Skírnir - 01.04.2007, Page 36

ALDA BJÖRK VALDIMARSDÓTTIR
Vera Hertzsch
Dæmisögur um siðferði skálds
Upp risa höf und ar nafns ins
Á und an förn um miss er um hef ur fleirri spurn ingu ít rek a› ver i›
varp a› fram í fljó› mála um ræ› unni hvort mik ils ver› ir rit höf und -
ar og mennta menn gegni ekki ákve›n um si› fer›i leg um skyld um.
Næg ir a› nefna upp flot i› í fi‡ska landi út af æviminn ing um Günt -
ers Grass, en flar vi› ur kenn ir hann a› hafa gegnt her fljón ustu í SS-
sveit um nas ista sí› ustu vik ur heims styrj ald ar inn ar, og varn ar rit
aust ur ríska rit höf und ar ins Pet er Hand ke, Rétt læti handa Serbíu
(Ger echtig k eit für Serbien, 1996), en flar gagn r‡n ir Hand ke um -
fjöll un vest rænna fjöl mi›la um átök in á Balkanskag an um. Far i›
var fram á a› Grass skil a›i aft ur Nóbels ver› laun un um sem hann
fékk 1999 og borg ar stjórn in í Düsseldorf ákva› a› ógilda ákvör› -
un dóm nefnd ar um a› veita Hand ke Heinever› laun in. Af flví
spruttu mikl ar flræt ur sem end u›u me› flví a› hann hafn a›i ver› -
laun un um.1 Mál beggja höf unda s‡na ljós lega a› sú krafa a› skáld
beri si› fer›i lega ábyrg› á skrif um sín um og séu si› fer›i lega heil er
síst fall in úr gildi flrátt fyr ir ‡ms ar bolla legg ing ar bók mennta -
fræ› inga sí› ustu ára tugi um dau›a höf und ar ins og al gjör an a› -
skiln a› höf und ar verks og ein stak lings ins sem skrif ar flau.2
1 Einnig fór fla› fyr ir brjóst i› á mörg um a› Hand ke skyldi mæta í jar›ar för Slobod -
ans Milos evik í mars sí› ast li›n um. Vi› jar› ar för ina hélt rit höf und ur inn stutta tölu
á serbnesku. Stjórn mála menn irn ir sem ógiltu þá ákvör› un dóm nefnd ar inn ar a›
veita hon um Heinever› laun in, sög›u rök sín vera flau a› hann ger›i lít i› úr mor› -
um, nau›g un um og fjöldapynt ing um. Sjá Jón Bjarna Atla son 2006:6–7.
2 Jón Bjarni Atla son bend ir á fla› a› fjöl mi›l ar og stjórn mála menn hafi „aldrei
flurft a› svara til nokk urra saka a› rá›i eins og fleir krefj ast af óbreytt um rit höf -
undi“ (Jón Bjarni Atla son 2006:7).
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 36