Skírnir - 01.04.2007, Síða 156

Á mi› öld um var lit i› á kon ungs vald sem heil agt; a› kon ung ar
væru ekki a› eins full trú ar og hold gerv ing ar gu› legs valds held ur
tengd ist fleim margs kon ar helgi önn ur, eins og t.d. a› geta lækn -
a› sjúk dóma. fiá áttu kon ungs ætt ir sér i›u lega heil agt upp haf og
Ólaf ur helgi var› flannig eins kon ar for fa› ir norsku kon ungs ætt -
ar inn ar. Ís lensk ur kon ung ur hef›i flurft a› svara flví kalli en vi›
vit um au› vit a› ekki me› vissu hvern ig út færsl an hef›i or› i› flótt
vís bend ing ar séu um a› slík vi› leitni hafi ver i› haf in og val kost -
ur inn fl.a.l. or› inn til.
Hvern ig hef›i flró un in flá or› i›? Slíkri stofn un ís lensks kon -
ungs rík is hef›i vænt an lega flurft a› fylgja flrennt:
1. Skatt ur til kon ungs og stofn un emb ætt is manna kerf is, varla
mjög frá brug›nu flví sem var› hvort sem er til und ir stjórn
Nor egs kon ungs.
2. Ís lensk kon ungs ætt hef›i kom ist á fót, ann a› hvort ætt Sturl -
unga e›a Hauk dæla. fietta hef›i vita skuld rask a› flví valda jafn -
vægi sem ríkt haf›i í land inu um ald ir, flar sem hin n‡ja kon -
ungs ætt hef›i gnæft yfir all ar a›r ar valda ætt ir. Hún hef›i a›
sjálf sög›u flurft a› heg›a sér eins og a›r ar slík ar ætt ir, t.d. me›
vensl um vi› ná granna kon unga. Odda verj ar reyndu a› kom ast
í vensl vi› Orkn eyja jarla en hinni n‡rri kon ungs ætt hef›i varla
dug a› fla›. Kannski hef›u Ís lend ing ar or› i› fyrri til en Nor› -
menn a› koma ís lenskri prinsessu inn í t.d. skosku e›a spænsku
kon ungs ætt ina.
3. Inn lend valda mi› stö›. Hi› n‡ja rík is vald hef›i trú lega ver i›
af skipta samt um inn an lands mál, líkt og Nor egs kon ung ar
ger›u til raun til á ár un um 1260–1320. Fjar læg› mi› stjórn ar -
valds ins frá Ís landi hindr a›i Nor egs kon unga veru lega í flví
verki, en ís lensk ur kon ung ur hef›i e.t.v. ná› betri ár angri. fiví
má gera rá› fyr ir tölu vert af skipta sam ara mi› stjórn ar valdi en
raun var›.
4. Bæj a mynd un. Trú lega hef›i hinn ís lenski kon ung ur vilj a›
koma sér upp fastri bæki stö› a› si› Nor egs kon unga og ann -
arra er lendra kon unga. Slíkt hef›i get a› ‡tt und ir mynd un
flétt b‡l is í kring um hina n‡ju mi› stjórn. fieir fiór› ur og Giss -
sverrir jakobsson 156 skírnir
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 156