Morgunblaðið - 21.06.2018, Blaðsíða 22

22 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. JÚNÍ 2018
TE
N
G
IT
A
U
G
A
R Fallvarnarbúnaður
Hafðu samband og kynntu þér
vöruúrvalið og þjónustuna
Fjölbreytt og gott úrval til á lager
Námskeið um fallvarnir fyrir viðskiptavini
Skoðanir og eftirlit á fallvarnarbúnaði
FA
LLB
LA
K
K
IR
BELTI
SVIÐSLJÓS
Erna Ýr Öldudóttir
ernayr@mbl.is
„Ég velti því oft fyrir mér eftir slysið
hvort börn sem sækja starfsemi á
vegum íþrótta- eða sveitarfélaga
gætu verið í hættu,“ segir Páll Árna-
son, en hann hafði samband við
Morgunblaðið eftir langa viðureign
við „kerfið“ í leit að upplýsingum og
ábyrgð en rakst alls staðar á veggi.
Tengdadóttir Páls, þá 22 ára, hlaut
varanleg örkuml í slysi á lóð Frí-
stundaheimilisins Frostheima við
Frostaskjól 6 árið 2014, er hún starf-
aði þar sem frístundaráðgjafi.
„Hún tapaði skaðabótamáli gegn
Reykjavíkurborg og KR í framhald-
inu, en slysið var rakið til gáleysis
hennar í dómsúrskurðinum. Hún
hafði ætlað að sækja bolta sem barn
missti yfir girðingu inn á afgirt svæði
inni á lóð frístundaheimilisins og hífði
sig upp eitt skref, en hætti við er hún
varð vör við gadda efst á girðingunni.
Giftingarhringur hennar kræktist í
einn gaddinn þegar hún steig niður
og baugfingurinn rifnaði af,“ segir
Páll.
Dómur Héraðsdóms Reykjavíkur í
skaðabótamálinu gegn Reykjavík-
urborg og Knattspyrnufélagi Reykja-
víkur féll 29. nóvember 2016 en konan
treysti sér ekki til að áfrýja dómnum
innan áfrýjunarfrestsins eftir það
sem á undan var gengið og vildi helst
reyna að gleyma þessu, að sögn Páls.
Eftir slysið hafi síðan Vinnueftirlit
ríkisins látið setja hlíf yfir gaddana en
engin snör viðbrögð hafi orðið hjá
Reykjavíkurborg, segir Páll sem vildi
ekki gefast upp og leitaði áfram skýr-
inga á hvers vegna eftirliti með um-
búnaði lóðarinnar væri ekki sinnt
með tilliti til starfseminnar sem þar
fer fram, en allt að 260 börn eru skráð
í frístund í Frostheimum, skv. upp-
lýsingum þaðan.
Ekki skilgreind sem leiksvæði
Reglugerð nr. 942/2002 um öryggi
leikvallatækja og leiksvæða og eftirlit
með þeim skyldar Heilbrigðiseftir-
litið til að sinna eftirliti á leiksvæðum
borgarinnar. Markmið reglugerðar-
innar, skv. 1. gr., er að stuðla að ör-
yggi barna og annarra með því að
tryggja að leikvallatæki og leiksvæði
séu hönnuð, frágengin og þeim við-
haldið á öruggan og viðurkenndan
hátt, og í henni er að finna eftirfar-
andi skilgreiningu:
„Leiksvæði er svæði, hvort sem er
innandyra eða utan, skipulagt fyrir
leik barna svo sem í eða við leikskóla,
skóla, gæsluvelli og opin leiksvæði.
Einnig leiksvæði annarra aðila þar
sem börn eiga greiðan aðgang að eða
ætlað börnum svo sem í eða við fjöl-
eignarhús, frístundahús, tjaldsvæði,
verslunarhúsnæði og samkomu-
staði.“
Í bréfi Heilbrigðiseftirlitsins dags.
27. febrúar 2017, við fyrirspurn Páls
um úttektir skv. reglugerðinni á lóð
frístundaheimilisins Frostheima,
segir að skoðanir hafi ekki farið fram
því að „hvorki við húsið né á lóð þess
er skilgreint leiksvæði (eða meðfylgj-
andi lóð)“.
Undir þetta svar tóku í framhald-
inu deildarstjóri umhverfiseftirlits
Heilbrigðiseftirlits Reykjavíkur,
skrifstofustjóri umhverfis- og skipu-
lagssviðs og borgarlögmaður í skrif-
legum samskiptum sínum við Pál en í
svari borgarlögmanns, dags. 15.
mars 2018, segir að skýring Heil-
brigðiseftirlitsins sé í samræmi við
gildandi lagaumhverfi og dóminn í
skaðabótamálinu, en ekki þótti sann-
að fyrir dómi að girðingin hefði verið
andstæð reglum.
Á vef Reykjavíkurborgar stendur:
„Frístundaheimili eru starfrækt
við alla grunnskóla Reykjavíkur-
borgar. Þar er sex til níu ára börnum
boðið upp á fjölbreytt tómstunda-
starf eftir að skóladegi lýkur. Leitast
er við að bjóða upp á spennandi við-
fangsefni sem veita börnum útrás
fyrir leik- og sköpunarþörf. Leið-
arljós frístundaheimilanna er að hver
einstaklingur fái að njóta sín og
þroskast í umhverfi sem einkennist
af hlýju, öryggi og virðingu.“
Leiksvæðið við aðra götu
Morgunblaðið hafði ítrekað sam-
band við Reykjavíkurborg með fyr-
irspurnir eftir að Páll leitaði til blaðs-
ins með málið.
Borgarlögmaður svaraði að lokum
og sagði varðandi eftirlit að í eftirlits-
skýrslum Heilbrigðiseftirlitsins
kæmi fram að lóð frístundaheimilis-
ins væri ekki notuð sem leiksvæði,
heldur skólalóð Grandaskóla. Lóðin
bæri að mjög takmörkuðu leyti með
sér að hún væri notuð fyrir leik
barna. Á þeim grundvelli hefði Heil-
brigðiseftirlitið ákveðið að það hefði
ekki eftirlitsskyldu með svæðinu.
Ekki kom fram um hvers konar
eftirlit Heilbrigðiseftirlitsins var að
ræða í þeim eftirlitsskýrslum sem
vísað var til í svari borgarlögmanns,
en í starfsskyldum heilbrigðisfulltrúa
er m.a. kveðið á um upplýsingaskyldu
er varði almannaheill.
Við eftirgrennslan Morgunblaðsins
kom í ljós að skólalóð Grandaskóla er
við Keilugranda og börnin þurfa að
ganga yfir umferðargötu til að kom-
ast þangað af frístundaheimilinu. Í
gögnum skaðabótamálsins sést að
umsagnaraðili um öryggi á slys-
staðnum fyrir dóminum var Heil-
brigðiseftirlit Reykjavíkur, sem heyr-
ir undir umhverfis- og skipulagssvið
Reykjavíkurborgar, en Heilbrigðis-
eftirlitið gaf einnig út starfsleyfi frí-
stundaheimilisins árið 2010. Þar sem
Reykjavíkurborg var annar stefndu
og deilt var m.a. um eftirlitsskyldu
Heilbrigðiseftirlitsins fyrir dómi
spurðist Morgunblaðið fyrir hjá Lög-
mannafélagi Íslands, sem upplýsti
eftirfarandi:
„Almenna reglan í lögum um með-
ferð einkamála er sú að kveðja skuli
til óvilhalla matsmenn.“
Umskipti í svörum
Í svari borgarlögmanns til Morg-
unblaðsins varðandi skilgreiningu á
leiksvæði kemur fram að hugtakið
„leiksvæði“ skv. reglugerðinni sé skil-
greint rúmt. Heilbrigðiseftirlitið hafi
því eftirlit með leiksvæðum á vegum
Reykjavíkurborgar, þ.á m. leik-
svæðum við frístundaheimili, og segir
um lóð Frostheima: „Þar sem síðar
kom í ljós að svæðið er notað fyrir
leik barna sem eru á frístundaheim-
ilinu telur Heilbrigðiseftirlitið nú ljóst
að það sé leiksvæði skv. skilgreiningu
[reglugerðarinnar] og falli undir eft-
irlitsskyldu Heilbrigðiseftirlits
Reykjavíkur.“
Í vitnisburði eins forsvarsmanna
frístundaheimilisins í skaðabótamál-
inu kom fram að leikur hefði verið
bannaður, nema hlið inn í afgirt skot
á lóðinni hefði verið opið, sem gefur
til kynna að lóðin hafi þegar verið
notuð sem leiksvæði árið 2014.
Heilbrigðisnefnd Reykjavíkur-
borgar hefur eftirlit með að farið sé
að ákvæðum reglugerðar varðandi
leikvallatæki í notkun og öryggi leik-
svæða og skal gera kröfu um innra
eftirlit, skv. henni, í starfsleyfi. Innra
eftirlit skuli framkvæmt af rekstrar-
aðila, einstaklingi eða lögaðila sem
ber ábyrgð á rekstrinum. Samkvæmt
stjórnkerfisvef Reykjavíkurborgar
sjá frístundamiðstöðvar um rekstur
frístundaheimila, en þær heyra undir
skóla- og frístundasvið hennar. Borg-
arráð, ásamt borgarstjóra, fer með
framkvæmdastjórn Reykjavíkur-
borgar.
Borgin mat sjálf þátt sinn í tjóni
 Tengdafaðir konu sem missti fingur í slysi furðar sig á meðferð málsins  Uppsetning gaddagirð-
inga á vegum Reykjavíkurborgar og fleiri aðila til þess fallin að valda alvarlegum slysum á fólki
„Þegar þetta girðingarefni er
notað á leiksvæði eiga gaddar
girðingarefnisins að snúa niður.
Dæmi eru um að börn skaði
hendur og rífi fatnað þegar
gaddar girðingarefnis snúa
upp,“ segir í handbók Umhverf-
isstofnunar frá árinu 2012.
Í samtali við Morgunblaðið
sagði Herdís Storgaard hjúkr-
unarfræðingur:
„Sú tegund girðingar sem olli
fingurmissi konunnar er algeng
í borgarlandinu, m.a. við útivist-
arsvæði, íþróttavelli, skóla og
umferðargötur. Allmörg alvar-
leg slys hafa orðið, bæði á börn-
um og fullorðnum, þegar girð-
ingin hefur verið uppsett á þann
hátt að gaddarnir snúi upp.“
Gaddarnir
snúi niður
ALLMÖRG ALVARLEG SLYS
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Barist við báknið Páli Árnasyni hefur ekki tekist að fá svör um ábyrgð og slysahættu, þrátt fyrir margar tilraunir.
Ljósmynd/Páll Árnason
Slysahætta Svona var girðingin á lóð Frostaskjóls þegar slysið varð.