Morgunblaðið - 10.05.2018, Síða 44

44 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. MAÍ 2018
86
ÁRA
Starfsmannafatnaður
fyrir hótel og veitingahús
Hótelrúmföt og handklæði
fyrir ferðaþjónustuna
Eigum allt fyrir:
• Þjóninn
• Kokkinn
• Gestamóttökuna
• Þernuna
• Vikapiltinn
• Hótelstjórnandann
Höfðabakka 9, 110 Reykjavík | sími 525 8210 | eddaehf@eddaehf.is | www.eddaehf.is
Allt lín fyrir:
Hótelið • Gistiheimilið
Bændagistinguna • Airbnb
Veitingasalinn • Heilsulindina
Þvottahúsið • Sérverslunina
Það eru að koma
sveitarstjórnar-
kosningar og viðbúið
er að enn eina ferðina
komi flokkar og fram-
bjóðendur fram í fjöl-
miðlum með loforða-
listann. Allt á að gera
fyrir aldraða. Öllu er
lofað, hvort sem um er
að ræða verkefni er
heyra undir ríkið eða
sveitarfélög. En það er svo undar-
legt með þennan lista að hann virð-
ist eyðast af sjálfu sér eftir sér-
hverja kosningu. Annað, sem einnig
er undarlegt, er að listinn virðist
ekki vera byggður á þjónustumati
og könnunum heldur upphrópunum
starfsfólks spítala og einstaka
raunasögum í fjölmiðlum þegar
keyrir um þverbak. Það er eins og
þeir sem að málefnum aldraðra
koma haldi að aðgengi að alþingis-
og sveitarstjórnarmönnum náist
frekar í gegnum tilfinningar en rök.
Ræðum við fólkið sjálft
Það sem við hjá framboðinu Borg-
in okkar, Reykjavík viljum gera í
núverandi stöðu er að láta taka sam-
an fyrirliggjandi upplýsingar, m.a.
um fjölda á biðlistum og framboð á
þjónustu fyrir eldri borgara í
Reykjavík. Til viðbótar viljum við
láta gera mat á þjónustuþörf í sam-
ræmi við hlutverk sveitarfélaga í
þessum málaflokki, m.a. með óskum
um þjónustustig með viðtölum við
aldraða sjálfa, aðstandendur og
starfsfólk þjónustunnar.
Könnun þessi taki til eftirfarandi
þátta:
 Félagslegrar heimaþjónustu.
Það er tilgáta okkar að nauðsyn sé
á að efla félagslega heimaþjónustu
og að oft og tíðum sé álag á aldraða
maka of mikið. Þá megi þessi þjón-
usta taka meira tillit til óska hins
aldraða (notendastýrð að einhverju
marki). Einnig taki hún til meiri við-
veru og matargerðar sé þess óskað.
 Þarfar á félagslegu húsnæði fyrir
aldraða.
Ekki gleyma öldruðum þegar
hugað er að húsnæðismálum. Veit
einhver hve margir aldraðir eru í
húsnæðisvandræðum í borginni?
Ríkið hefur enn ekki afnumið krónu
á móti krónu skerðingu eins og það
ætti fyrir löngu að vera
búið að gera. Alþingis-
menn segja að ríkið
hafi ekki efni á því, þótt
ríkið hafi efni á að
greiða þeim sjálfum allt
að áttföld laun aldraðra
og þeir telji það sjálf-
sagt að halda uppi,
mánuðum saman, er-
lendu fólki sem fyrir-
sjáanlegt er að verði
aftur vísað til síns
heima. Þeir vísa í er-
lendar samþykktir í því samhengi
en láta eigin löggjöf um ábyrgð á
öldruðum lönd og leið. Það eru ekki
allir aldraðir sem eiga eigið hús-
næði. Tekjur flestra aldraðra eru
lágar og þeir aldraðir sem eru á
strípuðum bótum Tryggingastofn-
unar standa afar illa í samkeppni á
leigumarkaði. Hafist verði handa
með úthlutun lóða, byggingar og
kaup á íbúðum fyrir þennan aldurs-
hóp í samræmi við þörfina þótt óvit-
urlegt sé að telja að það takist til
fulls á einu kjörtímabili.
 Endurnýjunar á tómstundastarfi
fyrir aldraða sem taki mið af óskum
hverrar kynslóðar. Þar vildum við
m.a. sjá græn útivistarsvæði, án
hjólabrauta, sérstaklega ætluð öldr-
uðum.
 Auðveldara aðgengis að félags-
ráðgjöf svo sem eins og með sam-
vinnu félagsþjónustunnar og heilsu-
gæslu borgarinnar.
Fulltrúar framboðsins Borgin
okkar, Reykjavík munu koma að
málefnum eldri borgara með
reynslu á þessu sviði innan sinna
raða. Það fer kannski ekki mikið
fyrir loforðum okkar í samanburði
við önnur framboð en við lofum að
gera allt sem í okkar valdi stendur
til þess að koma til móts við þarfir
aldraðra á fyrrgreindum sviðum
sem eru jafnframt lögboðin verkefni
Reykjavíkurborgar.
Er ekki komið að
eldri borgurum?
Eftir Mörtu
Bergmann
Marta Bergman
» Fulltrúar framboðs-
ins Borgin okkar,
Reykjavík munu koma
að málefnum eldri borg-
ara með reynslu á þessu
sviði innan sinna raða.
Höfundur er félagsráðgjafi.
Stjórnvöld á Íslandi
hafa á undanförnum
áratugum látið það
afskiptalaust að miklu
leyti þó að börn séu
beitt ofbeldi. Börnum
sem fæddust fátæk-
um fjölskyldum á
miðjum hluta síðustu
aldar var oft komið í
fóstur á heimilum
eins og Breiðuvík,
Kumbaravogi,
Reykjahlíð, Bjargi, Silungapolli og
Jaðri. Þar voru mörg þessara
barna beitt grófu ofbeldi, líkam-
legu, andlegu og í sumum tilfellum
kynferðislegu. Þau börn sem voru
heyrnarlaus voru send í Heyrn-
leysingjaskólann og önnur veik
börn voru oft vistuð á Kópavogs-
hæli. Lýsingar starfsmanna og að-
standenda á aðbúnaði og meðferð
barnanna eru þjóðinni til ævar-
andi skammar. Stjórnvöld vissu
oftar en ekki af þeim hörmungum
sem áttu sér stað á þessum heim-
ilum, ef heimili skyldi karla.
Kirkjur hafa ekki verið „alheil-
agar“ þegar kemur að grófu of-
beldi gegn börnum eins og mál
Landakotsskóla bar með sér. Í
skólanum voru nemendur gróflega
misnotaðir af starfsfólki skólans
og presti Landakotskirkju.
Það eru örugglega fleiri dæmi
til um óafsakanlega framkomu
stofnana í garð barna á síðustu
áratugum.
Það hefur komið í hlut stjórn-
valda á síðasta áratug að biðjast
afsökunar fyrir hönd fyrrverandi
stjórnvalda og embættismanna. Í
byrjun árs 2017 höfðu tæplega
1.000 einstaklingar fengið greidda
samtals um 2,2 milljarða í formi
sanngirnisbóta úr ríkissjóði. Sann-
girnisbætur fyrir hvað? Jú, fyrir
það að stjórnvöld kusu að líta und-
an og láta ofbeldi gegn varnar-
lausum einstaklingum viðgangast í
áratugi án afskipta, þrátt fyrir að
þeim hafi ítrekað verið bent á
hvað færi fram á þessum stofn-
unum.
Staðan í dag er
engu betri og það er
engu líkara en að
stjórnvöld, á hvað
tíma sem þau eru við
völd, líti á ofbeldi
gegn börnum sem
smámál sem óþarfi sé
að ræða eða stöðva.
Það mætti halda að
stjórnvöld líti á það
sem hlutverk framtíð-
arstjórnvalda að biðj-
ast afsökunar fyrir
mistök fortíðarinnar
og halda að sárin grói með því
einu að „henda“ peningum á of-
beldiseldinn í þeirri von að kæfa
hann. En viljinn til að leysa vand-
ann í eitt skipti fyrir öll virðist
ekki vera fyrir hendi.
Þó svo að nú sé búið að uppræta
þessar pyntingabúðir hins opin-
bera er enn horft fram hjá rétt-
indum barna og því ofbeldi sem
mörg þeirra eru beitt enn í dag.
Hver ríkisstjórnin á fætur annarri
hefur látið það ógert svo árum
skiptir að vinna samkvæmt og
virða Barnasáttmála Sameinuðu
þjóðanna og þau barnaverndarlög
sem sett hafa verið af þessum
sömu ríkisstjórnum.
Það eru hundruð barna á ári
sem verða fyrir hræðilegu andlegu
ofbeldi af hendi foreldra sem
skilja eftir djúp en ósýnileg sár á
sálum þessara varnarlausu ein-
staklinga. Hér á ég við skiln-
aðarbörn þar sem annað foreldrið
beitir foreldraútskúfun eða tálm-
un. Þá kemur annað foreldrið í
veg fyrir að barnið fái að umgang-
ast hitt foreldrið með óafsakan-
legu andlegu ofbeldi í garð barns-
ins. Barnið er heilaþvegið og gert
fráhverft öðru foreldrinu og segja
má að barnið fari að lifa í Stokk-
hólmsheilkenni þar sem það fer að
elska kvalara sinn.
Það hljóta allir að vera sammála
því að börn eiga rétt á því að
þekkja og umgangast báða for-
eldra sína. Það er einnig stað-
reynd að Ísland hefur gengist við
því að það beri í raun að tryggja
að svo sé með undirritun Barna-
sáttmála Sameinuðu þjóðanna.
Þrátt fyrir það eru stjórnvöld og
embættismenn enn í vandræðum
með að sætta sig við að ofbeldi
gegn börnum sé í raun ofbeldi.
Alla vega ef horft er til getuleysis
þeirra til að taka á þessum alvar-
lega vanda. Foreldrar komast upp
með það að brjóta lög án þess að
neitt sé aðhafst af hálfu embættis-
manna. Þöggun á þessum málum
hefur verið þægilegasta lausnin
fyrir stjórnvöld til þessa. Aum-
ingjaskapurinn og meðvirkni
stjórnmála- og embættismanna er
til skammar í þessum málaflokki.
Þeim fáu aumu úrræðum sem til
eru er ekki beitt og má í því sam-
hengi nefna dagsektirnar.
Þeir örfáu kjörkuðu þingmenn
sem þora að láta til sín taka og
reyna að breyta og skerpa á þess-
um málum eru úthrópaðir aum-
ingjar sem vilja fangelsa mæður.
Málefnaleg umræða er látin fjúka
út í veður og vind og ofbeldi á
hendur börnum er snúið í einhvers
konar kynjabaráttu fullorðinna.
Ofbeldi gegn börnum, sama í
hvaða mynd það birtist, á að vera
yfir allar deilur og dægurþras haf-
ið.
Ætla núverandi ráðherrar, þing-
menn og embættismenn að sýna
kjark og standa vörð um börnin
okkar og gefa skýr skilaboð um að
Barnasáttmáli Sameinuðu þjóð-
anna verði virtur á Íslandi? Eða
ætla þeir að horfa á forsætisráð-
herra framtíðarinnar, úr elliheim-
ilisrúmum sínum, biðja þau börn
sem þessu ofbeldi hafa verið beitt
afsökunar og dæla sanngirnis-
bótum á enn einn ofbeldiseldinn
gegn börnum?
Hafa í áratugi horft fram
hjá ofbeldi gegn börnum
Eftir Ólaf W. Hand » Það hljóta allir að
vera sammála því að
börn eiga rétt á því að
þekkja og umgangast
báða foreldra sína.
Ólafur Hand
Höfundur er markaðsstjóri og faðir.
Af og til fer ég í stórmarkað og gríp
þar innkaupakörfu og fylgir yfirleitt
sérhönnuð kerra, svo viðskiptavin-
irnir finni síður fyrir þyngd körf-
unnar og kaupi þá kannski meira.
En gæta verður þess að líta aldrei
ofan í körfuna ófulla. Hún geymir
nefnilega ótal ummerki um það sem
í hana hefur komið undanfarna mán-
uði. Þar er alls kyns klíningur, líka
ýmis vökvi sem hefur lekið úr hinu
og þessu, auk annarra óskilgreindra
óhreininda sem verslunin ætlast til
að fólk geymi vörurnar sínar í, áður
en það fer með þær heim í ísskápinn.
Eru þessar körfur aldrei þrifnar?
Það er víst ekki við því að búast að
þeir, sem bjóða upp á slíkar körfur
og ekki aðrar, sjái neitt að því að
þeir fái að flytja hrátt kjöt til Ís-
lands.
Margklíndur viðskiptavinur.
Velvakandi Svarað í síma 569-1100 frá kl. 10-12 velvakandi@mbl.is
Þrífa stórmarkaðirnir
aldrei innkaupakörfurnar?
Óhreinindi Verslanir ættu að þrífa innkaupkerrur reglulega.