Skírnir - 01.04.2007, Page 12

ing, fl‡ska text ans er me› hljó› lík ingu or› in a› „konu“ í fleim ís -
lenska.23 Hún er engu a› sí› ur „manns ins króna“ og svo himnesk
a› „all ir englar fljóna / und ir merkj um flín“. Mó› ir in er hin „him -
in blí›a ást“ og meyj an, „manns ins lotn ing“, ljær „lífs ins ljúfu
hörpu […] gu›a mál“, sver› inu sig ur og „sæt leik bana-skál“.24
Hún er ung, eins og skáld kon an Hulda, skáld skap ar gy›ja og
skáld kona í senn, æsk an í hin um ei lífa kven leika sem flrá
(karl)skálds ins bein ist a›. Svo ei líf er hin flrí eina kona a› hún
spann ar alla tíma og öll trú ar brög›, himnesk jafnt sem hei› in.
fiannig er „Minni kvenna“, sem Matth í as var svo lengi a› yrkja,
ekki a› eins til brig›i vi› fljó› söng inn, held ur einnig texta Goethes.
III
Hinn ei lífa kven leika teng ir Matth í as mjög vi› skáld skap og birt -
ist hann hon um flví oft í skáld kon um sem hann sótt ist eft ir a›
skrif ast á vi›. En skáld kon urn ar eiga helst a› vera ung ar, fagr ar,
mennt a› ar, fjar læg ar og frjáls ar — eitt hva› í lík ingu vi› „n‡ju
kon una“ sem var a› ry›ja sér til rúms í Evr ópu vi› lok 19. ald ar
— ekki gaml ar sveita kon ur eins og Halla á Lauga bóli (f. 1866) sem
var kom in á sex tugs ald ur fleg ar flau Matth í as kynnt ust e›a Ólöf
frá Hlö› um (f. 1857) sem „aldrei var ung“ eft ir flví sem hún sjálf
seg ir.25 Bá› ar eru flær fló ára tug um yngri en Matth í as sem fædd ur
er ári› 1835. Í löng um „Kvenna brag“ sem hann yrk ir fyr ir af mæl -
is há tí› kven fé lags ins Fram tí› ar inn ar á Ak ur eyri 21. júní 1914
legg ur hann áherslu á hva› hann sem yrk ir er or› inn gam all:
„Stir›n ar or› á öld ungs tungu; / ald inn hal ur lík ist draugi.“ Kon -
urn ar sem hann ávarp ar eru hins veg ar ung ar, og fleim vel ur hann
skáld leg heiti eins og drós ir, snót ir, svann ar e›a yng is meyj ar:
helga kress12 skírnir
23 Ákall i› „Jung frau, Mutt er, König in“ er hjá Goethe vís un í lit úrg íu kat ólsku
kirkj unn ar flar sem Mar ía gu›s mó› ir er áköll u› me› nöfn un um „virgo, ma t er,
reg ina“. Sjá Schwer te 1990:129–143. Goethe bæt ir reynd ar vi› í næstu línu
fjór›a heit inu, „Gött in“, sem á sér hli› stæ›u í gy›j unni Freyju hjá Matth í asi.
24 fiessi vísu or› um meyj una flótti Jóni Ólafs syni í á› ur nefnd um rit dómi svo
„fögr og snilld ar leg“, flótt hon um lík a›i ekki a› ö›ru leyti vi› ljó› i›, a› hann
gat ekki hugs a› sér flau fal legri. Jón Ólafs son 1884:152.
25 Ólöf Sig ur› ar dótt ir frá Hlö› um 1945:61.
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 12