði kaup-
anna sé 23,2 milljarðar króna. Gangi
salan eftir mun fasteignasjóðurinn
fá 10,5 milljarða í reiðufé, 6,9 millj-
arða í skuldabréfum útgefnum af
Regin og 5,8 milljarða í hlutabréfum
Regins.
Tekjur dótturfélaganna stóðu í
stað á milli ára og voru 1,6 millj-
arðar króna. Rekstrarhagnaður fyr-
ir matsbreytingar dróst saman um
13% í einn milljarð en rekstrarkostn-
aður jókst um 141 milljón króna.
Hagnaður FAST-1
tvöfaldast á milli ára