Morgunblaðið - 21.06.2018, Blaðsíða 40

40 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. JÚNÍ 2018
Í grein heilbrigð-
isráðherra, „Næstu
skref“, sem birtist í
Morgunblaðinu 16.
júní síðastliðinn, varð
henni tíðrætt um
næstu skref sem þarf
að stíga til að bæta
heilbrigðiskerfið. Tal-
in voru upp mörg
verkefni, bæði sem
snúa að Landspítala
og öðrum stofnunum.
Sumarið er góður tími til að nýta í
þágu heildstæðrar heilbrigðisþjón-
ustu.
Sumarið …
Sumarið 2018 þegar Landspítali
þarf að loka sérhæfðri bráðþjónustu
fyrir hjartasjúklinga í fjórar vikur
vegna skorts á hjúkrunarfræð-
ingum.
Sumarið 2018 þegar fíknigeðdeild
Landspítala er lokað í sjö vikur
vegna manneklu.
Sumarið þegar ljósmæður standa
í harðri kjarabaráttu.
Margar hafa sagt upp og fyrirséð
að ekki verður hægt að halda uppi
öruggri þjónustu fyrir fæðandi kon-
ur og nýbura eftir 1. júlí.
Sumarið þegar starfsfólk Land-
spítala tjáir sig opinberlega, lýsir yf-
ir áhyggjum af ástandinu og notar
setningar eins og „við erum hrædd
um öryggi sjúklinga“.
Sumarið sem hófst með tæplega
50 lokuðum sjúkrarýmum á Land-
spítala vegna skorts á
hjúkrunarfræðingum.
Sumarið þegar
heimahjúkrun höf-
uðborgarsvæðisins hef-
ur lýst því yfir að hún
kvíði sumrinu vegna
manneklu.
Sumarið þegar for-
dæmalaust álag er á
bráðamóttöku Land-
spítala, vantar að
manna allt að 100 vaktir
og það eina sem fram
undan er er meira álag.
Vonandi gerist ekkert alvarlegt.
Það er mikilvægt að byggja hús,
skapa gott umhverfi, hlúa að fram-
tíðinni.
Enn mikilvægara er að hafa í
huga að heilbrigðiskerfi er og verður
ekki byggt upp á húsum, heilbrigð-
iskerfi er byggt upp á fólki.
Til að hægt sé að bjóða upp á
heildstæða heilbrigðisþjónustu þarf
að bæta kjör heilbrigðisstétta.
Það er nú eða aldrei, sumarið er
ekki bara góður tími, það er mögu-
lega eini tíminn sem við höfum.
Hugleiðingar
hjúkrunarfræðings
Eftir Mörtu
Jónsdóttur
Marta Jónsdóttir
» Það er nú eða aldrei,
sumarið er ekki bara
góður tími, það er
mögulega eini tíminn
sem við höfum.
Höfundur er hjúkrunarfræðingur
og formaður hjúkrunarráðs
Landspítala.
Íslendingar hafa
þurft að kjósa oft
undanfarin misseri.
Þeir hafa fengið mörg
tækifæri til að skipta
um valdhafa. Um leið
virðast Íslendingar
ekki vera alltof hrifn-
ir af stjórnmálamönn-
um sínum. Þeir eru
ýmist of gamlir og
íhaldssamir eða of
ungir og óvitandi. Er ekki kominn
tími til að minnka það vægi sem
lélegir stjórnmálamenn hafa í lífi
okkar og um leið þau völd sem
þeir hafa yfir bæði hagkerfinu og
samfélaginu?
Er ekki kominn tími til að leyfa
almenningi að kjósa, með greiðslu-
kortum sínum, beint og milliliða-
laust um hverjir sjá honum fyrir
vörum og þjónustu?
Hvað gerist ef hið opinbera
minnkar skattheimtu sína úr því
að éta 50% af verðmætasköpun
samfélagsins og niður í 10%?
Hvað gerist ef reglugerða-
frumskógurinn er skorinn niður
um 90%? Hvað gerist ef rík-
isvaldið hættir að
gefa út peninga og
halda hlífiskildi yfir
brothættum bönkum?
Mun þá fátækt fólk
svelta á götunum og
fyrirtæki selja rottu-
eitur í umbúðum
barnamatar? Mun
heill her af atvinnu-
lausum opinberum
starfsmönnum reika
um göturnar og valda
óeirðum? Mun óða-
verðbólga keyra lífs-
kjör aftur til myrkra miðalda?
Svörin í öllum tilfellum eru þau
sömu: Eftir stutt tímabil aðlög-
unar tekur við tímabil svigrúms.
Launafólk fær meira svigrúm til
að eyða, spara, gefa og fjárfesta.
Fyrirtæki fá meira svigrúm til að
bæta við sig starfsmönnum, herja
á nýja markaði, fjárfesta og
hækka laun og arðgreiðslur. Góð-
gerðarsamtök fá glaðari velunnara
sem vita að góðverk eru bara góð-
verk þegar þau eru fjármögnuð af
fúsum og frjálsum vilja en ekki í
gegnum kúgunartæki skattheimt-
unnar. Sveigjanlegir og drífandi
einkaaðilar taka við af stöðnuðum
opinberum stofnunum í aðhlynn-
ingu sjúklinga, umönnun leik-
skólabarna, kennslu grunnskóla-
barna og aðstoð við aldraða.
Samkeppni á frjálsum markaði
er nefnilega ekki bara eitthvað
sem gagnast neytendum í leit að
strigaskóm, gleraugum, bílum og
tölvum. Rekstraraðili sem óttast
samkeppni stendur sig betur en
hinn sem þarf ekki að óttast neitt
slíkt, eins og hið opinbera. Rekstr-
araðili sem fær að græða á rekstri
sínum leggur mikið á sig til að svo
megi verða. Græði hann meira en
gengur og gerist laðar slíkt að sér
keppinauta í leit að vænum bita.
Sömu lögmál hagfræðinnar gilda
alls staðar og knýja áfram hug-
myndaauðgi, frumkvæði, hagræð-
ingu og útsjónarsemi hjá einkaað-
ilum en doða, stöðnun og sóun hjá
opinberum aðilum.
Núna eru alþingismenn komnir í
sumarfrí og sveitarstjórn-
arfulltrúar uppteknir við að raða
sér í nefndir og meirihluta. Nýtum
tækifærið og ímyndum okkur lífið
án þeirra allt árið.
Ómögulegir stjórnmálamenn
sem ráða alltof miklu, eða hvað?
Eftir Geir
Ágústsson »Er ekki kominn tími
til að minnka það
vægi sem lélegir stjórn-
málamenn hafa í lífi
okkar, hagkerfinu og
samfélaginu?
Geir Ágústsson
Höfundur er verkfræðingur.
geirag@gmail.com
FINNA.is
Gleraugu:
Módel: Kolfinna Nikulásdóttir