Skírnir - 01.04.2007, Page 86

index of economic freedom). Sam kvæmt fless ari vísi tölu eru gef in
stig frá 1 og upp í 10, flar sem 10 merk ir full kom i› at vinnu frelsi.
Vísi tal an er sett sam an úr fimm at ri› um. Hag kerfi er flví frjáls ara,
nær kap ít al isma, sem 1) um fang rík is ins er minna, 2) réttar ör yggi
meira og eign ar rétt ur bet ur vernd a› ur, 3) a› gang ur a› traust um
gjald mi›li au› veld ari, 4) ví› tækara frelsi til al fljó›a vi› skipta, 5)
regl ur r‡mri á fjár magns mark a›i, vinnu mark a›i og um rekst ur
fyr ir tækja. Sam kvæmt fless ari vísi tölu hef ur at vinnu frelsi stór -
auk ist á Ís landi. fia› mæld ist 4,7 ári› 1975, og Ís land var flá 53. í
rö› inni af 72 lönd um. Ári› 2004 mæld ist at vinnu frelsi hins veg ar
7,9, og flá var Ís land ní unda í rö› inni af 130 lönd um. fiau tíu lönd,
sem bjuggu vi› frjáls asta at vinnu líf i› fletta ár, 2004, voru Hong
Kong, Singapúr, N‡ja-Sjá land, Sviss, Banda rík in, Ír land, Stóra-
Bret land og Kanada, en Lúx em borg stó› jafn fæt is Ís landi.
Athygl is vert er, a› öll flessi lönd nema Sviss, Ís land og Lúx em -
borg töld ust eitt sinn til Breta veld is. Menn ing ar arf ur fleirra er
eng il sax nesk ur.
Sam band at vinnu frels is vi› ‡ms ar stær› ir kem ur í ljós, fleg ar
lönd um heims er skipt í fjóra jafn fjöl menna hluta og sko› a› ar
me› al tals töl ur úr fless um fjór› ung um, frá hin um frjáls asta (í fless -
um skiln ingi, sem mæl ir vissu lega a› eins at vinnu frelsi) til hins
ófrjáls asta. Eitt sterkasta sam band i› er milli at vinnu frels is og hag -
sæld ar, eins og hún er venju lega mæld í vergri lands fram lei›slu á
mann. Í frjáls asta fjór› ungn um var lands fram lei›sla á mann ári›
2004 a› me› al tali um 24 flús und Banda ríkja dal ir. fiessi tala
minnk a›i sí› an hratt, eft ir flví sem kem ur í ófrjáls ari fjór› unga, en
í hin um ófrjáls asta var hún a› eins um flrjú flús und dal ir. Hag vöxt -
ur er einnig ör ari í fleim lönd um, sem búa vi› frjáls asta at vinnu líf -
i›. fiar var hann a› me› al tali 2,2% á ári ári› 2004, en í ófrjáls asta
fjór› ungn um var hann -0,1%. fiar dróst verg lands fram lei›sla
me› ö›r um or› um sam an. En fleir, sem hafa áhuga á kenn ingu
Johns Rawls, hljóta a› spyrja um kjör hinna verst settu. Lít um
fyrst á hlut deild hinna 10% tekju lægstu í heild ar tekj um. Hún var
ör litlu meiri í frjáls asta fjór› ungn um, 2,5%, en í hin um ófrjáls asta,
2,2%. En eft ir kenn ingu Rawls skipt ir hitt meira máli, í hvers kon -
hannes hólmsteinn gissurarson86 skírnir
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 86