Skírnir - 01.04.2007, Page 5
HELGA KRESS
Móðir, kona, meyja
Matthías Jochumsson og skáldkonurnar
Um ei líf› hríf ur manns ins muna
hin milda snót, sem Goethe kva›.1
I
Eitt af flví fyrsta sem rit a› var op in ber lega um skáld skap ís -
lenskra kvenna er ít ar leg ur rit dóm ur Matth í as ar Jochums son ar í 1.
tölu bla›i 1. ár gangs L‡›s ári› 1888 um tvær flá n‡ út komn ar bæk -
ur, Nokk ur smá kvæ›i eft ir Ólöfu Sig ur› ar dótt ur frá Hlö› um og
sög una Kaup sta› ar fer› ir eft ir Ingi björgu Skapta dótt ur. Rit dóm -
ur inn sem er á for sí›u bla›s ins byrj ar svo:
fieg ar skáld kon an frú Torf hild ur Holm lét sín fyrst get i›, var fla› n‡ mæli
í vorri fljó› menn ing ar sögu, a› ís lenzk ar kon ur semdu rit e›a bæk ur. Í
vet ur héldu 2 ísl. stúlk ur op in bera fyr ir lestra um mennt un ar efni, og nú
liggja fyr ir fram an oss 2 rit, ann a› kve›ling ar en hitt skáld saga, sitt ept ir
hvern kvenn höf und. fietta er flví eft ir tekt a ver› ara, sem kvenn fólki voru
er enn flá lít ill mennt styrk ur veitt ur og fæst ar, ef nokkr ar, fless ara höf -
unda hafa nokk urr ar skóla kennslu not i›.2
Á viss an hátt mark ar flessi rit dóm ur tíma mót í sögu ís lenskra
kvenna bók mennta, fló ekki væri nema fyr ir fla›, a› me› hon um
eru fless ar bók mennt ir ger› ar s‡ni leg ar og tekn ar al var lega. Í hon -
um sta› set ur Matth í as skáld skap kvenn anna gagn vart ríkj andi
bók mennta hef› karla og teng ir rétti lega vakn andi kven rétt inda -
bar áttu sem á fless um tíma fólst fyrst og fremst í kröfu um mennt -
un. Hann hrós ar fleim fyr ir tungu mál i› sem sé oft betra en hjá
Skírn ir, 181. ár (vor 2007)
RITGERÐIR
1 Matth í as Jochums son 1900:17.
2 Matth í as Jochums son 1888:1.
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 5