Skírnir - 01.04.2007, Blaðsíða 144

ing um og sk‡r ing um“ og trúa flví a› „hug tök efna- og e›l is fræ›i
nægi til fless a› gera grein fyr ir líf inu í heild sinni“.61 Me› fletta í
huga flarf eng an a› undra a› grein eft ir Hog ben sem birt ist í tíma -
rit inu Rea list, flar sem hann fær›i rök fyr ir flví a› grund völl
menn ing ar inn ar væri ein ung is a› finna í nátt úru vís ind un um, hlyti
einnig mjög har›a gagn r‡ni í Nat ure. fiar ger›i ónafn greind ur
höf und ur „frum speki-fjand skap“ Hog bens a› um tals efni og benti
í flví sam bandi á a› flessi andú› hafi lok a› aug um hans fyr ir flví
sem e›l is fræ› ing ur inn James Jeans62 (1877–1946) „benti okk ur
n‡ lega á: ‚Hin ar end an legu sta› reynd ir al heims ins eru nú um
stund ir langt utan seil ing ar vís ind anna, og gætu ver i›, og eru lík -
lega, a› ei lífu utan mann legs skiln ings‘“.63 firátt fyr ir flessa gagn -
r‡ni tíma rits ins Nat ure á heim speki Hog bens var bók hans l‡st í
ein um rit dómi sem „grí› ar lega snjallri“,64 auk fless sem ann ar rit -
dóm ari hvatti „alla líf fræ› inga“ til fless a› lesa bók ina.65
Varn a› ar or› in sem Hog ben vi› haf›i í bréf inu til Hux leys,
sem var har› ur stu›n ings ma› ur kenn ing ar Darwins um nátt úru -
val i›, ver›a skilj an leg fleg ar til fless er lit i› a› í bók inni fær›i
Hog ben rök fyr ir flví a› kenn ing Darwins „haf›i ein stak lega nei -
kvæ› áhrif á vöxt til rauna líf fræ›i“, flví me› of urá herslu henn ar á
a› lag an ir ráf u›u líf fræ› ing ar „í fjöru tíu ár um ey›i land flró un ar -
fræ›i legra get gátna“.66 Af lei› ing flessa var› „a› skiln a› ur form -
fræ›i frá til rauna líf fræ›i“, sem stu›l a›i a› upp vexti d‡ra fræ› inga
sem ein blíndu á „líf færa fræ›i dau›ra d‡ra“ og líf e›l is fræ› inga
steindór j. erlingsson144 skírnir
61 NN, „What is Life?“, Nat ure 124: 397–399, 1929, bls. 397, 399.
62 Bowler, Reconcil ing Sci ence and Religion, bls. 110–113, 116–119.
63 NN, „News and Views“, Nat ure 124: 960, 1929. Sko› an ir Jeans eru eins og
end ur óm ur hug mynd anna sem fl‡ski e›l is fræ› ing ur inn Emil Du Bois-
Reymond (1818–1896) setti fram í fræg um fyr ir lestri er hann hélt ári› 1872 og
nefnd ist „The Limits of our Knowled ge of Nat ure“. fior vald ur Thorodd sen
jar› fræ› ing ur var› fyr ir mikl um áhrif um frá fless um fyr ir lestri (Stein dór J. Er -
lings son, „Hug mynda heim ur fior valds Thorodd sens 1872–1911“, bls.
364–365).
64 Wood ger, J.H., „Revi ew of: The Nat ure of Liv ing Matt er“, Mind 40: 375–381,
1931, bls. 375.
65 Watson, D.M.S, „Vital ism and Mechan ism“, Supplem ent to “Nat ure“ March 7,
bls. 350–351, 1931.
66 Hog ben, Nat ure of Liv ing Matt er, bls. 117.
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 144